Quản lý viên chức theo vị trí việc làm, coi đây là cơ sở cho trả lương mới

Sáng 29/9, tiếp tục phiên họp thứ 49, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự án Luật Viên chức (sửa đổi).

Theo tờ trình, dự án Luật Viên chức (sửa đổi) tập trung vào 3 định hướng: Đổi mới tuyển dụng, tạo liên thông nhân lực công – tư và cải cách cơ chế đánh giá. Theo đó, tuyển dụng viên chức sẽ thực hiện qua hình thức thi tuyển, xét tuyển và tiếp nhận người có kinh nghiệm từ khu vực công – tư.

Quyền viên chức cũng được mở rộng. Đó là được ký hợp đồng nghề nghiệp, góp vốn, tham gia quản lý doanh nghiệp trong phạm vi pháp luật cho phép, đặc biệt ở lĩnh vực khoa học công nghệ, giáo dục đào tạo.

Các vị trí việc làm phân thành 3 nhóm: Quản lý; chuyên môn, nghiệp vụ; hỗ trợ. Dự thảo nhấn mạnh khuyến khích sáng tạo, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long trình bày dự thảo tóm tắt Luật Viên chức (sửa đổi)

Bên cạnh đó, dự thảo thiết kế cơ chế thu hút nhân tài chất lượng cao thông qua tiếp nhận hoặc hợp đồng với chuyên gia. Việc đánh giá viên chức được tiến hành thường xuyên, đa chiều, dựa trên kết quả công việc, chất lượng dịch vụ và mức độ hài lòng của người dân.

Chính phủ cũng đề xuất xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về viên chức để quản lý minh bạch, tạo cơ chế sàng lọc người không đáp ứng yêu cầu.

Trình bày báo cáo thẩm tra dự án Luật Viên chức (sửa đổi), Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Trường Giang cho biết, đa số các thành viên Ủy ban tán thành việc sửa đổi toàn diện Luật Viên chức.

Bên cạnh đó, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cũng tán thành quản lý viên chức theo vị trí việc làm, coi đây là cơ sở cho trả lương mới.

Về quyền ký hợp đồng nghề nghiệp, cơ bản ủng hộ nhưng đề nghị bảo đảm thống nhất với Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Với thẩm quyền tuyển dụng, đề nghị giao cho cơ quan quản lý đơn vị sự nghiệp công lập, phân cấp cho người đứng đầu khi cần thiết.

Chủ tịch QUốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị bảo đảm minh bạch trong tuyển dụng, tăng cường đánh giá định kỳ, quản lý viên chức theo vị trí việc làm.

Báo cáo cũng đề nghị quy định rõ tính đặc thù hợp đồng làm việc, nguyên tắc đơn phương chấm dứt, và thống nhất thẩm quyền ký hợp đồng dịch vụ với quy định về tuyển dụng.

Thảo luận tại phiên họp, nhiều đại biểu đồng tình cho rằng cần quy định chính sách phát triển đơn vị sự nghiệp công lập trong luật, song đề nghị cần định hướng rõ là chỉ duy trì đơn vị cung cấp dịch vụ công thiết yếu, còn lại từng bước xã hội hóa.

Các đại biểu cũng đề xuất mở rộng quyền viên chức, tuy nhiên cần rà soát kỹ các điều khoản về “việc không được làm” và hợp đồng, tránh lợi dụng làm ảnh hưởng nhiệm vụ chính.

Các đại biểu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp đồng có thời hạn, coi đây là cơ chế thay đổi nhận thức từ “biên chế suốt đời” sang “làm theo việc, theo thời hạn”. Qua đó, đề nghị luật phải nhấn mạnh chính sách đào tạo, thu hút nhân tài và có cơ chế ràng buộc trách nhiệm tránh lạm dụng.

Nêu ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, vừa qua, chúng ta đã thực hiện một bước rất quan trọng việc tinh gọn bộ máy. Luật Viên chức sửa đổi năm 2025 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa quản lý nguồn nhân lực công vụ tại Việt Nam.

Trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia và hội nhập quốc tế, Chủ tịch Quốc hội cho rằng dự thảo luật không chỉ khắc phục những bất cập cũ như cơ chế cứng nhắc, biên chế suốt đời, mà còn mở ra không gian sáng tạo cho các đơn vị sự nghiệp công lập.

Góp ý thêm, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các quy định trong luật phải tăng cường tính minh bạch và chống lạm dụng trong tuyển dụng.

"Chúng ta nói linh hoạt, nhưng viên chức vào nhiều mà không đủ tiêu chuẩn thì không được", Chủ tịch Quốc hội nói và cho rằng cần xây dựng hệ thống đánh giá viên chức, không thể tuyển vào là ở trong bộ máy suốt đời.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh xây dựng đội ngũ viên chức phải chuyên nghiệp, tạo cơ chế linh hoạt trong tuyển dụng, đảm bảo quyền lợi chính đáng của viên chức, thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý viên chức, xây dựng nền hành chính công minh, hiện đại, minh bạch.

"Người ít, việc nhiều nhưng vẫn phải hoàn thành thì phải chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo. Mô hình của Malaysia, Singapore hay Trung Quốc trong vấn đề quản lý này, chúng ta phải học tập để làm cho tốt", Chủ tịch Quốc hội chia sẻ.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị quan tâm các quy định về quản lý viên chức theo vị trí việc làm; đổi mới phương thức tuyển dụng viên chức; tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu ở đơn vị sự nghiệp công lập; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin; đảm bảo quyền lợi và chế độ đãi ngộ viên chức…