Hà Nội cần có giải pháp hỗ trợ người dân khi cấm xe máy xăng

Sáng 11/8, tại phiên họp thứ 48 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, thảo luận cho ý kiến về báo cáo dân nguyện tháng 7, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, những ngày qua, người dân đặc biệt quan tâm đến lộ trình giảm và cấm xe máy xăng tại Vành đai 1 Hà Nội.

Theo thông tin đến giữa năm 2026, xe máy xăng sẽ không được hoạt động trong khu vực Vành đai 1. Ông Thanh đánh giá công tác truyền thông về lộ trình này chưa rõ nét trong khi thông tin lan truyền trên mạng xã hội nhiều khiến người dân lo lắng.

Vì vậy, ông Thành đề nghị Chính phủ tăng cường truyền thông, bảo đảm người dân hiểu đúng và nắm bắt chính xác mục tiêu của chính sách.

Phó Chủ tịch Quốc hội bày tỏ đồng tình với mục tiêu giảm phát thải, song lưu ý Chính phủ cần có lộ trình từng bước để tiến tới cấm hoàn toàn xe máy xăng. Cùng với đó, UBND TP Hà Nội cần xây dựng các biện pháp hỗ trợ toàn diện từ sản xuất, đăng ký, đăng kiểm đến thay thế phương tiện.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh. Ảnh: Cổng thông tin Quốc hội.

"Thành phố cần có giải pháp phù hợp để hài hòa lợi ích giữa Nhà nước về môi trường, doanh nghiệp sản xuất xe xăng và người dân. Có người vừa mới mua xe máy xăng thì biết có chính sách này, họ chỉ được sử dụng trong vòng chưa đầy một năm tới", ông Thanh nói.

Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cũng đề nghị cần có lộ trình và giải pháp tổng hòa trong thực hiện chuyển đổi xanh trong giao thông, nhất là việc cấm xe xăng trong phạm vi Vành đai 1 của TP Hà Nội.

"Có ý kiến cho rằng Vành đai 1 hoặc Vành đai 3, thủ đô Hà Nội vẫn là địa phương nằm trong tổng thể của toàn quốc. Do đó, việc triển khai cần có lộ trình, giải pháp và công tác bảo đảm", ông Phương nhấn mạnh.

Trước đó, ngày 12/7/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành 20/CT-TTg, trong đó nêu rõ mục tiêu tại Hà Nội: Đến ngày 1/7/2026 không có mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch (xăng, dầu) lưu thông trong Vành đai 1. Từ ngày 1/1/2028 không có mô tô, xe gắn máy, hạn chế ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong đường Vành đai 1, Vành đai 2. Từ năm 2030 tiếp tục mở rộng thực hiện trong đường Vành đai 3.

Để triển khai Chỉ thị 20/CT-TTg, TP Hà Nội sẽ phải nghiên cứu những chương trình, kế hoạch tổng thể, cụ thể để triển khai.

Chia sẻ về nhiệm vụ của Hà Nội tại Chỉ thị 20/CT-TTg, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn cho biết, theo nghiên cứu cũng như đánh giá của các cơ quan Trung ương và thành phố, một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm không khí là từ các phương tiện giao thông vận tải, nhất là quá trình phát triển hạ tầng kỹ thuật giao thông vận tải của chúng ta cơ bản sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Còn các xu hướng hiện đại sẽ chuyển hóa sang các phương tiện xanh, sạch sử dụng nhiên liệu điện, khí. Thậm chí các phương tiện vận tải hành khách công cộng đã chuẩn hóa toàn bộ, hoặc các mô hình hạ tầng giao thông tiên tiến như đường sắt đô thị, đường sắt tốc độ cao đều sử dụng các nhiên liệu sạch là điện. Từ đó, chúng ta thấy khuôn mẫu, hình mẫu môi trường đô thị, đặc biệt trung tâm của các đô thị lớn trong khu vực, trên thế giới đều là bảo đảm chất lượng môi trường đô thị.

Mọi hệ quả của ô nhiễm môi trường đều hạn chế sự phát triển, thậm chí có thể gây khủng hoảng về kinh tế, xã hội và đời sống Nhân dân. Chính vì thế, Trung ương, thành phố Hà Nội cũng đã nhiều lần xác định các nghị quyết, chỉ thị, Luật Bảo vệ môi trường cũng như các luật khác liên quan… đều hướng tới các biện pháp, giải pháp để bảo đảm kiểm soát được tình trạng ô nhiễm môi trường.

Tuy nhiên, ô nhiễm môi trường có dấu hiệu ngày càng gia tăng, chính vì thế, vừa qua, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị 20/CT-TTg về một số nhiệm vụ cấp bạch, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường. Ngay tên chỉ thị cũng đã minh chứng cho nhiệm vụ cấp bách.

Lãnh đạo UBND TP Hà Nội cho biết, hiện nay, dân số của thành phố khoảng 8,5 triệu người, chưa kể dân số tự do lưu thông trong quá trình phát triển của thành phố. Có trên 8 triệu phương tiện, trong đó 1,1 triệu ô tô và khoảng 6,9 triệu xe máy. Trong đó, riêng trong khu vực vành đai 1 là trung tâm nội đô lịch sử của Thủ đô, số lượng xe máy lên tới 450.000, dân số trong khu vực này chỉ khoảng 600.000 xe.

Vành đai 1 là vành đai hàm chứa cả những trung tâm nội đô lịch sử rất lớn như khu phố cổ, khu vực Hồ Gươm và phụ cận, khu phố cũ thuộc trung tâm Hoàng thành, trung tâm chính trị Ba Đình. Chính vì thế, Chỉ thị 20/CT-TTg đã đưa ra những giải pháp, những nhiệm vụ, chỉ đạo, chỉ tiêu có liên quan đến việc xử lý các phương tiện giao thông.

Theo ông Tuấn, chỉ những phương tiện sạch mới tạo ra điều kiện phát thải thấp, các phương tiện 2 kỳ, chạy xăng, dầu tạo ra những hệ lụy về môi trường. Hệ quả của việc này là vừa không văn minh vừa thiếu trật tự và đương nhiên sẽ ảnh hưởng tới môi trường. Do đó, để triển khai Chỉ thị 20/CT-TTg, TP Hà Nội sẽ phải nghiên cứu những chương trình, kế hoạch tổng thể, cụ thể để triển khai.

"Nội dung Chỉ thị 20/CT-TTg toàn diện các lĩnh vực môi trường, chúng tôi đang triển khai các chương trình khác nhau, riêng nội dung về phương tiện giao thông cá nhân sử dụng xăng dầu, đây là một vấn đề phải bảo đảm hết sức hài hòa, liên quan tới người dân sử dụng phương tiện này, các doanh nghiệp, Nhà nước, phải bảo đảm khả năng vừa chuyển hóa phù hợp, vừa khả thi", ông Tuấn nói.

Lãnh đạo Hà Nội cũng cho biết, Chỉ thị 20/CT-TTg đã nêu rất cụ thể như đến ngày 1/7/2026, không lưu hành xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch (xăng dầu) mà chuyển sang sử dụng phương tiện sạch, xanh. Đến ngày 1/1/2028, trong Vành đai 1 không sử dụng mô tô, xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch và hạn chế ô tô trong Vành đai 1 và 2. Đến năm 2030, xét các điều kiện này để phát triển tiếp tới Vành đai 3.

Để triển khai việc này, TP Hà Nội sẽ nghiên cứu những chương trình, kế hoạch, biện pháp, giải pháp hết sức cụ thể. Theo đó, thành phố chắc chắn sẽ phải nghiên cứu một cơ chế chính sách để hỗ trợ chuyển đổi phù hợp nhất cho người dân, đặc biệt là người sử dụng phương tiện chạy bằng xăng dầu trong khu vực Vành đai 1, trung tâm của Thủ đô. Bên cạnh đó cũng khuyến khích người dân ở khu vực ngoài Vành đai 1 theo lộ trình năm 2026, 2028, 2030, kể cả trong Thủ đô và giao diện với Thủ đô cũng thụ hưởng chính sách khuyến khích chuyển đổi.

"Chúng tôi cũng sẽ có những biện pháp về quản lý, chắc chắn cần sự phối hợp của Nhà nước, Nhân dân, doanh nghiệp. Vì vậy, sẽ có những biện pháp để kêu gọi và tổ chức quản lý, triển khai cho tất cả doanh nghiệp cung ứng phương tiện xanh để đưa ra chế độ ưu đãi nhất để chuyển đổi phương tiện, thậm chí hỗ trợ vào giá thành và các vấn đề liên quan để sử dụng phương tiện đó tốt nhất", ông Tuấn nói và thêm rằng, bởi vì đây là sự nghiệp chung để kiến tạo môi trường chứ không chỉ có riêng Nhà nước hay Nhân dân, doanh nghiệp.