Toà án nhân dân tỉnh Lạng Sơn xét xử đúng người, đúng tội?

Ngày 4/1/2021, Tòa án nhân dân tỉnh (TAND) Lạng Sơn đã mở phiên sơ thẩm xét xử bị cáo Nguyễn Đình Duyệt và đồng phạm về tội danh "Thiếu trách nhiệm trong quản lý dự án xử lý, cải tạo, phục hồi điểm tồn dư hóa chất bảo vệ môi trường tại thôn Đồi Chè, xã Hoàng Đồng, TP Lạng Sơn và thôn Dốc Mới 1, xã Sơn Hà, huyện Hữu Lũng do Sở TN&MT làm chủ đầu tư.

Cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) tỉnh Lạng Sơn, năm 2016, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh Lạng Sơn được giao làm chủ đầu tư tiến hành thực hiện 2 dự án xử lý, cải tạo, phục hồi điểm tồn dư hóa chất bảo vệ môi trường tại thôn Đồi Chè, xã Hoàng Đồng, TP Lạng Sơn và thôn Dốc Mới 1, xã Sơn Hà, huyện Hữu Lũng.

Dự án xử lý, cải tạo, phục hồi điểm tồn dư hóa chất bảo vệ môi trường tại thôn Đồi Chè, xã Hoàng Đồng, TP Lạng Sơn do Sở TN&MT làm Chủ đầu tư hiện đã phát huy hiệu quả, người dân đã sinh sống và trồng rau

Cáo trạng của VKSND tỉnh Lạng Sơn xác định, quá trình triển khai nhiệm vụ, ông Duyệt với tư cách là Trưởng ban quản lý dự án đã tin tưởng cấp dưới, không sâu sát trong nhiệm vụ chỉ đạo và bỏ mặc cấp dưới là Bế Chí Bằng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường Lạng Sơn tự thực hiện.

Trong quá trình làm việc, ông Bằng đã không trực tiếp làm việc với đơn vị tư vấn, thiết kế, khảo sát, lập dự toán, không kiểm tra lại các công việc liên quan tới dự án, không biết đơn vị thi công tự khảo sát, lập dự toán, áp mã hiệu sai để nâng giá trị dự toán phần thi công, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước là 454 triệu đồng.

Ông Nguyễn Đình Duyệt vẫn tới cơ quan làm việc

Ngoài ra, ông Duyệt cũng chính là người chỉ đạo và quyết định lựa chọn theo hình thức chỉ định thầu rút gọn cho Công ty Cổ phần Tư vấn môi trường Lạng Sơn do ông Hoàng Văn Huỳnh làm giám đốc, công ty này không đủ năng lực giám sát thi công công trình, cáo trạng nêu.

Ngày 22/5/2017, công ty của ông Huỳnh đã thực hiện giám sát thi công hai dự án. Tuy nhiên, đến tháng 7/2017, ông Huỳnh mới chỉ đạo nhân viên mang hồ sơ năng lực, đơn xin tham gia giám sát đến Sở TN&MT tỉnh Lạng Sơn nộp.

Quá trình thực hiện nhiệm vụ, công ty này không thực hiện giám sát đầy đủ các nội dung theo hợp đồng đã ký kết, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước hơn 125 triệu đồng, không phát hiện đơn vị thi công đã tự ý thi công sai thiết kế hạng mục tường neo, hàn, dải màng chống thấm.

Ông Duyệt (đứng) và Luật sư bào chữa khẳng định bản án của TAND tỉnh Lạng Sơn chưa làm rõ được hành vi phạm tội, bỏ lọt tội phạm, gây oan sai.

Đồng thời, trong vụ án này, VKSND tỉnh Lạng Sơn cũng truy tố ông Vũ Đình Trọng, nguyên Trưởng ban quản lý xây dựng môi trường 1 thuộc Công ty CP Xây dựng và Chuyển giao công nghệ môi trường (do ông Trần Văn Nghĩa là giám đốc, địa chỉ tại 143/85, Hạ Đình, Hà Nội) về hành vi vi phạm quy định kế toán gây hậu quả nghiêm trọng liên quan tới hai dự án này.

Theo đó, ông Trọng đã tự ý thay đổi biện pháp thi công, lập chứng từ, hóa đơn khống để thanh toán với công ty gây thiệt hại cho công ty (vốn Nhà nước chiếm 64,14%), trong đó ngân sách Nhà nước bị thiệt hại hơn 847 triệu đồng.

Cụ thể, số tiền hơn 1,2 tỷ đồng từ việc thay đổi biện pháp thi công, Trọng đã tự ý chi trả lương cho cán bộ, nhân viên trong Ban quản lý nhưng không báo cáo và đưa vào sổ sách công ty.

Người dân hiện nay đã trồng rau tại điểm xử lý tồn dư hoá chất.

Sau khi VKSND tỉnh Lạng Sơn công bố bản cáo trạng, ông Trọng thừa nhận hành vi phạm tội. Đồng thời, ông Trọng khai đã làm thay đổi chứng từ nhân công, cụ thể biện pháp thi công từ "lao động chân tay" sang "phương tiện cơ giới" với lý do để bảo đảm thi công và sức khỏe của người lao động, do dự án xử lý hóa chất bảo vệ môi trường có nguy cơ ô nhiễm cao.

Trong khi đó, ông Duyệt khẳng định, cáo trạng đã truy tố oan, chưa chính xác hành vi và trách nhiệm. Đồng thời, lời khai của ông Đào Công Thảo (Phó Tổng giám đốc công ty của ông Trọng) cho rằng ông Duyệt thỏa thuận nâng khống dự toán 1,5 tỷ đồng là không đúng sự thật, không có căn cứ, bằng chứng.

