Nên áp thuế khoán với hộ kinh doanh có doanh thu dưới 1 tỷ đồng

Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng ngày 19/6, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đã phát biểu giải trình một số nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm, trong đó có vấn đề về thuế khoán đối với các hộ kinh doanh.

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc chi rằng, việc bỏ thuế khoán là hết sức đúng đắn và đã được thể hiện chung trong Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng, Bộ Tài chính cần nghiên cứu để tham mưu cho cấp có thẩm quyền quy định về thuế khoán theo mức doanh thu tính thuế, tạo thuận lợi cho những hộ nghèo, những hộ buôn bán nhỏ và đảm bảo vấn đề dân sinh.

Ví dụ, đối với những hộ kinh doanh buôn bán nhỏ mà doanh thu dưới 1 tỷ thì nên khoán, vì nếu xuất hóa đơn, hộ kinh doanh sẽ rất thiệt thòi, bởi các hộ buôn bán nhỏ không có hóa đơn đầu vào. Mà không có hóa đơn đầu vào thì không được hoàn thuế. Điều này ảnh hưởng đến những người nghèo, những người yếu thế.

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đã phát biểu giải trình một số nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm, trong đó có vấn đề về thuế khoán đối với các hộ kinh doanh.

Phó Thủ tướng lý giải, bản chất thuế hộ có 3 khoản thuế là: Thuế môn bài (các hộ kinh doanh vẫn đóng bình thường), thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế thu nhập cá nhân.

Do vậy, nếu áp dụng chính sách thuế khoán với hộ có doanh thu nhỏ thì sẽ đảm bảo thuận lợi cho cơ quan thuế, cũng như hộ kinh doanh mà không thất thu ngân sách nhà nước.

Còn đối với các hộ kinh doanh có doanh thu lớn, chẳng hạn trên 1 tỷ đồng và có địa điểm kinh doanh ổn định thì cần thu theo hóa đơn để vừa bảo đảm minh bạch, vừa chống thất thu, vừa tạo điều kiện cho các hộ kinh doanh này lớn lên trở thành doanh nghiệp.

Sáng cùng ngày, chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) nêu vấn đề, Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân đã đề ra một trong những giải pháp là bỏ thuế khoán. Nghị quyết 198 của Quốc hội cũng đã quyết định bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ 2026.

Theo ông Cường, chính sách này đang tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh với tâm lý e ngại. Trong phiên thảo luận tại hội trường, có đại biểu đề nghị xem xét hay lùi thời hạn thực hiện.

"Các hộ không ngại việc nộp thuế, nhưng e ngại về thủ tục hoặc cách tính toán làm thế nào cho đúng. Chính phủ có kế hoạch và giải pháp gì để chuẩn bị cho các hộ kinh doanh sau khi bỏ thuế khoán, để các hộ cảm thấy thuận lợi, chuyên nghiệp và hứng khởi trong việc nộp thuế", ông Cường nêu câu hỏi.

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, hiện nay hệ thống thuế của chúng ta được đánh giá là đã tiếp cận các thông lệ quốc tế nhưng vẫn còn vấn đề liên quan đến tính minh bạch và là rào cản lớn.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, vừa qua, Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 198 của Quốc hội đã yêu cầu bỏ thuế khoán trong 2026. Cơ chế thuế khoán chỉ phù hợp trong giai đoạn nhất định, nhưng không còn phù hợp, dễ bị lạm dụng, gây bất bình đẳng giữa các loại hình kinh doanh. Hình thức này không tạo động lực để các hộ kinh doanh lớn lên thành doanh nghiệp nhỏ và vừa.

"Việc bãi bỏ thuế khoán từ 2026 là chủ trương rất đúng là bước đi căn cơ và cần thiết để minh bạch hóa hoạt động của các hộ kinh doanh; thúc đẩy chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp và khu vực chính thức", ông Thắng nói.

Người đứng đầu ngành Tài chính thừa nhận, chính sách này đúng là trong quá trình mới thực hiện có những tác động đến hàng triệu doanh nghiệp. Bộ Tài chính đang chuẩn bị đồng bộ về pháp lý, công nghệ để đảm bảo thuận lợi, giảm chi phí cho các hộ kinh doanh.

Theo ông Thắng, Bộ Tài chính đang đề xuất sửa Luật Quản lý thuế, luật thu nhập cá nhân, hướng đến mô hình quản lý thuế mới, đơn giản hoá hoá đơn chứng từ để hộ kinh doanh không áp lực khi chuyển đổi sang doanh nghiệp.

Cùng với đó là tăng cường chuyển đổi số trong quản lý thuế, áp dụng hoá đơn điện tử để thu đúng, thu đủ, giảm thời gian, chi phí cho các hộ kinh doanh; cung cấp miễn phí phần mềm hoá đơn điện tử, phần mềm kế toán, đẩy mạnh chuyển đổi số, đảm bảo hộ kinh doanh không bị áp lực khi chuyển đổi sang doanh nghiệp.