Vĩnh Phúc thí điểm xây dựng mô hình “Làng văn hóa kiểu mẫu"

Toàn tỉnh Vĩnh Phúc hiện có 1.237/1.237 thôn, tổ dân phố có nhà văn hóa, khu thể thao (đạt 100%); trong đó, có 1.072 thôn đạt chuẩn nông thôn mới theo quy định. Diện tích đảm bảo từ 500m2 trở lên, có các công trình như nhà văn hóa thôn, sân tập luyện thể thao đơn giản, thiết bị hoạt động đảm bảo tiêu chí nông thôn mới.

Toàn cảnh chương trình

Tuy nhiên, đối chiếu với quy định về xã nông thôn nâng cao, xã nông thôn kiểu mẫu theo Quyết định 318 và Quyết định 319 của Thủ tướng Chính phủ thì cơ sở vật chất văn hóa ở các địa phương hiện nay vẫn còn đơn điệu, chưa phát huy được công năng và đặc biệt, đời sống văn hóa tinh thần người dân đang ngày một nâng cao nên thiết chế văn hóa hiện nay không theo kịp sự phát triển chung của xã hội.

Hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao, các công trình văn hóa, thể thao chưa được xây dựng đồng bộ, liên hoàn, chưa có tính liên kết giữa các công trình; việc quản lý, khai thác chưa phát huy hiệu quả; trang thiết bị nhà văn hóa, dụng cụ thể dục thể thao chưa được đầu tư đồng bộ, đặc biệt là ở các thiết chế thể thao xã, thôn, tổ dân phố.

Ông Bùi Hồng Đô - Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Phúc phát biểu chương trình

Khả năng kết nối các công trình tâm linh (hiện có)… gắn với phát triển du lịch, quảng bá sản phẩm thế mạnh tại địa phương nhằm nâng cao thu nhập của các tầng lớp nhân dân trong các thôn chưa được thực hiện.

Với mục tiêu hình thành các thiết chế văn hóa - thể thao, sinh hoạt cộng đồng của làng nhằm nâng cao đời sống văn hóa tinh thần; thúc đẩy phát triển du lịch, dịch vụ, làng nghề truyền thống, sản phẩm nông nghiệp, qua đó cải thiện thu nhập của người dân; bảo tồn, phát huy, làm sống dậy các giá trị văn hóa tốt đẹp, nhất là truyền thống giữ làng, giữ nước; nâng cao năng lực của bộ máy hệ thống chính trị ở cơ sở trong tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, nhất là trong việc định hướng, hướng dẫn người dân phát triển kinh tế thì việc xây dựng Đề án thí điểm xây dựng mô hình “Làng văn hóa kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc” là cần thiết trong giai đoạn hiện nay.

Ông Đỗ Văn Chính - Phó Chủ tịch xã Ngọc Thanh ý kiến tại hội nghị

Theo đề án, từ năm 2023, mỗi huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc sẽ triển khai thí điểm tối đa 3 mô hình (riêng huyện Vĩnh Tường lựa chọn 4 mô hình), không chọn 2 mô hình trên một xã được chọn thí điểm.

Ưu tiên lựa chọn các làng có quỹ đất phù hợp để có thể tích hợp được tất cả các hạng mục đầu tư ở gần nhau và có lợi thế so sánh về tiềm năng, thế mạnh phát triển du lịch, văn hóa, làng nghề, môi trường sinh thái.

Điều kiện thí điểm phải là thôn có hệ thống chính trị vững mạnh; có điều kiện tích hợp cả 3 hạng mục, đảm bảo diện tích tối thiểu nhà văn hóa thôn và sân bãi 800m2; khu thể dục thể thao 800m2; khu vườn dạo, cây xanh tối thiểu 500m2; thôn có lợi thế về nông nghiệp, văn hóa, du lịch, làng nghề của địa phương.

Trưởng thôn xã Đức Bác ý kiến tại hội nghị

Đặc biệt, các khu chức năng nhà văn hóa kết hợp trưng bày, giới thiệu và bán sản phẩm nông nghiệp, sản phẩm làng nghề truyền thống, đồ lưu niệm... của địa phương.

