Bộ trưởng Bộ Công thương thị sát tổng kho xăng dầu miền Bắc

Theo thông tin từ Bộ Công thương, ngày 14/10, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã dẫn đầu đoàn công tác đến làm việc với Công ty Xăng dầu khu vực 1, trực tiếp khảo sát Tổng kho Xăng dầu Đức Giang - thuộc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex).

Chuyến khảo sát nhằm nắm bắt tình hình thực tế về công tác dự trữ xăng dầu, bảo đảm nguồn cung; việc chấp hành các quy định của Nhà nước đối với công tác dự trữ xăng dầu; khảo sát hiện trạng cơ sở vật chất; đồng thời, nắm bắt những khó khăn, vướng mắc trong công tác dự trữ xăng dầu, bảo đảm nguồn cung và các kiến nghị của doanh nghiệp với Nhà nước.

Báo cáo lãnh đạo Bộ Công thương, ông Phạm Văn Thanh - Chủ tịch Hội đồng quản trị Petrolimex cho biết, trong 9 tháng năm 2022, tổng sản lượng tạo nguồn của toàn tập đoàn là 8.061.579m3, đạt xấp xỉ 104% tổng nguồn tối thiểu được giao (tổng nguồn tối thiểu được giao năm 2022 là 7.7 triệu m3), trong đó nhập khẩu chiếm 42% và 58% còn lại mua từ 2 nhà máy lọc dầu trong nước. Sản lượng xuất bán hợp nhất 9 tháng đầu năm 2022 là 10.118.000 m3/tấn tăng 8% so với cùng kỳ và đạt 83% kế hoạch.

Ông Thanh cho biết, trong những ngày đầu tháng 10/2022, tình trạng khan hiếm cục bộ tại một số tỉnh phía Nam đã dồn áp lực sang hệ thống phân phối của Petrolimex, đơn cử sản lượng bán lẻ của TP HCM ngày 10/10 tăng 72% so với ngày trước đó, Bình Dương tăng 77%, Cần Thơ tăng 58%, Bà Rịa - Vũng Tàu tăng 60%...

Về công tác dự trữ, hiện Petrolimex đang bảo quản khoảng 70% lượng xăng dầu dự trữ quốc gia tại 9 điểm kho của các công ty xăng dầu thành viên trên cả nước. Tuy nhiên, phần lớn xăng dầu dự trữ quốc gia được bảo quản chung với hàng thương mại của đơn vị do hệ thống bồn bể còn hạn chế, chi phí bảo quản hàng dự trữ quốc gia còn thấp.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên dẫn đầu đoàn công tác của Bộ Công thương trực tiếp khảo sát Tổng kho Xăng dầu Đức Giang thuộc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex)

Để đảm bảo việc các đầu mối xăng dầu thực hiện đúng các nghĩa vụ trong việc nhập khẩu và bán xăng dầu theo đúng quy định tại Nghị định 95, tại buổi làm việc, ông Thanh kiến nghị Bộ Công thương tiến hành rà soát và quy hoạch lại số lượng các đầu mối xăng dầu và thương nhân phân phối để tăng khả năng kiểm soát của nhà nước và sự chịu trách nhiệm về nguồn cung của thương nhân đầu mối/thương nhân phân phối.

Bên cạnh đó, ông Thanh cũng kiến nghị đẩy mạnh việc quản lý kinh doanh xăng dầu thông qua việc ứng dụng công nghệ thông tin từ các kho xăng dầu đến các cột bơm tại các cửa hàng xăng dầu một cách đồng bộ trên phạm vi tất cả các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu.

Cùng với đó, ông Thanh cũng đề xuất cần tăng cường công tác kiểm tra đột xuất trong những thời điểm khó khăn về nguồn và hoặc khi giá biến động với biên độ cao để đảm bảo các thương nhân kinh doanh xăng dầu có trách nhiệm chấp hành đúng các quy định của pháp luật; kịp thời điều chỉnh định mức kinh phí bảo quản hàng dự trữ quốc gia phù hợp với chi phí thực tế của doanh nghiệp để đảm bảo hiệu quả kinh doanh.

Trường hợp Chính phủ quyết định nâng mức dự trữ quốc gia, Petrolimex đề xuất hoàn thành quy hoạch hệ thống kho bể chứa hàng dự trữ quốc gia trên toàn quốc đồng thời nghiên cứu đầu tư hệ thống cơ sở vật chất, kho dự trữ xăng dầu hoặc tạo điều kiện cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối đầu tư thông qua các cơ chế khuyến khích, tháo gỡ khó khăn.

Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, đối với mọi quốc gia, xăng dầu là mặt hàng chiến lược, không chỉ đơn thuần là năng lượng cho sản xuất, đời sống mà còn là an ninh quốc gia. Nên đây được coi là mặt hàng kinh doanh có điều kiện, phải tuân thủ quy luật thị trường, quy luật cung cầu, quy luật giá trị và phải được đặt dưới sự quản lý của Nhà nước. Chính phủ các nước đều có những tác động cần thiết, thậm chí là rất lớn vào những thời điểm cần phải bình ổn mặt hàng chiến lược này.

Lãnh đạo Bộ Công thương cho rằng, mặc dù hệ thống pháp luật về quản lý, điều hành kinh doanh mặt hàng xăng dầu đã có sự thay đổi nhưng vẫn có độ trễ nhất định so với những biến động khó lường, “dị biệt” của thị trường trong thời gian qua.

Khi khủng hoảng năng lượng diễn ra gay gắt do tác động của đại dịch COVID-19 làm đứt gãy nhiều chuỗi sản xuất và cung ứng mặt hàng chiến lược này trên toàn cầu; cạnh tranh địa chính trị, cạnh tranh thương mại giữa các nước lớn… làm ảnh hưởng không nhỏ tới thị trường xăng dầu trong nước. Những yếu tố đó đã tác động, làm bộc lộ rõ nét hơn những hạn chế trong hoạt động quản lý kinh doanh, dự trữ thương mại và dự trữ quốc gia đối với mặt hàng chiến lược này.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đánh giá Petrolimex đã cơ bản đã cung ứng đủ xăng dầu trong phạm vi cả nước cho các thương nhân phân phối và hệ thống cửa hàng bán lẻ của mình cũng như các công ty thành viên. Hoạt động dự trữ quốc gia và dự trữ thương mại được thực hiện theo quy định. Riêng Công ty Xăng dầu khu vực 1 đã cơ bản cung ứng đủ lượng xăng dầu cho nhu cầu của 11 tỉnh, thành phố trung du miền núi phía Bắc và thực hiện tốt bảo quản hàng dự trữ quốc gia, hàng hóa được chứa riêng theo đúng quy định.

Lãnh đạo Bộ Công thương cũng thẳng thắn chỉ ra một số hạn chế của Petrolimex trong thời gian qua cần phải khắc phục để làm tốt hơn nữa trong thời gian tới như: Trong hoạt động điều phối kinh doanh của mình, từ thương nhân phân phối đến cửa hàng bán lẻ, có lúc, có nơi chưa thật tốt, một số thời điểm chưa cung ứng xăng dầu kịp thời đến những nơi cần thiết; dự trữ thương mại có lúc chưa bảo đảm về khối lượng và thời gian theo đúng quy định...

Người đứng đầu Bộ Công thương cho rằng có nhiều nguyên nhân dẫn đến hạn chế này. Trong đó, về nguyên nhân khách quan, các quy định hiện hành, thậm chí có những quy định vừa mới được sửa đổi (như Nghị định 95), qua cơn sốc vừa rồi đã bộc lộ bất cập. Các quy chuẩn, định mức đã đề xuất nhưng chưa được ban hành; sửa đổi thuế, phí, các loại định mức còn chậm.

Vì vậy, cần phải nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của người dân, doanh nghiệp, các chuyên gia để có đề xuất đối với cấp thẩm quyền; phải đề cao hơn nữa trách nhiệm của mỗi cấp, ngành, đơn vị, địa phương trong việc phối hợp quản lý mặt hàng này, đặc biệt là trong những tình huống cấp bách.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Công thương cũng chỉ ra những nguyên nhân chủ quan, mà trước hết là ý thức chấp hành các quy định chưa thật tốt; chưa làm tốt công tác dự báo nên việc lên các phương án dự phòng chưa sát tình hình thực tế; mối liên kết trong các chuỗi cung ứng từ Petrolimex đến các công ty thành viên, thương nhân phân phối, cửa hàng bán lẻ chưa thật sự chặt chẽ, hợp lý; cùng với đó là công tác kiểm tra, giám sát chưa kịp thời, thiếu kiểm soát, xử lý chưa kiên quyết.

Trong bối cảnh đó, Bộ trưởng Bộ Công thương giao Petrolimex và Công ty Xăng dầu khu vực I với 5 nhiệm vụ cụ thể, trong đó cần tập trung triển khai các nhiệm vụ kinh doanh, dự trữ xăng dầu theo quy định hiện hành, đồng thời chấn chỉnh, xốc lại tổng thể các mối liên kết trong chuỗi cung ứng hoạt động kinh doanh xăng dầu từ tập đoàn đến các đơn vị bán lẻ, kể cả ngoài hệ thống của mình.