Quốc hội không ngừng đổi mới cùng đất nước bước vào kỷ nguyên mới

Không ngừng đổi mới cả về tổ chức và hoạt động

Ngày 16/8/1945, tại đình Tân Trào, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Tổng bộ Việt Minh đã khai mạc Đại hội đại biểu quốc dân (hay còn gọi là Quốc dân Đại hội Tân Trào). Đây là mốc son trong lịch sử vẻ vang của cách mạng Việt Nam, tiền thân của Quốc hội Việt Nam. Từ Quốc dân Đại hội Tân Trào tiến tới sự ra đời của Quốc hội khóa I đến nay, Quốc hội đã trải qua 80 năm với 15 khóa.

Theo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, mỗi một nhiệm kỳ của Quốc hội là một quá trình liên tục kế thừa, phát huy giá trị của Quốc dân Đại hội, không ngừng đổi mới cả về tổ chức và hoạt động, khẳng định vị trí, vai trò của một thiết chế đặc biệt quan trọng của bộ máy Nhà nước, là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn.

Trong đó, Quốc hội khóa XV là dấu mốc lịch sử quan trọng, khởi đầu cho những cải cách thể chế một cách căn cơ, định hướng các mục tiêu, nhiệm vụ lớn cho giai đoạn phát triển mới của đất nước với tầm nhìn chiến lược, dài lâu. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Quốc hội khoá XV đã ban hành 99 luật, 165 nghị quyết, bao quát toàn diện các lĩnh vực kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, xây dựng hệ thống chính trị; đặt nền móng vững chắc cho việc xây dựng hệ thống chính trị tinh gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân và phục vụ nhân dân, doanh nghiệp tốt hơn.

Đặc biệt, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp; sửa đổi Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành theo thẩm quyền các nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã. “Đây là những quyết định trọng đại, có ý nghĩa lịch sử sâu sắc, tác động và ảnh hưởng trực tiếp đến toàn hệ thống chính trị, đến từng người dân và toàn xã hội”, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các đại biểu chụp ảnh lưu niệm cùng Đoàn Liên minh Nghị sĩ hữu nghị Nhật Bản - Việt Nam, tháng 8/2025.

Đồng thời, Quốc hội cũng đã tập trung tháo gỡ cơ bản các điểm nghẽn về thể chế để tạo đột phá phát triển kinh tế - xã hội trong kỷ nguyên mới, đặc biệt là triển khai 4 Nghị quyết chiến lược (Bộ tứ trụ cột): Nghị quyết 57 về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 59 về hội nhập quốc tế; Nghị quyết 66 về xây dựng và thực thi pháp luật và Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân.

Bên cạnh đó, Quốc hội cũng đã đổi mới căn bản tư duy xây dựng pháp luật theo hướng vừa bảo đảm yêu cầu quản lý Nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển; từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”; những vấn đề thực tiễn biến động thường xuyên thì giao Chính phủ, địa phương quy định để bảo đảm linh hoạt trong điều hành.

Song song đó, Quốc hội cũng đẩy mạnh phân cấp, phân quyền với phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”; cải cách triệt để thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ, tạo thuận lợi cao nhất cho người dân và doanh nghiệp; thực hiện phân cấp bảo đảm phù hợp với năng lực tổ chức thực hiện.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và phu nhân gặp mặt cộng đồng người Việt Nam tại Thụy Sĩ, tháng 7/2025.

Ngoài ra, hoạt động giám sát thể hiện rõ quan điểm đồng hành của Quốc hội với Chính phủ, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc; nội dung và phương thức không ngừng được cải tiến, tập trung vào những vấn đề bức xúc của cuộc sống, góp phần hoàn thiện chính sách, pháp luật, bảo đảm kỷ luật, kỷ cương, thúc đẩy các cơ quan Nhà nước thực hiện tốt hơn các nhiệm vụ.

Quốc hội cũng đã thực hiện đầy đủ, linh hoạt và hiệu quả việc quyết định các vấn đề quan trọng về kinh tế, xã hội, quốc phòng an ninh, đối ngoại; đảm bảo tính tổng thể, có sự gắn kết chặt chẽ giữa yêu cầu nhiệm vụ và nguồn lực thực hiện. Nhiều quyết định mang tính đột phá, chưa từng có tiền lệ, khẳng định quan điểm lấy con người là trung tâm, mọi chủ trương, quyết sách đều vì Nhân dân.

Phát huy vai trò “sức mạnh mềm” của ngoại giao nghị viện, hoạt động đối ngoại của Quốc hội cũng đã đóng góp hiệu quả vào việc thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, đa dạng hóa, đa phương hóa, nâng cao hình ảnh, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế của Đảng và Nhà nước ta.

Khẳng định vai trò cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân

Trong bối cảnh đất nước đang bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng. Tại nhiều cuộc họp, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: “Thể chế, pháp luật có chất lượng, phù hợp với yêu cầu phát triển của thực tiễn và nguyện vọng của Nhân dân là yếu tố hàng đầu quyết định thành công của mỗi quốc gia. Do đó, để đất nước vươn mình phát triển mạnh mẽ, chúng ta dứt khoát nói không với bất cứ hạn chế, bất cập nào trong thể chế, pháp luật; không thỏa hiệp với bất kỳ yếu kém nào trong thiết kế chính sách, soạn thảo pháp luật, hay tổ chức thực thi”.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Chủ tịch Hạ viện Morocco Rachid Talbi Alami ký Thỏa thuận hợp tác giữa Quốc hội Việt Nam và Hạ viện Morocco, tháng 7/2025.

