Tưng bừng lễ hội làng Bát Tràng

Vui lễ hội, nhớ cội nguồn

Trẩy hội mùa xuân vào mỗi dịp năm mới đã trở thành nét đẹp không thể thiếu của người dân Việt Nam. Trong mỗi lễ hội ấy lại mang những nét văn hoá tiêu biểu và giá trị riêng, nhưng bao giờ cũng hướng tới những người có công với Nhân dân, người có công truyền nghề, chống thiên tai, diệt trừ ác thú... Làng Bát tràng cũng không nằm ngoài ngoại lệ đó.

Theo lời kể của ông Phùng Quang Điện - thường trực Phó ban đại diện làng cho biết, hơn 600 năm trước, các bậc tiền nhân đã đem gia đình đến vùng 72 gò đất trắng lập phường sản xuất gốm, phục vụ gạch và gốm sứ cho gia đình.

Ông Phùng Quang Điện chia sẻ về lịch sử ra đời của làng gốm

Từ những ngày đầu sơ khai đến lập nghiệp, các gia đình trong làng đã có ý thức tôn thờ, tạo dựng nơi thờ tự, dù khi ấy chỉ là nhà tre vách lá...

Vì vậy, hằng năm, cứ vào mỗi dịp Tết đến xuân về, các gia đình lại sắp xếp thời gian, trở về đình Bát Tràng làm lễ tạ ơn thành thần tổ nghề và các vị thần hoàng.

Cứ như vậy, nét đẹp truyền thống được gìn giữ, duy trì qua nhiều thế hệ và được tổ chức vào các ngày 14, 15, 16 tháng 2 âm lịch. Trong đó, các hoạt động được tổ chức tại nhiều di tích lịch sử đã được xếp hạng như: Kim Trúc Tự, đền Mẫu Bản Hương, Văn Từ, mà trọng tâm là đình làng Bát Tràng .

Đến với lễ hội truyền thống làng cổ Bát Tràng, ai nấy cũng đều bày tỏ sự ấn tượng với lễ rước truyền thống. Tương truyền rằng, lễ rước nước, tắm bài vị, rước bài vị được diễn ra từ Miếu Bát Tràng và rước về đình Bát Tràng, buổi lễ diễn ra trong không khí trang nghiêm với cờ phướn và kiệu đỏ rực rỡ. Mâm lễ dâng lên bề trên được gọi là Tam chính gồm 1 con trâu tơ thui béo, 1 con dê thui béo, 1 con heo sữa quay. Mâm cỗ bao gồm 6 mâm cỗ mặn và 4 mâm xôi.

Các bậc cao niên tuyên sớ, dâng hương

Sau khi tế lễ, các quan viên chức sắc đại diện các dòng họ trong làng chia nhau mâm hưởng lộc thánh như là phần thưởng mà Thánh ban cho người dân.

Các lễ vật dâng thánh trong ngày hội

Tại lễ hội năm nay, dân làng dâng lễ Tam sinh (Trâu, Dê, Lợn ) sau đó hai đoàn rước thực hiện chương trình cấp thủy, rước nước và rước bộ. Đoàn rước đã thực hiện nghi thức lấy nước dòng Nhị Hà vào dâng tại đình và để cúng tế cả năm. Đoàn rước bộ, dâng hương tại Kim Trúc Tự, nhà thờ Bác Hồ, Đền Mẫu Bản Hương.

Ông Nguyễn Văn Hưng - nghệ nhân làng gốm Bát Tràng

Phần nghi lễ được thực hiện trang nghiêm trên phà giữa lòng sông Hồng. Chủ tế lễ sau khi dâng lên thần sống sẽ đại diện cho Nhân dân xin nước thiêng từ giữa sông Hồng và lọc qua tấm vải đỏ để rước về Đình cổ Bát Tràng.

Phần hội được tổ chức với nhiều trò chơi đặc sắc khác nhau và tạo nên nét đặc trưng riêng những nổi bật và ấn tượng nhất là trò chơi cờ người và hát thờ...

