Ngăn chặn thủ đoạn "móc túi" khách hàng trong kinh doanh xăng dầu

Theo Tổng cục Quản lý thị trường, hiện nay các hành vi gian lận trong hoạt động kinh doanh xăng dầu rất tinh vi, dùng đến công nghệ điều khiển từ xa để điều khiển nguồn điện từ wifi, can thiệp vào thiết bị của phương tiện đo, lập trình điều chỉnh sai số của phương tiện đo thông qua IC (Integrated Circuit - mạch tích hợp, vi mạch) hoặc EEPROM (electrically erasable programmable ROM - bộ nhớ chỉ đọc, lập trình được và có thể xoá bằng điện) trên bo mạch chính của phương tiện đo, nhưng tất cả vị trí dán tem, niêm phong, kẹp chì của cơ quan đo lường vẫn còn giữ nguyên vẹn không phát hiện có sự thay đổi.

Việc điều chỉnh sai số ở trụ bơm thông qua phần mềm đã được nạp vào IC, hoạt động theo nguyên tắc đảo chiều "2 trong 1", chỉ cần ngắt cầu dao này mở cầu dao khác; hoặc nhá điện, hoặc ấn tổ hợp phím được quy định sẵn trên bàn phím của cột đo; cách sử dụng gian lận là lập trình quy định mã số, quy định mức chênh lệch, mật khẩu trên bàn phím của cột đo khi sử dụng, việc này chỉ có người sử dụng phương tiện đo và người thay thế IC được lập trình mới biết được. Việc thực hiện này có thể được điều khiển từ xa nên không thể phát hiện bằng mắt thường để bắt được phạm pháp quả tang.

Ảnh minh họa.

Mới đây, Đoàn kiểm tra liên ngành do Cục Quản lý thị trường tỉnh Gia Lai chủ trì đã tiến hành kiểm tra đột xuất và phát hiện Cửa hàng xăng dầu số 2 thuộc Công ty TNHH Hưng Long đang sử dụng cột đo Xăng 95-III để bơm xăng bán trực tiếp qua vòi cấp phát.

Tại thời điểm kiểm tra, Đoàn kiểm tra đã phân công thành viên chốt chặt các vị trí được phân công, tắt hệ thống wifi tại hiện trường; ngay lập tức Kiểm định viên tiến hành kiểm tra đo lường và phát hiện phương tiện đo này đã được chủ cơ sở sử dụng nguồn điện để tác động vào cấu trúc kỹ thuật phương tiện đo làm sai lệch kết quả đo vượt quá giới hạn sai số cho phép, mức độ hao hụt lên đến +9,25% lượng xăng bán cho khách hàng.

Thử lại bằng cách tắt nguồn điện khởi động lại thì cột bơm xăng này có mức sai số chỉ còn 0,3% (mức đạt theo tiêu chuẩn kỹ thuật đo lường Việt Nam - tiêu chuẩn này cho cho phép sai số đến 0,5%).

Trước những hành vi trên, để đẩy lùi gian lận đo lường trong hoạt động kinh doanh xăng dầu, lực lượng Quản lý thị trường cho rằng, các cơ quan chức năng khi thực hiện nhiệm vụ cần yêu cầu các cửa hàng kinh doanh xăng dầu ngoài việc đáp ứng các yêu cầu về thiết kế theo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia và các quy định hiện hành, cần phải sử dụng cột đo xăng dầu đã được phê duyệt mẫu có giấy xác nhận mạch điều khiển và IC chương trình của nhà sản xuất.

Các cột đo xăng dầu cũ hoặc chưa có giấy xác nhận mạch điều khiển và IC chương trình của doanh nghiệp sản xuất cột đo xăng dầu thì doanh nghiệp phải liên hệ với doanh nghiệp sản xuất cột đo xăng dầu để thực hiện việc chuẩn hóa và cung cấp giấy xác nhận về mạch điều khiển và IC chương trình.

Đồng thời, các cơ quan chức năng cũng phải yêu cầu các cửa hàng kinh doanh xăng dầu khi thiết kế, lắp đặt các cầu dao, thiết bị, công tắc đóng ngắt nguồn điện của các cột đo xăng dầu phải bảo đảm các quy định về an toàn và chỉ được lắp đặt tại một vị trí, không được lắp đặt tại nhiều vị trí khác nhau. Vị trí lắp đặt phải thuận tiện cho việc quan sát, đóng ngắt nguồn điện khi cần thiết, không được lắp đặt tại các vị trí kín đáo, khó tiếp cận. Bản vẽ hệ thống nguồn điện cấp cho các trụ bơm phải sẵn sàng để cung cấp cho cơ quan quản lý và đoàn thanh kiểm tra.

Bên cạnh đó, đối với thiết bị, phương tiện (bộ điều khiển từ xa, điện thoại di động, máy tính...) điều khiển từ xa hoặc tác động để điều khiển đóng ngắt nguồn điện hoặc làm thay đổi các đặc tính kỹ thuật đo lường chính của cột đo xăng dầu không được phép sử dụng; Không được bố trí, sử dụng các thiết bị, phương tiện (ví dụ như bộ điều khiển từ xa, điện thoại di động, máy tính...) điều khiển từ xa hoặc tác động để điều khiển đóng ngắt nguồn điện hoặc làm thay đổi các đặc tính kỹ thuật đo lường chính của cột đo xăng dầu; Không được lắp đặt các công tắc đóng ngắt nguồn điện, công tắc điều khiển liên quan tới mạch điều khiển của cột đo xăng dầu ra bên ngoài.

Ngoài ra, khi lắp đặt mới, thay thế, sữa chữa cột đo xăng dầu phải do doanh nghiệp sản xuất trụ bơm thực hiện hoặc do đơn vị, đại lý có giấy chứng nhận ủy quyền của doanh nghiệp sản xuất trụ bơm; phải có biên bản bàn giao nghiệm thu hoặc hợp đồng lắp ráp, sữa chữa cột đo xăng dầu, giấy chứng nhận mạch điều khiển và IC chương trình, bản cam kết của doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu và đơn vị lắp ráp, sữa chữa về việc không có các hành vi tác động gây sai số vượt quá giới hạn cho phép đối với cột đo xăng dầu.