Quốc hội chọn 31/5 là Ngày Toàn dân tiết kiệm, chống lãng phí

Sáng 10/12, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Tiết kiệm, chống lãng phí với tỉ lệ 91,54% đại biểu có mặt tán thành.

Luật Tiết kiệm, chống lãng phí gồm 6 Chương 38 Điều. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2026.

Trước khi tiến hành biểu quyết, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý và hoàn thiện dự thảo Luật Tiết kiệm, chống lãng phí.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, căn cứ ý kiến của các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ và Hội trường, ý kiến thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ đã rà soát, tiếp thu tối đa, giải trình đầy đủ và có báo cáo giải trình, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật Tiết kiệm, chống lãng phí gửi các đại biểu Quốc hội.

Quốc hội thông qua Luật Tiết kiệm, chống lãng phí với đa số đại biểu tán thành

Về các nội dung chính được tiếp thu, chỉnh lý và hoàn thiện dự thảo Luật, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, Chính phủ đã bổ sung quy định cụ thể các hành vi gây lãng phí và hành vi vi phạm trong tổ chức thực hiện phòng, chống lãng phí ngay tại dự thảo luật để thể chế hóa đầy đủ Hướng dẫn số 63-HD/BCĐTW của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí tiêu cực. Đồng thời kế thừa một số quy định tại Luật hiện hành, đảm bảo nhận diện rõ từng hành vi gây lãng phí.

“Việc nhận diện rõ hành vi gây lãng phí tại dự thảo Luật để thể hiện rõ quyết tâm của Đảng, Nhà nước về việc xử lý triệt để các hành vi gây lãng phí đang tạo rào cản phát triển kinh tế - xã hội, làm bỏ lỡ thời cơ phát triển của đất nước”, Bộ trưởng nêu rõ.

Dự thảo luật cũng đã chỉnh lý lại một số giải thích từ ngữ tại dự thảo Luật về tiết kiệm, lãng phí khu vực nhà nước, người thân của người đấu tranh phòng, chống lãng phí để đảm bảo đồng bộ thống nhất với giải thích từ ngữ đã được quy định tại Hướng dẫn số 63- HD/BCĐTW và Luật Phòng, chống tham nhũng, Bộ luật Tố tụng hình sự và các quy định của pháp luật liên quan.

Đồng thời, bổ sung chỉnh lý các quy định về cung cấp xử lý thông tin, phát hiện lãng phí, bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí, đảm bảo thể chế hóa đầy đủ theo Quy định số 231-QĐ/TW của Bộ Chính trị về bảo vệ người đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và đồng bộ, thống nhất với các quy định pháp luật về tố cáo, phòng, chống tham nhũng, tiếp công dân.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, dự thảo đã chỉnh lý lại các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí, đảm bảo thống nhất với các quy định của Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các quy định pháp luật có liên quan; Chỉnh lý bổ sung quy định cụ thể về nội dung kiểm tra tiết kiệm, chống lãng phí tại dự thảo Luật để đảm bảo rõ ràng trong tổ chức thực hiện.

Giải trình việc dự thảo luật đề xuất lựa chọn ngày 31/5 hàng năm là "Ngày toàn dân tiết kiệm, chống lãng phí", đại diện Chính phủ cho biết, ngày này được lấy theo ngày của bài viết "Thế nào là Kiệm" được đăng trên Báo Cứu Quốc (ngày 31/5/1949) là để lan tỏa tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về tiết kiệm, chống lãng phí, góp phần xây dựng văn hóa tiết kiệm trong toàn xã hội.

Thực tế, đã có một số Luật có quy định về ngày để phát động, hưởng ứng thực hiện trong lĩnh vực đó, thí dụ: "Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam", "Ngày toàn dân phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ", "ngày Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo Việt Nam"...Việc quy định ngày này không dẫn đến cách hiểu trong cả năm chỉ có một ngày làm việc này.

Vì vậy, Chính phủ thấy rằng việc quy định tại dự thảo Luật để phát động và duy trì thường niên "Ngày toàn dân tiết kiệm, chống lãng phí" là cần thiết, góp phần đưa thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trở thành "tự giác", "tự nguyện", "cơm ăn nước uống, áo mặc hàng ngày" như tại bài viết "Thực hành tiết kiệm" mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã đề cập.