Ngành Công thương: Xứng đáng là “lá cờ đầu” trên mặt trận kinh tế

Chung sức, đồng lòng vì sự phát triển của đất nước

Nhìn lại chặng đường 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Bộ Công thương nhiệm kỳ 2020 - 2025 trong bối cảnh có nhiều khó khăn, thách thức, trong đó có những khó khăn chưa từng có, như sự bùng phát của đại dịch COVID-19, các cuộc xung đột vũ trang ở nhiều khu vực, chính sách thuế quan mới của Hoa Kỳ; cạnh tranh chiến lược và chiến tranh thương mại giữa các nước lớn ngày càng gay gắt, làm rạn nứt, đứt gãy các chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu; xu hướng gia tăng của bảo hộ mậu dịch, cùng với việc các đối tác thương mại lớn ngày càng đưa ra nhiều các tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan đến khí hậu/môi trường mà bản chất là dựng lên các “hàng rào phi thuế quan” đối với hàng hóa nhập khẩu đã tác động trực tiếp, bất lợi tới các quốc gia có độ mở kinh tế lớn, như nước ta.

Ở trong nước, nền kinh tế dần lấy lại đà tăng trưởng, thích ứng hơn với tình hình mới của thế giới (nhất là ngành công nghiệp và thương mại) nhưng vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức do phải chịu “tác động kép” từ các yếu tố bất lợi ở bên ngoài và những hạn chế, bất cập nội tại của nền kinh tế kéo dài từ nhiều năm trước.

Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn trao quyết định chỉ định đồng chí Nguyễn Hồng Diên, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Chính phủ nhiệm kỳ 2020 - 2025, Bí thư Đảng ủy Bộ Công thương nhiệm kỳ 2020 - 2025, Bộ trưởng Bộ Công thương giữ chức Bí thư Đảng ủy Bộ Công thương nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Trong bối cảnh đó, với sự lãnh đạo, chỉ đạo đồng bộ, quyết liệt của lãnh đạo Đảng, Nhà nước; sự vào cuộc kịp thời, hiệu quả của cả hệ thống chính trị; sự nỗ lực vượt bậc của cộng đồng doanh nghiệp, cùng với sự đoàn kết, sáng tạo, linh hoạt trong chỉ đạo, điều hành của Đảng ủy, lãnh đạo Bộ Công thương và sự đồng sức, đồng lòng của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động, ngành Công thương đã đạt được những thành tích quan trọng, toàn diện trên các lĩnh vực, với nhiều điểm sáng và dấu ấn nổi bật, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong giai đoạn 2020 - 2025.

Theo đó, về thực hiện các mục tiêu tăng trưởng của ngành, công nghiệp tiếp tục đóng vai trò then chốt, chiếm hơn 30% GDP, trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo chiếm khoảng 80%, khẳng định vị thế trung tâm sản xuất khu vực; xuất khẩu duy trì đà tăng trưởng với tốc độ bình quân khoảng 10%, đóng góp quan trọng vào GDP, đưa Việt Nam vào nhóm 20 nền kinh tế xuất khẩu hàng đầu thế giới; thị trường trong nước giữ vững vai trò trụ cột với tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng bình quân 8,1%/năm; thương mại điện tử tăng trưởng mạnh, đạt 25 tỷ USD năm 2024, chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ, là động lực thúc đẩy kinh tế số và chuyển đổi số quốc gia.

Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn và Bí thư Đảng ủy, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên tham quan triển lãm những thành tựu ngành Công thương đạt được trong nhiệm kỳ 2020 - 2025.

Công tác quản lý thị trường, chống buôn lậu, gian lận thương mại được triển khai quyết liệt, hiệu quả; giai đoạn 2021 - 2025, kiểm tra gần 290.000 vụ, xử lý gần 200.000 vụ vi phạm. Công tác hoàn thiện thể chế, nhất là trong quản lý kinh doanh xăng dầu, được đẩy mạnh, góp phần lành mạnh hóa thị trường, bảo đảm nguồn cung phục vụ sản xuất và đời sống Nhân dân.

Về thực hiện 3 đột phá chiến lược, trong giai đoạn 2021 - 2025, Bộ Công thương đã chủ trì xây dựng, trình ban hành trên 250 văn bản pháp luật và hơn 20 chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển các ngành, lĩnh vực trọng yếu.