Ông Duyệt đã bác bỏ và làm rõ lời khai này là không có căn cứ. Ông Duyệt cho rằng, quyết định phê duyệt ngân sách cho dự án của UBND tỉnh Lạng Sơn là 4,6 tỷ đồng, qua các lần điều chỉnh số tiền này không hề thay đổi.

Đồng thời, ông Duyệt khẳng định cáo trạng cáo buộc ông thiếu tinh thần trách nhiệm để xảy ra việc nâng khống giá trị thanh toán hơn 450 triệu của đơn vị thi công và giám sát là chưa chính xác. Bởi quá trình thực hiện dự án, Sở TN&MT đã thuê đơn vị tư vấn lập dự án và trình Sở Xây dựng thẩm định, cho kết quả đạt yêu cầu. Từ đó, Sở TN&MT mới trình UBND tỉnh phê duyệt.

Đối với việc lựa chọn đơn vị tư vấn giám sát là công ty của ông Huỳnh, ông Duyệt cho rằng đó là cả quy trình thẩm định từ các phòng, ban chuyên môn rồi mới tới lãnh đạo Sở.

“Cáo trạng chỉ quy kết trách nhiệm cho 1 mình bị cáo là chưa thỏa đáng” - ông Duyệt trả lời. Đồng thời, ông Duyệt còn khẳng định biên bản họp xét năng lực nhà thầu cho công ty của ông Huỳnh được ký vào ngày 18/5, tất cả đều có trong hồ sơ vụ án chứ không phải ký hợp đồng trước rồi mới ký hồ sơ năng lực. Từ những căn cứ này, ông Duyệt cho rằng, cáo trạng đã truy tố oan cho mình.

Sở TN&MT tỉnh Lạng Sơn đã làm đúng quy trình là thuê đơn vị tư vấn lập dự án và trình Sở Xây dựng thẩm định, cho kết quả đạt yêu cầu. Từ đó, Sở TN&MT mới trình UBND tỉnh phê duyệt.

Để làm rõ các hành vi như cáo trạng quy kết, HĐXX đã tiến hành xét hỏi đối với ông Huỳnh và ông Hà Công Doanh (nguyên Trưởng phòng Tài chính – Kế hoạch của Sở TN&MT tỉnh Lạng Sơn) về việc lựa chọn, ký hợp đồng giữa Sở TN&MT với công ty của ông Huỳnh. Cả hai đều khai nhận hợp đồng ký lựa chọn đơn vị tư vấn giám sát từ tháng 5 nhưng tới tháng 7/2017, công ty của ông Huỳnh mới bổ sung nộp hồ sơ.

Tại phần tranh luận, đối đáp lại quan điểm của VKSND cho rằng ông Duyệt thiếu trách nhiệm trong việc để cho 2 dự án bị áp mã hiệu sai dẫn đến nâng giá trị dự toán phần thi công, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước. Luật sư Trần Hồng Phúc, Công ty Luật Nguyễn Chiến (Đoàn Luật sư Hà Nội) khẳng định: Sở TN&MT tỉnh Lạng Sơn đã có văn bản giao nhiệm vụ thực hiện dự án về xử lý môi trường cho Chi cục Bảo vệ môi trường (để thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình đối với 2 dự án - pv). Vì vậy, ông Duyệt không có trách nhiệm thực hiện thay trách nhiệm công vụ đã phân công cho Chi cục Bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, VKSND tỉnh Lạng Sơn vẫn khẳng định “Cáo trạng truy tố ông Duyệt thiếu trách nhiệm là có căn cứ(?)”

Sau đó, VKSND tỉnh Lạng Sơn đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Duyệt từ 2 đến 3 năm tù, cho hưởng án treo. Bị cáo Trọng từ 2 đến 5 năm tù cũng cho hưởng án treo.

Bản án của TAND tỉnh Lạng Sơn liệu đã thực sự công tâm, xác định đúng người, đúng tội hay chưa?

Được nói lời sau cùng trước khi HĐXX vào nghị án, ông Duyệt mong HĐXX xem xét thấu đáo, có bản án công tâm, khách quan, đúng người, đúng tội.

Tuy nhiên, sau đó, TAND tỉnh Lạng Sơn đã tuyên phạt ông Duyệt và ông Trọng 2 năm tù nhưng cho hưởng án treo.

Nêu quan điểm về bản án của Hội đồng xét xử, Luật sư Nguyễn Văn Đà, Công ty Luật Nguyễn Chiến (Đoàn luật sự TP Hà Nội) không đồng ý với bản án của HĐXX bởi hành vi của ông Duyệt không cấu thành tội phạm.

“Những thiệt hại tại hai dự án này không phải là hành vi trực tiếp của ông Duyệt, cũng như việc nâng và áp mã sai không phải thẩm quyền của Chủ đầu tư dự án mà là thuộc trách nhiệm của đơn vị tư vấn thiết kế” – Luật sư Đà khẳng định.

Trao đổi với PV, ông Duyệt cho biết rất bức xúc với bản án nêu trên của TAND tỉnh Lạng Sơn.

Ông Duyệt dẫn chứng trong Luật Xây dựng năm 2014, tại Điều 70 đã quy định rõ về Quyền và nghĩa vụ của nhà thầu tư vấn lập dự án, quản lý dự án đầu tư xây dựng, Điều 71 quy định về Quyền, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức thẩm định dự án đầu tư nếu đơn vị nào làm sai thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật đối với hợp đồng đã ký kết.

Ông Duyệt cho biết sẽ kháng cáo toàn bộ bản án lên TAND cấp cao hơn.

Tuổi trẻ và Pháp luật sẽ tiếp tục thông tin.