Quán triệt tinh thần trên và trước những yêu cầu mới, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, phát huy những thành tựu và kinh nghiệm của gần 80 năm qua, tiếp tục đổi mới, nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả hoạt động của Quốc hội, đáp ứng tốt nhất yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Nhận thức đầy đủ và sâu sắc hơn nữa vị trí, vai trò của Quốc hội trong hệ thống chính trị nước ta do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo. Nêu cao tinh thần đoàn kết, dân chủ, công khai, minh bạch; phát huy trí tuệ tập thể; quán triệt tư tưởng lấy dân làm gốc, gần dân, hiểu dân, trọng dân; lắng nghe Nhân dân, phục vụ Nhân dân đối với mọi hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và từng đại biểu Quốc hội.

“Quốc hội sẽ tiếp tục đổi mới toàn diện, nâng cao năng lực lập pháp, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước; bám sát sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội sẽ tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc, các cơ quan tư pháp và cả hệ thống chính trị để triển khai hiệu quả Hiến pháp và các luật, nghị quyết đã ban hành”, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ.

Chủ tịch Quốc hội trao bằng khen tặng các tập thể có thành tích xuất sắc trong tham mưu phục vụ kỳ họp thứ 9.

Đồng thời, Quốc hội đặt quyết tâm cao nhất để tổ chức thực hiện tốt Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới và các chỉ đạo, định hướng của Tổng Bí thư Tô Lâm về công tác xây dựng pháp luật. Bên cạnh một số bộ luật, luật quy định về quyền con người, quyền công dân, tố tụng tư pháp, cần cụ thể, về cơ bản các luật khác; nhất là luật điều chỉnh các nội dung về kiến tạo, phát triển, chỉ quy định những vấn đề, những nội dung có tính nguyên tắc thuộc thẩm quyền của Quốc hội, còn những vấn đề thường xuyên biến động thì giao Chính phủ, Bộ, ngành, địa phương quy định để bảo đảm linh hoạt, phù hợp với thực tiễn; bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng trong công tác xây dựng pháp luật; thể chế hóa kịp thời, đầy đủ đường lối, chủ trương của Đảng thành pháp luật; phát huy cao độ tính Đảng trong xây dựng và thi hành pháp luật; thực hiện nghiêm kỷ cương, kỷ luật, các quy định về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, “lợi ích nhóm” trong xây dựng và thi hành pháp luật. Đây là khâu đột phá của đột phá, bảo đảm luật pháp trở thành lợi thế cạnh tranh.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thăm, khảo sát thực tế tại Trung tâm phục vụ hành chính công xã Vị Thủy, Cần Thơ, tháng 7/2025.

Đặc biệt là hoàn thành tốt các nội dung của nhiệm kỳ khóa XV, chương trình kỳ họp thứ 10 với rất nhiều nội dung quan trọng. Trong đó, Chính phủ dự kiến sẽ trình trên 90 nội dung, có 47 luật. Đồng thời tiến hành tổng kết nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV; phối hợp tổ chức thành công Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV; chỉ đạo tổ chức bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 (diễn ra vào ngày 15/3/2026).

Thời gian tới, Quốc hội cũng tăng cường giám sát việc cụ thể hóa các chủ trương, đường lối của Đảng thành pháp luật và việc tổ chức thực hiện pháp luật; tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND các cấp thực sự là một trong những phương thức kiểm soát quyền lực Nhà nước, là hoạt động trọng yếu, thường xuyên của cơ quan dân cử; tập trung sửa đổi toàn diện Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND; làm rõ khái niệm, thống nhất nhận thức về hoạt động giám sát của cơ quan dân cử; bám sát các nguyên tắc giám sát: Tuân thủ Hiến pháp, pháp luật, bảo đảm khách quan, công khai, minh bạch, giám sát toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm, gắn kết giữa hoạt động giám sát với việc hoàn thiện chính sách, pháp luật, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, địa phương, không làm cản trở hoạt động bình thường của các đối tượng chịu sự giám sát; phân biệt rõ với hoạt động giám sát, kiểm tra, thanh tra, kiểm toán của cơ quan nhà nước khác; làm rõ phạm vi, đối tượng giám sát tối cao thường xuyên của Quốc hội; giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội, HĐND; nâng cao chất lượng hoạt động chất vấn, trả lời chất vấn, giải trình, giám sát chuyên đề, giám sát giải quyết đơn thư, khiếu nại, tố cáo, lấy giám sát văn bản quy phạm pháp luật, nhất là văn bản quy định chi tiết làm khâu đột phá.

Bên cạnh đó, Quốc hội cũng sẽ tiếp tục đổi mới phương thức hoạt động, tiên phong trong chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn là một trong bốn đột phá; chủ động, tích cực áp dụng các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 vào tổ chức và hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội. Triển khai hiệu quả Đề án Chuyển đổi số của Quốc hội giai đoạn 2025 - 2030; tập trung ưu tiên nguồn lực xây dựng các hệ thống phần mềm công nghệ thông tin, ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn để hỗ trợ công tác lập pháp, giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng.

“Quốc hội tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; đáp ứng kịp thời các nhiệm vụ chiến lược của đất nước trong giai đoạn mới”, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ.