Nguồn vốn tín dụng xanh đang quá "xa vời" với doanh nghiệp

Chia sẻ trên được ông Lê Quang Thắng, Chủ tịch Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Việt Long nói tại Hội thảo “Khơi thông dòng vốn tin dụng xanh” do Báo Lao động phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tổ chức chiều 25/4.

Theo ông Thắng, kinh tế xanh hướng tới mô hình phát triển bền vững. Một đất nước muốn thật sự phát triển bền vững, không những phải bảo vệ môi trường mà còn phải cải tạo môi trường ngày càng tốt hơn.

Ông Thắng cho rằng, một doanh nghiệp muốn phát triển bền vững thì phải chọn ra phương án sản xuất tuần hoàn hoặc theo dạng chuỗi giá trị sản phẩm, đó chính là kinh tế xanh, do vậy kể từ khi thành lập đến nay, công ty của ông đã rất nỗ lực để xây dựng và phát triển thành công một doanh nghiệp sản xuất, dịch vụ hướng đến môi trường xanh trong cả 2 lĩnh vực chính là xử lý chất thải và sản xuất kinh doanh thực phẩm an toàn.

Trong đó, đối với xử lý chất thải, ông Thắng cho biết, doanh nghiệp của ông thường tiêu hủy bình quân 500 tấn rác thải sinh hoạt và chất thải công nghiệp thông thường. Cho đến nay công suất xử lý rác sinh hoạt đạt khoảng 400 tấn/ngày bằng công nghệ đốt triệt để 100% không qua phân loại.

Ông Lê Quang Thắng, Chủ tịch Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Việt Long.

Trong quá trình xử lý không phát sinh nước thải ra ngoài môi trường; chất lượng không khí xung quanh và khí thải đảm bảo QCVN; tro xỉ được tận dụng để sản xuất vật liệu xây dựng (sản xuất gạch block).

Đối với sản xuất nông nghiệp sạch, từ năm 2012, công ty đã đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp theo hướng phát triển nông nghiệp sạch với mô hình sản xuất dạng chuỗi giá trị sản phẩm với phương châm liên kết 3 nhà: Nhà nông, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp, hình thành nhóm nông hộ để thu hút diện tích đất nông nghiệp, nhân lực…

Theo ông Thắng, trong thời gian tới, công ty của ông tiếp tục duy trì và mở rộng quy mô xử lý chất thải để đáp ứng nhu cầu xử lý chất thải sinh hoạt; đầu tư thêm dây chuyền xử lý chất thải công nghiệp.

Quang cảnh hội thảo.

Với ngành sản xuất nông nghiệp, công ty sẽ tập trung ứng dụng chuyển đổi số, cải tiến khoa học kỹ thuật vào nghiên cứu sản xuất rau sạch, sản phẩm nông nghiệp sạch, nâng cao năng suất để đáp ứng nhu cầu của cộng đồng.

Đặc biệt sẽ triển khai Nhà máy chế biến rau củ quả thành các sản phẩm được lâu dài, hoặc cho các đối tượng đặc biệt như: các gói bột dinh dưỡng từ rau, các viên nén… để đảm bảo cho sản xuất nông nghiệp được bền vững, để người nông dân không sợ không tiêu thụ được sản phẩm sản xuất ra, không sợ được mùa mất giá.

Ông Thắng cho biết, trong quá trình xây dựng và hình thành, công ty đã gặp không ít khó khăn khi tiếp cận các nguồn lực, đặc biệt là tiếp cận nguồn tín dụng. Do vậy, ông đề nghị Nhà nước, Ngân hàng nhà nước có chính sách đặc thù cho phát triển kinh tế xanh, phải có tín dụng xanh cho sự phát triển của đất nước.

Theo ông Thắng, tín dụng xanh được coi là hướng đi tất yếu để thúc đẩy tăng trưởng bền vững nhưng theo nhận thức của tôi cho đến thời điểm hiện tại tín dụng xanh tại Việt Nam vẫn còn rất thấp so với kỳ vọng (dư nợ tín dụng xanh chỉ chiếm 4,5% tổng dư nợ của nền kinh tế).

"Đối với một doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn xanh gần như là một việc quá xa vời", ông Thắng nói và đưa ra lý do ngân hàng có thể không đưa được doanh nghiệp vào danh mục “xanh” vì chưa có tiêu chí xanh cho từng ngành từng lĩnh vực nên khi làm việc với ngân hàng, công ty của ông không thể tiếp cận được vốn ưu đãi.

"Việc xây dựng Nhà máy xử lý chất thải và sản xuất nông nghiệp tuần hoàn của chúng tôi đến nay đã hơn 10 năm tiếp cận nhiều ngân hàng mất rất nhiều công làm hồ sơ nhưng chúng tôi vẫn không thể tiếp cận được vốn tín dụng xanh", ông Thắng nói.

Mặt khác, do tài sản đảm bảo hạn chế, không tiếp cận được nguồn vốn tín dụng chứ chưa nói gì đến việc các dự án xanh đòi hỏi đầu tư lớn, thời gian thu hồi vốn dài. Trong sản xuất nông nghiệp doanh nghiệp không có tài sản thế chấp truyền thống, không thể dùng tài sản hình thành của dự án để thế chấp khoản vay mà thường phải dùng tài sản khác ngoài dự án để đảm bảo cho khoản vay.

Ngoài ra, rủi ro và hiệu quả tài chính của kinh tế xanh chưa hấp dẫn nên ngân hàng cũng không mặn mà đối với các dự án xanh.

Trên cơ sở đó, ông Thắng đề xuất nhà nước có quy định cụ thể về các dự án xanh cho từng ngành từng lĩnh vực, Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại xem xét có chính sách tín dụng, chính sách lãi suất tốt hơn đối với các doanh nghiệp xanh.

Các bộ, ngành, ngân hàng thương mại cần tăng cường tiếp cận nguồn vốn ưu đãi cho lĩnh vực tín dụng xanh từ các định chế tài chính quốc tế, quỹ tín thác tín dụng xanh.... để cung cấp vốn tín dụng xanh giá rẻ cho các doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn, đẩy nhanh tiến độ xét duyệt và giảm thiểu các các điều kiện để doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn này.

Mặt khác, trong trường hợp không may dự án có nguồn thu không theo kế hoạch đã định thì ngân hàng cũng không nên đặt vấn đề xiết nợ lên trên hết mà có thể có các giải pháp cơ cấu lại nguồn vốn kéo dài thời gian trả nợ để doanh nghiệp có điều kiện phục hồi và phát triển.