Thủ tướng: Nền kinh tế đã đủ sức chống chịu với các cú sốc bên ngoài

Phát biểu làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu sau 2 ngày Quốc hội thảo luận ở hội trường về phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ sự cảm ơn và xúc động về những đóng góp ý kiến rất chân thành, thẳng thắn và trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, nhìn lại 5 năm qua, trong bối cảnh khó khăn và thách thức nhiều hơn thời cơ, thuận lợi, Việt Nam vẫn là nước đang phát triển, có nền kinh tế đang chuyển đổi.

Mặc dù quy mô nền kinh tế còn khiêm tốn, độ mở cao, nền kinh tế phải đối mặt với những cú sốc rất lớn, nhưng đất nước đã vượt qua. Đặc biệt, nền kinh tế đã đủ sức chống chịu với các cú sốc bên ngoài, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng và đảm bảo các cân đối lớn.

Thủ tướng chỉ rõ, đất nước đã đảm bảo thu đủ chi, xuất đủ nhập, làm đủ ăn, năng lượng đủ cho sản xuất kinh doanh và tiêu dùng, thị trường lao động đáp ứng được sự chuyển đổi; Bội chi ngân sách thấp hơn mức Quốc hội giao và thấp hơn so với các nhiệm kỳ trước đây; Nợ công, nợ nước ngoài, nợ chính phủ đều giảm so với trước đây; Đời sống nhân dân được nâng lên; Chỉ số hạnh phúc của Việt Nam tăng 39 bậc so với đầu nhiệm kỳ; Tiềm lực quốc phòng- an ninh được tăng cường. An sinh xã hội được đầu tư nhiều.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu trước Quốc hội.

“Trong điều kiện như vậy mà chúng ta làm được như thế, đó là sự nỗ lực rất lớn của hệ thống chính trị, nhân dân và doanh nghiệp, dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, thường xuyên, trực tiếp là Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, của Tổng Bí thư và sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế, cùng sự đồng hành của Quốc hội và nỗ lực của Chính phủ.

Thành quả này rất đáng trân trọng, tự hào trong bối cảnh khó khăn, cùng với sự tự lực, tự cường, tự chủ chiến lược của chúng ta, đã tạo thế, tạo đà, tạo lực, tạo niềm tin cho nhân dân, đất nước tiến vào kỷ nguyên mới, xây dựng đất nước giàu mạnh, văn minh, phồn vinh, hạnh phúc, vững bước tiến lên Chủ nghĩa xã hội”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Bên cạnh những thành tựu cơ bản, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, Chính phủ cũng nhận ra còn nhiều khó khăn, vướng mắc và bất cập. Nhiệm kỳ này phải giải quyết rất nhiều các vấn đề tồn đọng.

Nêu một ví dụ điển hình, Thủ tướng chỉ rõ, 12 dự án thua lỗ kéo dài đến nay đã cơ bản được giải quyết xong, trong đó nhiều dự án bắt đầu có hiệu quả và có lãi. Bên cạnh đó, các ngân hàng yếu kém đã được xử lý, các dự án tồn đọng đã được phân loại để giải quyết.

Các đại biểu Quốc hội tại phiên họp ngày 30/10.

Về hạ tầng giao thông, Thủ tướng Chính phủ cho biết, bám sát mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc để triển khai thực hiện, đất nước đã đạt được các mục tiêu như 3.000km đường cao tốc đã được vượt qua; 1.700km đường ven biển đã hoàn thành và dự kiến sẽ vượt từ nay đến cuối năm. Tuy nhiên, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng chỉ rõ 3 nguyên nhân cơ bản khiến hệ số ICOR trước đây cao nhưng nay đã được giảm xuống, đó là đầu tư không hiệu quả, đầu tư dàn trải và kéo dài, không đúng tiến độ.

