Tranh cãi Coca-Cola quảng cáo ''Mở lon Việt Nam'': Sai gì mà cấm!

Như Tuổi trẻ và Pháp luật đã thông tin, Cục Văn hóa cơ sở (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) vừa có Công văn gửi các Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Sở Văn hóa Thông tin các tỉnh thành phố trực thuộc Trung ương về việc chấn chỉnh hoạt động quảng cáo sản phẩm Coca-Cola.

Văn bản nêu rõ, hiện nay, nội dung quảng cáo sản phẩm Coca-Cola Việt Nam trên truyền hình và một số phương tiện quảng cáo có sử dụng cụm từ "Mở lon Việt Nam".

Theo Cục Văn hóa cơ sở, việc sử dụng cụm từ nêu trên trong nội dung quảng cáo có dấu hiệu về hành vi quảng cáo thiếu thẩm mỹ, không phù hợp thuần phong mỹ tục Việt Nam, đồng thời không đảm bảo thông tin rõ ràng của nội dung quảng cáo với sản phẩm, hàng hóa được quảng cáo, vi phạm các quy định tại khoản 3 Điều 8 và khoản 1 Điều 19 Luật Quảng cáo.

Trên cơ sở đó, để kịp thời xử lý và chấn chỉnh hoạt động quảng cáo nêu trên, Cục Văn hóa cơ sở đề nghị các địa phương kiểm tra, rà soát hồ sơ thông báo sản phẩm quảng cáo Coca-Cola đã tiếp nhận và yêu cầu chỉnh sửa cụm từ "Mở lon Việt Nam"; yêu cầu tháo dỡ sản phẩm quảng cáo trong trường hợp tổ chức, cá nhân không thực hiện thông báo sản phẩm quảng cáo… đối với quảng cáo trên phương tiện bảng, băng-rôn.

Bên cạnh đó, đối với phương tiện giao thông, màn hình và các phương tiện quảng cáo khác trên địa bàn, Cục Văn hóa cơ sở cũng đề nghị các địa phương kiểm tra, yêu cầu chỉnh sửa hoặc tháo dỡ sản phẩm quảng cáo có sử dụng cụm từ trên; tiến hành xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật (nếu có).

Quảng cáo của Coca - Cola tại Việt Nam.

Lên tiếng về việc này, bà Ninh Thị Thu Hương - Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở cho rằng, việc gắn chữ "lon" như cách của Coca-Cola mà không có danh từ, trạng từ ở phía sau như "ở Việt Nam", "tại Việt Nam"… là phản cảm, thiếu thẩm mỹ vì tên gọi Việt Nam không thể tùy tiện sử dụng với mục đích quảng cáo, gắn với các slogan một cách thiếu trang trọng như vậy.

Cục trưởng Ninh Thị Thu Hương khẳng định, Cục không cấm quảng cáo của Coca-Cola, tuy nhiên để đảm bảo thông tin quảng cáo rõ ràng, đầy đủ, doanh nghiệp này cần phải sửa, thêm chữ cho rõ ràng thông điệp, nội dung muốn quảng cáo.

Việc Cục Văn hóa cơ sở chấn chỉnh hoạt động quảng cáo sản phẩm Coca-Cola vì thiếu thẩm mỹ, không phù hợp thuần phong mỹ tục Việt Nam đang gây nhiều tranh cãi, nhiều người cho rằng cụm từ "Mở lon Việt Nam" là một cụm từ hoàn toàn có nghĩa, và nghĩa của nó bình thường.

Nhiều ý kiến của dư luận cho rằng, cơ quan quản lý đang áp suy nghĩ cá nhân khiến câu quảng cáo trở nên méo mó, ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp, bởi câu ''Mở lon Việt Nam'' là hoàn toàn bình thường, có sai gì đâu mà cấm. Hơn nữa, khái niệm thuần phong mỹ tục ở Việt Nam đang rất mơ hồ và cảm tính và hoàn toàn mang ý chí chủ quan của người ra quyết định.

