“Tuyên chiến không khoan nhượng” với buôn lậu, hàng giả

Nội dung này được đưa ra tại Nghị quyết số 205/NQ-CP phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 6/2025 và Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương, vừa được Chính phủ ban hành.

Theo đó, Chính phủ yêu cầu các bộ, cơ quan, địa phương theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao theo dõi chặt chẽ diễn biến giá cả, thị trường, không để thiếu hàng, gián đoạn nguồn hàng, tăng giá đột biến, nhất là đối với lương thực, thực phẩm, vật liệu xây dựng, nhà ở, vật tư nông nghiệp, sách giáo khoa…; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về giá, đầu cơ, găm hàng đội giá, thao túng giá.

Đặc biệt là thực hiện đầy đủ ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm 2025 và tổng kết đợt cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; đặc biệt phải "tuyên chiến không khoan nhượng" với tình trạng thuốc giả, thực phẩm giả.

Trong đó, Bộ Công thương được giao chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương phối hợp với các địa phương chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường toàn quốc tăng cường kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các cá nhân, doanh nghiệp kinh doanh hàng nhập lậu, sản xuất, buôn bán hàng giả (nhất là mặt hàng sữa, thuốc, thực phẩm), xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Bộ Công an tập trung chỉ đạo lực lượng nghiệp vụ, công an các địa phương xác lập chuyên án, đấu tranh quyết liệt, xử lý nghiêm các hành vi phạm tội, buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, xâm phạm sở hữu trí tuệ…; kịp thời công khai kết quả trên các phương tiện thông tin đại chúng để răn đe, phòng ngừa chung; phối hợp các cơ quan tố tụng đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố, xét xử các vụ án.

Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương theo chức năng, nhiệm vụ có giải pháp đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; đặc biệt phải "tuyên chiến không khoan nhượng" với tình trạng thuốc giả, thực phẩm giả.

Bộ Tài chính chỉ đạo lực lượng hải quan, thuế, các đơn vị chức năng phối hợp chặt chẽ với các lực lượng liên quan để phát hiện, xử lý kịp thời các cá nhân, doanh nghiệp buôn lậu, gian lận thương mại, trốn thuế, gian lận thuế; kiểm soát chặt chẽ hàng hóa nhập khẩu, không để hàng giả, không rõ nguồn gốc, xuất xứ, kém chất lượng vào Việt Nam, hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam xuất khẩu ra nước ngoài.

Các Bộ: Công thương, Tài chính, Nông nghiệp và Môi trường, Y tế theo chức năng, nhiệm vụ được giao thực hiện nghiêm quy định về an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc, kiểm soát chất lượng hàng hóa đáp ứng các yêu cầu xuất khẩu; ưu tiên thông quan đối với hàng hóa xuất khẩu là nông sản vào thời điểm thu hoạch chính vụ; hài hòa hóa các quy định về hải quan, kiểm tra chuyên ngành; xử lý dứt điểm kiến nghị của doanh nghiệp, hiệp hội về điều kiện xuất nhập khẩu.

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, trong 6 tháng đầu năm 2025, các lực lượng chức năng cả nước đã kiểm tra, xử lý 50.419 vụ liên quan đến buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, giảm 21,45% so với cùng kỳ.

Trong đó, có 10.836 vụ buôn bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu (tăng 79,34% so với cùng kỳ); 36.313 vụ gian lận thương mại, gian lận về thuế (giảm 34,14% so với cùng kỳ); 3.270 vụ hàng giả, vi phạm sử hữu trí tuệ (tăng 8,64% so với cùng kỳ); thu nộp ngân sách nhà nước hơn 6.454,2 tỷ đồng (tăng 6,39% so với cùng kỳ); khởi tố hình sự 1.899 vụ (tăng 192,15% so với cùng kỳ), 3.271 đối tượng (tăng 70,99% so với cùng kỳ).

Đặc biệt, riêng trong tháng cao điểm từ 15/5-15/6, lực lượng chức năng cả nước đã kiểm tra, xử lý 10.437 vụ. Trong đó có 1.936 vụ buôn bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu; 6.870 vụ gian lận thương mại, gian lận về thuế; 1.631 vụ hàng giả, vi phạm sử hữu trí tuệ; thu nộp ngân sách nhà nước hơn 1.278 tỷ đồng; khởi tố hình sự 204 vụ, 382 đối tượng bị khởi tố.

Theo đại diện Văn phòng Thường trực Ban chỉ đạo 389 Quốc gia, dự kiến thời gian tới, tình hình sản xuất, buôn bán hàng giả và hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ cũng như các gian lận thương mại khác sẽ tiếp tục có những diễn biến phức tạp, thậm chí có thể gia tăng về số lượng, quy mô và tinh vi hơn.

Ngoài các phương thức thủ đoạn thường thấy, đã được nhận diện, xác định trong công tác nghiệp vụ của các lực lượng chức năng thời gian qua như; tại cửa khẩu; lợi dụng sự thông thoáng của chính sách thông quan hàng hoá, chính sách kho ngoại quan, hệ thống thông quan tự động, vào nội địa; chia nhỏ, phân tán ngay từ khi qua cửa khẩu về các điểm tập kết theo đơn hàng, nhóm hàng, lưu chứa nhiều nơi, không kéo dài thời gian, lựa chọn địa điểm thưa dân cư, nguỵ trang kín đáo… nhằm che mắt cơ quan chức năng để thực hiện sản xuất và buôn bán hàng hoá vi phạm.

Trong tình hình mới, phương thức thủ đoạn của các đối tượng sẽ tinh vi hơn, bài bản hơn do xã hội có nhiều tiến bộ về thương mại điện tử, thương mại thời công nghệ số cũng như các chính sách của Nhà nước tạo điều kiện cho sự phát triển của kinh tế tư nhân.

Trước thực trạng đó, cần có sự vào cuộc của các cấp chính quyền, các lực lượng thực thi, doanh nghiệp, người tiêu dùng một cách toàn diện, trách nhiệm, triệt để và đồng bộ các giải pháp.

Trong đó, doanh nghiệp cần nghiêm túc chấp hành các chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật nhà nước, các quy định trong hoạt động sản xuất, kinh doanh thương mại, quy định về tiêu chuẩn quốc gia và chất lượng hàng hoá và pháp luật về sở hữu trí tuệ.

Các sàn thương mại điện tử đóng vai trò trung gian kết nối người bán và người mua, nên có trách nhiệm lớn trong việc kiểm soát và ngăn chặn hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Về phía cơ quan chức năng, cần có sự phối hợp chặt chẽ và công khai minh bạch từ phía các lực lượng. Khi luật pháp đủ mạnh, thực thi nghiêm túc, và người dân có ý thức, thì nạn hàng giả mới được đẩy lùi.

Công tác chống hàng giả là nhiệm vụ lâu dài, quyết liệt, cần có sự phối hợp chặt chẽ và công khai minh bạch từ phía các lực lượng. Trong thời gian tới, lực lượng liên ngành sẽ tăng cường kiểm tra, kiểm soát, điều tra xử lý; kiểm soát chặt chẽ tuyến biên giới cửa khẩu, đường hàng không, cảng biển, ứng dụng công nghệ số vào công tác quản lý dữ liệu hàng hoá; có mã định danh hàng hoá, nguồn gốc hàng hoá và chủ thể hàng hoá bằng các giải pháp công nghệ số.

Trong khi đó, đối với người tiêu dùng cần chọn cửa hàng chính hãng, các trung tâm thương mại uy tín, website chính thức, các đại lý ủy quyền của chủ thể quyền, đối với việc thực hiện mua sắm online trên các nền tảng cần có sự tham khảo, lựa chọn, so sánh và đánh giá kỹ cũng như kiểm tra hàng hoá, đặc biệt lựa chọn người bán, gian hàng uy tín, không thực hiện mua bán đối với các nền tảng xã hội ko rõ xuất xứ chủ trang hàng và đặc biệt không mua hàng bằng cảm xúc, cảnh giác trước các chiêu trò hàng giá rẻ, giảm giá sốc, hàng thanh lý và các khuyến mại đi kèm.

Người tiêu dùng cũng cần cập nhật các kiến thức, cách thức phân biệt hàng hoá giả mạo, các khuyến cáo của chủ thể quyền, chủ nhãn hàng đối với hàng hoá có nhu cầu tiêu dùng trước khi thực hiện hành vi tiêu dùng, có thể sử dụng các công cụ chống hàng giả để kiểm tra đánh giá hàng hoá theo khuyến cáo nhằm tăng độ tin cậy khi mua hàng.

Đồng thời, không tiếp tay cho sản xuất hàng hoá giả, buôn bán thương mại hàng giả hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ cũng như các gian lận thương mại khác, đặc biệt tuyên truyền đến các thành viên trong gia đình, bạn bè, đồng nghiệp không sử dụng hàng hoá giả mạo nhãn hiệu, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ để phát huy biện pháp cắt cầu cắt cung; kịp thời chia sẻ thông tin đến các lực lượng chức năng như: Quản lý thị trường, công an các sàn thương mại khi gặp phải hàng hoá giả mạo để các lực lượng thực thi kịp thời xử lý loại bỏ hàng giả trên thị trường.