Gần 40% doanh nghiệp tại Nhật thuê lao động trên 70 tuổi

Theo số liệu của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, tỷ lệ công ty tuyển dụng lao động trên 70 tuổi trong năm 2022 là gần 40% gấp đôi so với mức năm 2012. Trong lĩnh vực xây dựng và bán lẻ, công nhân từ 65 tuổi trở lên chiếm hơn 10% lực lượng lao động.

Đại diện các công ty cho biết họ có rất ít sự lựa chọn. Đồng Yên yếu khiến việc thuê lao động nước ngoài trở nên khó khăn hơn. Mặc dù thuê người lao động lớn tuổi có chi phí thấp nhưng có một nhược điểm là họ dễ bị tai nạn khi làm việc hơn.

30% tài xế taxi và xe buýt ở Nhật Bản đều ở độ tuổi trên 65 (Ảnh: NYT)

“Tôi cảm thấy tự tin hơn về bản thân sau một ngày làm việc. Tôi hạnh phúc vì thấy bản thân mình vẫn có ích và không cảm thấy bị xã hội bỏ lại phía sau”, bà Emiko Kumagai, 81 tuổi đang làm việc 4 ngày 1 tuần tại công ty bán lẻ điện tử Nojima ở thành phố Kawaguchi cho biết. Bà bắt đầu vào làm việc tại đây từ năm 69 tuổi.

Côngty Nojima bỏ giới hạn tuổi nghỉ hưu từ năm 2021 và hiện đang có khoảng 30 nhân viên trên 70 tuổi. Theo Yutaka Tajima, một trong các giám đốc công ty, hạn chế dựa trên độ tuổi không còn phù hợp trong kỷ nguyên “trăm tuổi” như bây giờ nữa. Do vậy, không sử dụng người lao động cao tuổi là một điều lãng phí.

Sau khi Nhật Bản sửa đổi luật vào năm 2013, các công ty được phép tuyển dụng người lao động cho đến khi 65 tuổi nếu người lao động có nhu cầu. Nhiều doanh nghiệp trước kia phản đối việc tuyển lao động cao tuổi, nay lại phải cạnh tranh để tuyển dụng nhằm đối phó với thiếu hụt lao động.

Theo số liệu thống kê, người trong độ tuổi lao động năm 2022 chiếm 59% dân số Nhật Bản, giảm 9 điểm phần % với năm 2000. Trong số tất cả những người có việc làm, 6,4 triệu người từ 65 tuổi trở lên, tương ứng 10,6%, theo Bộ Nội vụ Nhật Bản.

Tỷ lệ người lao động cao tuổi trong các ngành chật vật với thiếu hụt lao động khá cao: 15% với ngành xây dựng, y tá và hơn 10% với giao thông. Khoảng 30% tài xế taxi và xe buýt ở Nhật từ 65 tuổi trở lên.

Thiếu lao động, gần 40% doanh nghiệp Nhật Bản thuê nhân viên trên 70 tuổi (Ảnh: Reuters)

Tỷ lệ người trên 65 tuổi vẫn làm việc tại Nhật Bản năm 2022 là 6,39 triệu người. Đây là con số cao nhất từ trước tới nay. Tỷ lệ lao động lớn tuổi chủ yếu tập trung ở các ngành như xây dựng và điều dưỡng (15%), bán lẻ (10%), giao thông (10%). Đặc biệt, 30% tài xế taxi và xe buýt ở Nhật Bản đều ở độ tuổi trên 65.

Công ty taxi Ukita Sangyo Kotsu, ở tỉnh Akita, phía Bắc Nhật Bản đang sử dụng khoảng 25 tài xế, hầu hết trong số họ từ 65 tuổi trở lên.

Ông Tadakatsu Ukita, Chủ tịch công ty cho biết: “Chỉ có một người nộp đơn xin việc của chúng tôi trong hai tháng. Nhiều người trẻ tuổi đã lên thành phố, vì vậy chúng tôi không thể tồn tại nếu không có những người lao động lớn tuổi”.

Trong số 47 tỉnh của Nhật Bản, Akita có tỷ lệ dân số từ 65 tuổi trở lên cao nhất.

Theo Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD), người trên 65 tuổi chiếm 7% dân số lao động tại Mỹ, 4% tại Đức, thấp hơn nhiều so với mức 10,6% tại Nhật Bản. Tuy nhiên, tai nạn lao động cũng tỷ lệ thuận với số lượng lao động cao tuổi.

Tai nạn liên quan đến nhân viên từ 60 tuổi trở lên vào khoảng 38.000 vụ năm 2022, tăng 26% so với 5 năm trước và gấp ba lần mức trung bình. Nếu nhà tuyển dụng không tạo ra môi trường làm việc an toàn hơn, năng suất lao động nói chung sẽ bị ảnh hưởng.

Dù nhu cầu về nguồn lực lao động là rất lớn, nhưng mức lương cho người cao tuổi lại không cao so với mặt bằng chung.

Theo Bộ Lao động Nhật Bản, lương trung bình của người từ 65 đến 69 tuổi tăng 6% trong 10 năm (tính đến năm 2022) nhưng giảm 9% với người từ 70 tuổi. Họ cũng thường phải lựa chọn những công việc mà người trẻ tuổi hơn không muốn làm.

Chuyện lạ: Dịch vụ xin nghỉ việc hộ ở Nhật Bản Nếu gặp khó khăn, hãy tìm đến taishoku daiko – “đại lý xin nghỉ việc hộ”. Hàng chục dịch vụ như vậy đã mọc lên ...

Tại sao phần lớn học sinh Nhật Bản kém tiếng Anh? Điểm số giảm mạnh trong các bài kiểm tra tiếng Anh của học sinh trung học cơ sở tại Nhật Bản đã gây lo ngại ...

Nhật Bản làm gì để thu hút khách du lịch siêu giàu Theo thống kê, lượng khách du lịch giàu có chỉ chiếm 0,9% số lượt khách nước ngoài đến Nhật Bản trong năm 2019. Tuy nhiên, ...