Với vai trò là cơ quan đầu mối về hội nhập kinh tế quốc tế, Bộ Công thương đã chủ trì đàm phán, ký kết và triển khai hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do (FTA), góp phần mở rộng thị trường, thúc đẩy xuất khẩu, nâng cao vị thế hàng hóa Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Giai đoạn 2020 - 2025, Việt Nam ký thêm 4 FTA, nâng tổng số lên 17 hiệp định với 65 đối tác, đồng thời đàm phán nâng cấp nhiều FTA hiện có. Bên cạnh đó, Bộ Công thương chủ động thúc đẩy hợp tác quốc tế, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thị trường, xử lý linh hoạt các vấn đề thương mại, bảo đảm lợi ích quốc gia và duy trì ổn định quan hệ đối ngoại.

Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên.

Công tác xúc tiến thương mại và phát triển thương hiệu quốc gia cũng được đẩy mạnh, đổi mới toàn diện. Những năm qua, gần 1.000 đề án xúc tiến thương mại với kinh phí hơn 800 tỷ đồng đã được triển khai; xúc tiến thương mại trên nền tảng số, ứng dụng công nghệ mới được thúc đẩy, mang lại hiệu quả thiết thực.

Thương hiệu quốc gia được quan tâm phát triển với khoảng 1.000 sản phẩm của gần 500 doanh nghiệp đạt danh hiệu. Thương hiệu quốc gia Việt Nam năm 2024 xếp thứ 32 thế giới, đứng thứ 2 Đông Nam Á, khẳng định uy tín hàng hóa Việt trên thị trường quốc tế.

Công tác cải cách hành chính và cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh tiếp tục được Bộ Công thương xác định là nhiệm vụ trọng tâm, thực hiện đồng bộ và hiệu quả. Giai đoạn 2021 - 2024, Bộ Công thương đã cắt giảm, đơn giản hóa 57/662 điều kiện kinh doanh (đạt 8,61%), năm 2025, Bộ dự kiến cắt giảm 160/560 điều kiện đầu tư kinh doanh (đạt 28,57%), tập trung vào các lĩnh vực còn nhiều vướng mắc như xăng dầu, hóa chất, xúc tiến thương mại…

Bộ Công thương cũng đã bãi bỏ 95 thủ tục hành chính, sửa đổi bổ sung 347 thủ tục hành chính và phân cấp hàng trăm thủ tục hành chính giúp duy trì vị trí cao trong nhóm các Bộ, ngành dẫn đầu cả nước về cải cách hành chính; 100% thủ tục hành chính cung cấp ở cấp độ 3, 4 trên Cổng dịch vụ công quốc gia, cung cấp 267 dịch vụ công trực tuyến trong các lĩnh vực như quản lý xuất nhập khẩu, năng lượng, và thương mại điện tử trên cổng thông tin điện tử của Bộ Công thương; tổng số nhiệm vụ phân quyền, phân cấp cho địa phương là 208/401 nhiệm vụ (chiếm tỉ lệ 52%) tổng số nhiệm vụ, quyền hạn có thể phân quyền, phân cấp.

Đặc biệt, Bộ Công thương cũng là cơ quan quyết liệt thực hiện “tinh, gọn, mạnh” bộ máy; đề xuất tinh giản gần 18% số đầu mối đơn vị thuộc Bộ và nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả bộ máy từ bên trong; sớm kiện toàn tổ chức đảng trong toàn Đảng bộ.

Vững vàng bước vào kỷ nguyên phát triển mới

Thời gian tới, tình hình thế giới dự kiến sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp, hàm chứa cả thời cơ, vận hội mới, đi đôi với thách thức, khó khăn. Trong khi đó, đất nước ta đang bước vào những tháng cuối cùng để hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ của Đại hội XIII, tạo đà vững chắc để triển khai Nghị quyết Đại hội Đảng XIV, bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Đại hội đại biểu Đảng bộ Bộ Công thương lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025 - 2030, tháng 7/2025.

Với truyền thống lịch sử vẻ vang 74 năm, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên khẳng định, ngành Công thương sẽ tiếp tục giữ vững vai trò là cơ quan quản lý Nhà nước chủ lực về công nghiệp và thương mại, “lá cờ đầu” trên mặt trận kinh tế, là điểm tựa vững chắc cho cộng đồng doanh nghiệp; đồng thời là người bạn đồng hành tin cậy và truyền cảm hứng tích cực cho đội ngũ doanh nhân trong công cuộc phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng.

