Phát huy giá trị di sản Hồ Văn, Văn Miếu - Quốc Tử Giám

Việc này nhằm trả lại một thành phần quan trọng đúng chức năng và vị trí vốn có; Thiết thực phát huy giá trị di sản Hồ Văn nói riêng, giá trị tổng thể khu di tích quốc gia đặc biệt nói chung.

Là một bộ phận không thể tách rời, có vai trò như một “minh đường” trước Khu di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Hồ Văn có tổng diện tích gần 12.000m2, gồm sân vườn, đường dạo và một gò nổi giữa hồ (gò Kim Châu).

Trải qua thời gian và những biến động lịch sử, không gian này nhiều lần bị hoang hóa, xâm phạm, lấn chiếm, khiến việc bảo tồn, phát huy giá trị gặp khó khăn. Từ năm 2006, Hồ Văn được bàn giao cho Trung tâm Hoạt động văn hóa, khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám quản lý. Không gian này từng bước trở thành địa chỉ văn hóa hấp dẫn trong lòng công chúng và du khách trong, ngoài nước nhờ những nỗ lực cải tạo, chỉnh trang hiệu quả cùng nhiều hoạt động trải nghiệm giàu bản sắc được duy trì.

Việc phục dựng phương đình và tôn tạo gò Kim Châu sẽ góp phần nâng cao giá trị Hồ Văn cũng như phát huy giá trị của tổng thể Khu di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đặng Văn Bài, Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, khu vực gò Kim Châu vào thời Lê từng hiện diện một phương đình, là nơi tụ họp bình văn, đọc thơ của các sĩ phu Bắc Hà. Do thăng trầm lịch sử, công trình trên đã không còn. Nếu phục dựng lại thì giá trị di sản sẽ được củng cố, phát huy hiệu quả. Tuy nhiên, để làm được như vậy, trước hết phải di dời điểm thờ tự tự phát kể trên.

Nhằm phát huy hiệu quả giá trị không gian di sản Hồ Văn, Trung tâm Hoạt động văn hóa, khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã hoàn thiện các điều kiện cơ bản để tiến hành phục dựng phương đình và tôn tạo gò Kim Châu. Hạng mục này nằm trong Dự án đầu tư bảo tồn tôn tạo và khai thác Khu di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám, đã được UBND thành phố Hà Nội phê duyệt (tại Quyết định số 3496/QĐ-UBND ngày 31/8/1998).

Theo đó, công trình gồm phục dựng phương đình, bảo tồn cây cổ thụ, bia đá; Tôn tạo sân vườn cảnh quan; kè hồ, dựng cầu đá nối sang hồ và dựng lan can đá bao quanh hồ… trong đó tòa phương đình nằm ở vị trí trung tâm gò Kim Châu, trên trục thần đạo của tổng thể Khu di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám, có kiến trúc thuần Việt với kết cấu chồng diêm 2 tầng, 8 mái. Công trình được khởi công trong tháng 7/2021 và sẽ hoàn thành vào cuối tháng 12/2021.

Về vấn đề này, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Trần Thế Cương cho rằng, việc phục dựng tòa phương đình và tôn tạo gò Kim Châu là hết sức cần thiết đối với tổng thể Khu di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám, góp phần tạo môi trường văn hóa lành mạnh, những sản phẩm tinh thần có giá trị, hấp dẫn du khách cũng như nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân địa phương.

“Song hành với phục dựng, tôn tạo, việc phát huy giá trị di sản cũng đã được tính đến với những giải pháp, lộ trình cụ thể, nhằm nâng cao giá trị Hồ Văn cũng như phát huy giá trị của tổng thể Khu di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám”, ông Trần Thế Cương nhấn mạnh.