Báo cáo với Quốc hội về vấn đề giải ngân vốn đầu tư công - một vấn đề dai dẳng, luôn là sự băn khoăn, trăn trở của toàn hệ thống chính trị, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, trong nhiệm kỳ này, tổng vốn đầu tư công là 3,4 triệu tỷ đồng, tăng 55% so với nhiệm kỳ trước. Tuy nhiên, số lượng dự án đầu tư lại được kiềm chế, giảm từ trên 10.000 dự án của các nhiệm kỳ trước xuống còn khoảng 4.760 dự án, (tức là cắt giảm khoảng 1/3), trong đó, quan điểm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là phải rút số dự án xuống dưới 5.000 để tránh dàn trải.

Thủ tướng cho biết, nhờ sự sắp xếp lại và tập trung nguồn lực, đất nước mới có thể triển khai các hệ thống đường cao tốc ở Đồng bằng sông Cửu Long, vùng phía Bắc, miền Trung, đầu tư mở rộng các sân bay, bến cảng và chuẩn bị đầu tư đường sắt cao tốc Bắc - Nam, đường sắt khổ tiêu chuẩn tuyến Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.

Thủ tướng khẳng định, đầu tư công là một trong ba động lực tăng trưởng quan trọng. Quốc hội, Chính phủ đã tháo gỡ rất nhiều khó khăn, đặc biệt như chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, là tháo gỡ về thể chế.

Đưa ra ví dụ mà các đại biểu Quốc hội vẫn nêu, khó khăn lớn nhất là giải phóng mặt bằng và tái định cư theo luật, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, vấn đề này phải đến kỳ họp tháng 10 năm 2024 mới được xử lý. Bên cạnh đó, vấn đề điều chỉnh vốn đầu tư từ dự án này sang dự án khác hay vấn đề vốn địa phương - Trung ương cũng đã được tháo gỡ.

Tuy nhiên, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng cho biết, giải pháp tới đây là tiếp tục tháo gỡ rào cản về thể chế, đặc biệt là vấn đề đất đai. Phân cấp, phân quyền phải đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi và tăng cường giám sát, kiểm tra.

Người đứng đầu Chính phủ cũng cho rằng, dân tộc Việt Nam mỗi khi càng áp lực lại càng nỗ lực, “trong cái khó, ló cái khôn”, với tinh thần “biến không thành có, biến khó thành dễ, biến cái không thể thành cái có thể”. Để đạt được các mục tiêu chiến lược 100 năm, đất nước không thể tăng trưởng bình bình mà phải có đột phá, dựa vào 3 trụ cột chính gồm: sức mạnh dân tộc và con người; tài nguyên thiên nhiên và truyền thống văn hóa lịch sử.

Thủ tướng khẳng định, yếu tố cốt lõi để khai thác hiệu quả ba trụ cột trên chính là khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

“Chúng ta phải làm chủ được những yếu tố này mới có thể vươn xa ra biển lớn, bay cao vào vũ trụ và tiến sâu vào lòng đất được. Tất cả bây giờ là phải có khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Cái này đã xác định với Nghị quyết 57 rồi, cùng với đó huy động nguồn lực sức mạnh từ Nhân dân, từ doanh nghiệp”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, đồng thời tóm lược chiến lược phát triển dựa trên tinh thần 20 chữ: “Nhà nước kiến tạo, doanh nghiệp tiên phong, công tư đồng hành, đất nước giàu mạnh, Nhân dân hạnh phúc”.

Bên cạnh 3 động lực tăng trưởng truyền thống (gồm đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu), Thủ tướng cho rằng, chính sách vĩ mô tốt cũng là một động lực tăng trưởng. Đất nước còn dư địa lớn từ kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế sáng tạo và đặc biệt là chính sách tài khóa, tiền tệ.

“Với một không khí như hiện nay “Đảng chỉ đạo, Quốc hội thống nhất, Chính phủ cố gắng, nhân dân đồng hành, doanh nghiệp ủng hộ, bạn bè quốc tế giúp đỡ” thì chỉ có bàn làm, không bàn lùi và tôi tin chắc là làm được”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.