Đầu tư xây mới hoặc cải tạo, nâng cấp các nhà văn hóa hiện có. Diện tích xây dựng đáp ứng yêu cầu phục vụ, phù hợp với quy chuẩn, tiêu chuẩn có liên quan. Khu thể thao, đầu tư xây dựng mới, gồm sân bóng đá mini, sân bóng chuyền, sân bóng rổ, sân cầu lông, khu thể dục thể thao ngoài trời khác, bãi đỗ xe…

Trang thiết bị, dụng cụ thể thao được đầu tư đồng bộ với công trình. Khu cảnh quan, đường dạo, kết nối khu tín ngưỡng, tôn giáo (hiện có) cũng đầu tư xây dựng mới. Phương án thiết kế phù hợp với điều kiện thực tế tại vị trí dự kiến đầu tư xây dựng. Hạ tầng kỹ thuật được đầu tư đồng bộ.

Theo đó, chính quyền sẽ hỗ trợ người dân xây dựng các mô hình phát triển sản xuất, dịch vụ, thương mại tạo ra các sản phẩm tốt, đặc trưng của địa phương để phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao thu nhập cho nhân dân.

Ngân sách tỉnh Vĩnh Phúc sẽ hỗ trợ có mục tiêu cho các huyện, thành phố không quá 20 tỷ đồng/mô hình. Phần tăng thêm (nếu có), do ngân sách huyện, ngân sách xã cân đối và huy động nguồn xã hội hóa. Khuyến khích sự tham gia đóng góp kinh phí, hiện vật, công lao động của người dân, cộng đồng xã hội. Năm 2023, sẽ có 28 thôn, tổ dân phố được thí điểm triển khai xây dựng.

Làng văn hóa kiểu mẫu gắn với tiêu chí phải có hệ thống chính trị vững mạnh, đoàn kết; đồng thời, quá trình triển khai, người đứng đầu phải chịu trách nhiệm trước nhân dân khi không thực hiện hiệu quả. Vĩnh Phúc là tỉnh hoàn thành sớm xây dựng nông thôn mới ở cấp xã. Làng văn hóa kiểu mẫu phải là nơi diễn ra các hoạt động ý nghĩa, đời sống kinh tế của người dân phát triển, tình làng nghĩa xóm gắn kết, tình người được coi trọng, nhân rộng; kiến trúc cảnh quan văn minh; chi bộ, chính quyền và các đoàn thể hoạt động gương mẫu…

Ngoài diện tích xây dựng phù hợp, cần phát triển kinh tế, nghiên cứu theo mô hình nông nghiệp tuần hoàn, hữu cơ; không ô nhiễm môi trường, tổ chức lại sản xuất theo thế mạnh của từng làng nghề các địa phương, tạo sinh kế, việc làm tại chỗ cho người dân.

Thực hiện cơ chế cho xây dựng làng nghề, tìm đầu ra cho sản phẩm, hỗ trợ người dân các mô hình sản xuất, phát triển thương mại, dịch vụ tạo ra các sản phẩm tốt, sản phẩm đặc trưng của địa phương, từ đó nâng cao thu nhập cho người dân.

Tại hội nghị, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Phúc Bùi Hồng Đô khẳng định, Đề án thí điểm xây dựng Làng văn hóa kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh đã cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII với mục tiêu mọi người dân đều được thụ hưởng các thành quả phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Phúc đã quán triệt, triển khai kế hoạch triển khai thực hiện Đề án thí điểm xây dựng Làng văn hóa kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh; trao đổi với các đại biểu về mục đích, ý nghĩa của việc xây dựng đề án, trong đó nhấn mạnh đến việc nâng cao đời sống nhân dân gắn với phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh.

Hầu hết các đại biểu đều thống nhất việc đề án đã nhận được sự ủng hộ, hưởng ứng nhiệt tình của người dân. Đồng thời, các đại biểu cũng đã trao đổi xung quanh những vấn đề về việc xây dựng hương ước, quy ước Làng văn hóa; lựa chọn địa điểm, mặt bằng, cơ sở hạ tầng cho việc xây dựng các thiết chế văn hóa thôn; công tác huy động nguồn xã hội hóa trong Nhân dân; bàn bạc, nghiên cứu xây dựng quy chế hoạt động của Làng văn hóa, nhà văn hóa thôn.

Cùng với đó, các đại biểu cũng đã đề xuất các sở, ngành liên quan hướng dẫn cụ thể việc chuyển dịch cơ cấu cây trồng, phát triển nông nghiệp, làng nghề gắn với phát triển du lịch phù hợp với thế mạnh từng địa phương; việc sử dụng nguồn vốn và quản lý hoạt động sau đầu tư… Các đại biểu cũng trao đổi những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện tại địa phương để có giải pháp kịp thời, bảo đảm triển khai đề án đúng tiến độ.