Thậm chí, theo các chuyên gia, từ ''lon'' cũng đã được định nghĩa trong Tiếng Việt, vì vậy không nên suy nghĩ theo chiều hướng tiêu cực để gây khó cho doanh nghiệp. Theo đánh giá, từ quảng cáo "Mở lon Việt Nam" có thể là vào ý đồ, chiến lược của nhà sản xuất đối với vấn đề quảng cáo sản phẩm nhằm gây ấn tượng và dễ gây chú ý với người tiêu dùng. Còn nếu từ "lon" bị thêm dấu, thêm mũ, bị sửa thành từ phản cảm thì lúc đó mới có căn cứ xác đáng để cơ quan quản lý xử lý đối với đơn vị quảng cáo.

Cũng liên quan đến việc này, tối 29/6, trao đổi với phóng viên Tuổi trẻ và Pháp luật, đại diện Công ty Luật Đông Hà Nội (Đoàn Luật sư Hà Nội) cho biết, theo quy định của Luật Quảng cáo, cụ thể là tại Điều 8 thì quy định thiếu thẩm mỹ, không phù thuần phong mỹ tục... là một phạm trù rộng mang tính định khung do cảm nhận, ý chí chủ quan của mỗi người chứ không có quy định cụ thể rõ ràng nên rất khó để đánh giá Coca-Cola là quảng cáo thiếu thẩm mỹ, không phù hợp thuần phong mỹ tục Việt Nam.

Hơn nữa, theo vị Luật sư này, cụm từ "Mở Lon Việt Nam" hoàn toàn rõ ràng về nghĩa tiếng Việt, đây là một cụm từ nên việc tách ra để phân tích như quan điểm một số cá nhân là hoàn toàn không phù hợp. Cụm từ có nghĩa đơn đảm bảo mọi người hiểu được thì quan điểm của Cục Văn hóa cơ sở cho rằng vi phạm là không thuyết phục.

Bên cạnh đó, theo đại diện Công ty Luật Đông Hà Nội, bản chất ở đây là do một số cá nhân hiểu không đúng bằng cách đọc luyến, đọc lệch đi nên nghĩa cụm từ không còn đảm bảo; việc tách cụm từ ra để đọc gắn thêm dấu chữ cho từ "lon" và biến tấu theo cảm nhận của mình là điều phi lý vì nó là một cụm từ. Đặc biệt, quan điểm của lãnh đạo Cục Văn hóa cơ sở là đang đứng ở góc độ tư duy cá nhân nhiều hơn là đứng trên quan điểm pháp luật.

"Tôi nghĩ quảng cáo như thế là không hề sai, không vi phạm thuần phong mỹ tục Việt Nam nên doanh nghiệp có thể thực hiện theo đúng quyền của mình đã được quy định trong Luật Quảng cáo'', vị này nhận định.

Trong một diễn biến liên quan, trao đổi với báo chí, đại diện Công ty TNHH Nước Giải Khát Coca-Cola Việt Nam khẳng định luôn tuân thủ gắt gao với các quy định về sản xuất, kinh doanh và pháp lý được quy định bởi Việt Nam. Do đó, với vụ việc liên quan nội dung quảng cáo có sử dụng cụm từ "Mở lon Việt Nam" trên truyền hình và một số phương tiện quảng cáo khác bị Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch tuýt còi thì công ty đã tiếp nhận ý kiến chỉ đạo.

Theo vị này, thông điệp ban đầu của Coca-Cola khi thiết kế quảng cáo chỉ nhằm đưa ra hướng dẫn cụ thể về cách thức xem mã khuyến mãi nhưng công ty đã không xét đến các yếu tố ngữ văn khác trong cụm từ.

Vì vậy, ngay sau khi nhận được công văn từ Cục Văn hoá cơ sở (Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch) thì doanh nghiệp đã nhanh chóng thay đổi cụm từ "Mở lon Việt Nam" thành "Cơ hội trúng vàng mỗi ngày" cho chương trình khuyến mãi của sản phẩm Coca-Cola Việt Nam trên truyền hình và các phương tiện quảng cáo khác.

''Hiện quy trình đang được diễn ra nhanh chóng, toàn bộ nội dung quảng cáo trên tất cả các kênh truyền hình, kỹ thuật số và 70% bảng hiệu quảng cáo ngoài trời đã được cập nhật nội dung mới. Quy trình vẫn đang được tích cực diễn ra nhằm đảm bảo sự thay đổi sẽ hoàn tất trong tuần đầu tháng 7 tới'', vị này cho biết.