Phần rước nước trên sông Hồng

Chia sẻ thêm, ông Nguyễn Văn Hưng (nghệ nhân làng gốm Bát Tràng) cho biết: "Làng chúng tôi có lợi thế gần cửa sông, vì vậy sẽ ra sông lấy nước về để tế thánh, mang về cúng thánh cả năm với mong ước mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, con cái học hành tiến bộ".

Ông Hưng cũng cho biết thêm, lễ rước nước phải thật cẩn trọng, đặc biệt đối với ngôi làng có nhiều khoa bảng, như vậy học sinh mới đỗ đạt, đăng khoa.

Lễ rước nước được tổ chức trang nghiêm, hoành tráng

Toàn cảnh buổi lễ rước nước tại đình làng Bát Tràng

Quảng bá tinh hoa làng nghề đến với du khách quốc tế

Hoà chung với không khí của những ngày diễn ra lễ hội, rất nhiều du khách quốc tế đang có mặt tại Việt Nam vào thời điểm này đã vô cùng thích thú với cảnh rước nước, dâng lễ tam sinh, chương trình cấp thuỷ... Trong số đó, có những du khách, vì "cảm nắng" với làng nghề, lễ hội tại Việt Nam, mà đã quyết định quay trở lại Thủ đô đúng vào dịp lễ hội.

Khung cảnh lễ hội

Bà Jodey Starr (đến từ Australia) bày tỏ: “Đầu tiên, chúng tôi tìm đến Bát Tràng để tham quan làng gốm cổ, tìm những món đồ lưu niệm… Không ngờ,dân làng đã “rủ” chúng tôi cùng tham gia lễ hội đang tổ chức trong đình làng".

Theo chân những người dân làng gốm, bà Jodey đã lần đầu tiên được trải nghiệm nét đặc trưng của một làng nghề qua các hoạt động cúng tế thần linh.

"Nước Việt quả là có một nền văn hoá lâu đời, thể hiện rất rõ qua cách thức các bạn tổ chức lễ hội hết sức toàn vẹn, đầy đủ.

Du khách nước ngoài ấn tượng với mâm cỗ cúng lễ tế của làng gốm Bát Tràng

Với gam màu đỏ, vàng các bạn đã gây ấn tượng mạnh về thị giác cho du khách tham quan. Chúng tôi hi vọng những chuyến thăm Việt Nam sắp tới cũng sẽ được đón lễ hội cùng các bạn ở các vùng miền khác, để hiểu hơn về đất nước, văn hoá, con người Việt Nam”, bà Jodey hồ hởi chia sẻ.

Không phải lần đầu đến với các lễ hội ở Việt Nam, nhưng ông Gavin Desmond (đến từ Australia) đã rất phấn khích khi được người dân “kéo tay” mời tham dự lễ hội Bát Tràng thường niên.
Ông Gavin cho biết: “Chà, quả thật Việt Nam là có một không hai. Tôi đã mê mẩn Hà Nội với hàng tá kiến trúc cổ và đồ ăn trong suốt hai tuần qua. Đến Bát Tràng, tôi còn cảm thấy bất ngờ hơn nữa khi tình cờ đến đúng vào ngày mở đầu lễ hội truyền thống của làng".

Bà Jodey và những người bạn của mình cho biết chắc chắn sẽ tìm hiểu nhiều hơn về các lễ hội truyền thống của Việt Nam.

Chiêm ngưỡng màn rước nước độc đáo của người dân làng gốm, ông Gavin khá tò mò về cách những chiếc kiệu lộng lẫy, ông bộc bạch: "Dường như chúng tự di chuyển mà không theo những bạn trẻ đang khiêng kiệu, chúng như lướt đi rất nhanh. Người dân làng thì quá đỗi thân thiện, hỏi han chúng tôi nhiệt tình dù bất đồng ngôn ngữ. Bát Tràng quả thật là một nơi đáng đến trong chuyến du lịch thăm Hà Nội của chúng tôi”.

Một số hình ảnh ấn tượng tại buổi lễ khai mạc lễ hội Bát Tràng: