Hành trình hồi sinh Văn Miếu – Quốc Tử Giám

Những tư liệu kể lại hành trình gìn giữ di sản

Sáng nay (14/2), Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám phối hợp với Viện Viễn Đông Bác cổ Pháp (EFEO) tổ chức Triển lãm “Văn Miếu trong sự hồi sinh di sản của Hà Nội giai đoạn 1898-1954” tại Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám.

Tham dự chương trình có PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, giáo dục, Thanh thiếu niên Nhi đồng Quốc hội; Ông Nguyễn Văn Phong- Phó bí thư thành ủy Hà Nội; ông Đỗ Đình Hồng, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội; Ông Nicolas FIÉVÉ, Giám đốc Viện Viễn đông Bác cổ Pháp cùng đại diện các Cục Di sản, Hội Di sản văn hóa Việt Nam...

Ông Đỗ Đình Hồng, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội phát biểu khai mạc

Phát biểu tại sự kiện, ông Đỗ Đình Hồng, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cho biết, triển lãm là hoạt động nằm trong định hướng đưa Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám trở thành trung tâm hoạt động văn hóa, giáo dục, khoa học và không gian sáng tạo của Thành phố Hà Nội. Sự kiện này cũng nhằm chào mừng 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Pháp (1973-2023).

Các đại biểu cắt băng khai mạc

Trong giai đoạn 1898-1954, Di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám và Viện Viễn đông Bác cổ Pháp có mối liên hệ chặt chẽ trong việc bảo vệ, tu bổ thường xuyên khu di tích, phục hồi chức năng thờ tự và luôn duy trì được vai trò quan trọng của địa điểm này đối với cảnh quan của Hà Nội. Văn Miếu - Quốc Tử Giám, là một trong những di sản đầu tiên của Hà Nội được xếp hạng.

“Sự hồi sinh của khu di tích là một câu chuyện rất thú vị được thể hiện thông qua cuộc triển lãm. Thông qua bộ sưu tập ảnh Việt Nam của Viện Viễn đông Bác cổ Pháp, triển lãm kể lại hành trình gìn giữ di sản, đồng thời nêu bật ý chí của những người Việt Nam, cùng công việc của các nhà nghiên cứu trong nước và quốc tế đã dành những thời gian, trí tuệ để bảo tồn di sản này. Nhờ những con người luôn có niềm đam mê với di sản như vậy, Văn Miếu - Quốc Tử Giám cũng giống như chim phượng hoàng, đã có thể hồi sinh mạnh mẽ hơn, uy nghi hơn, như những gì mà chúng ta đã và đang từng chứng kiến” – Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao Hà Nội nhấn mạnh.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, giáo dục, Thanh thiếu niên Nhi đồng Quốc hội và Ông Nguyễn Văn Phong- Phó bí thư thành ủy Hà Nội tham quan triển lãm

Ngoài ra, ông Hồng cũng đánh giá cao những nỗ lực của cá chuyên gia đến từ Viện Viễn Đông Bác cổ Pháp, Trung tâm Hoạt động Văn hóa khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám trong việc phát huy giá trị của di tích, từng bước đưa di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám, trở thành không gian sáng tạo của Thành phố Hà Nội, đồng thời cũng góp phần vun đắp mối quan hệ giữa Việt Nam và Cộng hòa Pháp, giữ Thủ đô Hà Nội và Vùng Paris.

Văn Miếu – Quốc Tử Giám từng hoang phế như "Chùa Quạ"

Kể từ khi được thành lập vào năm 1902 tại Hà Nội, khi đó là thủ phủ của Liên bang Đông Dương, EFEO đã đặt cho mình nhiệm vụ thăm dò khảo cổ học, thu thập các bản thảo, bảo tồn các di tích, nghiên cứu về các dân tộc thiểu số, ngôn ngữ và lịch sử của các nền văn minh châu Á từ Ấn Độ đến Nhật Bản. Văn Miếu khi ấy chỉ được người Pháp gọi là "Chùa Quạ" vì mức độ hoang phế, nhưng đối với với EFEO lại là một di tích quan trọng.

Những bức ảnh thể hiện quá trình trùng tu, khôi phục Văn Miếu - Quốc Tử Giám

Chia sẻ tại sự kiện này, ông Philippe Le Failler- Trưởng đại diện EFEO tại Hà Nội cho biết: “Có lẽ ít người biết rằng, Văn Miếu đã được dùng làm nơi cách ly bệnh nhân bị tả và đợt dịch năm 1903. Thậm chí, chúng ta cũng sẽ thấy vào thời gian đó nông dân còn đến đây để trồng khoai tây và trồng ngô. Văn Miếu còn là nơi gặp gỡ của người Pháp thời trước để giải quyết các mâu thuẫn liên quan đến vấn đề danh dự thông qua “tỉ thí trực tiếp”. Hay, Văn Miếu là một trại lính để đào tạo kèn đồng.”

Ông Philippe Le Failler- Trưởng đại diện EFEO tại Hà Nội

Có thể nói, Viện Viễn Đông Bác Cổ Pháp đã trả lại không gian linh thiêng cho Văn Miếu - Quốc Tử Giám và là cơ quan vận động để di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám được xếp hạng là di tích Hà Nội vào năm 1906.

Ngày nay, Văn Miếu – Quốc Tử Giám trở thành di tích lịch sử, văn hoá tiêu biểu của Thủ đô Hà Nội và cả nước, biểu tượng của trí tuệ và nền học vấn lâu đời của người Việt. Di tích vẫn luôn được bảo tồn, gìn giữ qua những thăng trầm của thời gian và biến cố lịch sử.

Giai đoạn khôi phục Văn Miếu năm 1930

Đây là cơ hôi để người dân Thủ đô tham quan, tìm hiểu lịch sử Văn Miếu - Quốc Tử Giám

Khách Tây thích thú với các hiện vật, tài liệu được trưng bày tại đây

Triển lãm với gần 100 bức ảnh về quá trình hồi sinh của Văn Miếu, gắn với những người dành trọn tâm huyết và đam mê cho di sản này, sẽ diễn ra đến hết 30/4/2023.