Trong nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đảng bộ Bộ Công thương xác định rõ phương hướng hoạt động đó là tiếp tục nâng cao chất lượng công tác xây dựng Đảng toàn diện, tạo chuyển biến rõ nét, xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh; chủ động hiện thực hóa định hướng của Trung ương, phát huy nội lực, triển khai đồng bộ các giải pháp đổi mới ngành Công thương theo hướng tự chủ, bền vững, đủ sức cạnh tranh toàn cầu; xác định trọng tâm, tháo gỡ điểm nghẽn, hoàn thành mục tiêu phát triển giai đoạn 2025 - 2030.

Ngành Công thương phấn đấu bảo đảm cung cấp đủ nhu cầu điện trong nước, đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội với mức tăng trưởng GDP bình quân khoảng 10%/năm

Để hiện thực hóa phương hướng trên, ngành Công thương đặt mục tiêu hướng tới mục tiêu đến năm 2030 đưa Việt Nam trở thành nước công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; nâng cao năng lực cạnh tranh, vào nhóm dẫn đầu ASEAN, tham gia sâu chuỗi giá trị toàn cầu; duy trì vị thế top 20 về xuất khẩu và top 30 thị trường bán lẻ toàn cầu. Đồng thời, bảo đảm cân đối cung - cầu hàng hóa, năng lượng; phát triển hạ tầng năng lượng, thương mại, logistics hiện đại, tiệm cận nhóm đầu ASEAN.

Trong đó, ngành Công thương xác định nhiệm vụ trọng tâm là kiện toàn tổ chức bộ máy, tinh gọn, rõ chức năng - nhiệm vụ, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả trong lãnh đạo, điều hành; nâng cao chất lượng tham mưu chiến lược, góp phần hoàn thiện thể chế phát triển trong bối cảnh hội nhập và chuyển đổi số; hoàn thiện thể chế, chính sách phát triển ngành, khơi thông nguồn lực; ưu tiên xây dựng hệ thống pháp luật về công nghiệp thống nhất, đồng bộ từ Trung ương đến địa phương và các ngành, lĩnh vực trọng điểm.

Đồng thời phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đẩy mạnh khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, nâng cao giá trị gia tăng nội địa trong sản xuất công nghiệp và hàng hoá xuất nhập khẩu, phát triển hạ tầng công nghiệp, năng lượng, thương mại hiện đại và cạnh tranh; tiếp tục đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, nâng cấp và ký kết các FTA mới, mở rộng hợp tác quốc tế về công nghiệp, thương mại, năng lượng; đẩy mạnh phát triển kinh tế tư nhân và doanh nghiệp Nhà nước theo hướng bền vững, cạnh tranh toàn cầu; hỗ trợ doanh nghiệp tham gia sâu vào chuỗi giá trị, hình thành các tập đoàn lớn trong lĩnh vực công nghiệp, xuất khẩu, năng lượng, phân phối, logistics.

Nhiệm kỳ 2025 - 2030, ngành Công thương quyết tâm, phấn đấu hoàn thành tốt các chỉ tiêu về phát triển đã được Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao như: Tỷ trọng công nghiệp đạt khoảng 35% GDP, trong đó, công nghiệp chế biến, chế tạo đạt khoảng 28% vào năm 2030; chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng khoảng 12 - 12,5%/năm; tốc độ tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa 13,5 - 14,5%/năm; tốc độ tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa của doanh nghiệp trong nước 10 - 12%/năm; tốc độ tăng trưởng tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đạt 13 - 13,5%/năm.

Ngành Công thương cũng phấn đấu bảo đảm cung cấp đủ nhu cầu điện trong nước, đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội với mức tăng trưởng GDP bình quân khoảng 10%/năm. Đến năm 2030, điện thương phẩm đạt khoảng 500,4 - 557,8 tỷ kW giờ; điện sản xuất và nhập khẩu đạt khoảng 560,4 - 624,6 tỷ kW giờ; tỷ trọng điện sản xuất từ các nguồn năng lượng tái tạo đạt khoảng 30% vào năm 2030; giảm tiêu hao năng lượng tính trên GDP bình quân 1 - 1,5%/năm; tỷ lệ tiết kiệm năng lượng đạt khoảng 5 - 7% tổng tiêu thụ năng lượng cuối cùng theo kịch bản phát triển kinh tế - xã hội bình thường.

Trên cơ sở những kết quả, thành tựu đã đạt được trong giai đoạn 2020 - 2025, trong nhiệm kỳ 2025 - 2030, ngành Công thương được kỳ vọng sẽ tiếp tục chung sức, đồng lòng, nỗ lực phấn đấu xây dựng ngành vững mạnh toàn diện, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030; vững vàng bước vào kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, vì hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.