Ngăn chặn hàng nghìn tỷ giao dịch đáng ngờ, tránh thiệt hại cho 468.000 người

Ngày 21/10, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) tổ chức Hội nghị triển khai “Sổ tay hướng dẫn phối hợp hỗ trợ xử lý rủi ro đối với các giao dịch nghi ngờ gian lận, giả mạo, lừa đảo” nhằm thống nhất quy trình phối hợp giữa các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, công ty tài chính và trung gian thanh toán trong việc xử lý các giao dịch đáng ngờ.

Tại hội nghị, ông Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký VNBA nhấn mạnh, việc triển khai phối hợp phòng, chống gian lận, lừa đảo trong lĩnh vực tài khoản và thẻ là một nhiệm vụ hết sức quan trọng, đặc biệt là trong bối cảnh hệ thống các tổ chức tín dụng đang đẩy mạnh chuyển đổi số, tội phạm công nghệ cao, gian lận và lừa đảo trong lĩnh vực ngân hàng ngày càng tinh vi, phức tạp.

Trước tình hình đó, với sự chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước, phối hợp chặt chẽ của Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05, Bộ Công an) cùng sự tham gia của các tổ chức hội viên, Hiệp hội Ngân hàng đã chủ trì biên soạn Sổ tay như một công cụ nghiệp vụ và cơ chế phối hợp thống nhất trong toàn hệ thống.

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam.

Cuốn Sổ tay tập trung vào hai nhóm nội dung chính: Quy trình phối hợp giữa ngân hàng và cơ quan công an trong xử lý các vụ việc gian lận, lừa đảo; Hướng dẫn nghiệp vụ và khuyến nghị thực tiễn giúp cán bộ ngân hàng nhận diện sớm rủi ro, chủ động ngăn chặn tổn thất.

Ông Nguyễn Quốc Hùng cho rằng, việc xây dựng và triển khai Sổ tay không chỉ để bảo vệ khách hàng, mà còn để bảo vệ chính hình ảnh, thương hiệu và niềm tin mà các ngân hàng đã gây dựng trong suốt nhiều năm. Nếu không có sự phối hợp nhanh, hiệu quả giữa các ngân hàng, việc phong tỏa dòng tiền gian lận sẽ gần như bất khả thi.

Sổ tay được ký ban hành ngày 30/9/2025, có hiệu lực sau 30 ngày và hội nghị tập huấn trong tháng 10 là bước đầu nhằm phổ biến tinh thần, nội dung và phương pháp triển khai đến toàn hệ thống. Ông Hùng kêu gọi các tổ chức tín dụng phổ biến rộng rãi nội dung Sổ tay, duy trì cơ chế chia sẻ dữ liệu cảnh báo, hình thành mạng lưới phòng chống gian lận thống nhất, hiệu quả trong toàn ngành.

Ông Phạm Anh Tuấn,Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước

Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước) đánh giá cao sáng kiến của VNBA, cho rằng trong bối cảnh hệ thống thanh toán Việt Nam phát triển nhanh hàng đầu khu vực, việc kiểm soát lừa đảo trở nên thách thức hơn bao giờ hết.

Ông dẫn chứng, có những trường hợp tiền bị chuyển qua hơn 20 ngân hàng chỉ trong vài phút, khiến việc truy vết rất khó khăn.

Đại diện Ngân hàng Nhà nước đề nghị cần tăng cường kiểm soát từ khâu mở tài khoản, mở ví đến giám sát giao dịch bất thường; tự động hóa quy trình phối hợp giữa các ngân hàng; Xem xét thiết lập trung tâm điều phối chung để xử lý giao dịch nghi ngờ theo thời gian thực, kể cả ngoài giờ làm việc.

Ông Tuấn cho biết, hệ thống cảnh báo tài khoản gian lận (SIMO) của Ngân hàng Nhà nước đã giúp ngăn chặn hơn 1.790 tỷ đồng đáng ngờ, tránh thiệt hại cho 468.000 khách hàng chỉ sau 5 tháng thí điểm. Đó là minh chứng cho quyết tâm của ngành trong việc xây dựng một môi trường thanh toán an toàn, minh bạch là đáng tin cậy. Tuy nhiên, ông cảnh báo vẫn còn nhiều tài khoản chưa cập nhật đầy đủ dữ liệu và trách nhiệm pháp lý sẽ được xem xét nếu không cập nhật đầy đủ...

Theo ông Tuấn, việc đồng thuận giữa các ngân hàng để cùng bảo vệ khách hàng đòi hỏi quyết tâm rất cao, từ lãnh đạo xuống bộ phận nghiệp vụ và phải thật sự thấu hiểu, chia sẻ với những mất mát của người dân, bởi uy tín của mỗi ngân hàng cũng như của cả hệ thống phụ thuộc vào cách chúng ta hành động với nhau.