EVN lý giải việc dừng mua 172MW điện mặt trời của Trung Nam

Sẽ đàm phán theo hướng dẫn của Bộ Công thương

Theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), căn cứ các văn bản của cơ quan có thẩm quyền đã ban hành, các quy định của pháp luật về vấn đề này là:

Văn bản số 12158/BCT-ĐTĐL ngày 19/12/2016 của Bộ Công Thương chỉ đạo: “Kể từ ngày 01/01/2017, nếu các nhà máy điện (trừ các nhà máy điện lớn, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh được quy định tại Quyết định 2012/QĐ-TTg ngày 24/10/2016 của Thủ tướng Chính phủ và các nhà máy điện phối hợp vận hành với các nhà máy điện lớn, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh được quy định tại Quyết định 4712/QĐ-BCT ngày 2/12/2016 của Bộ Công thương) không có hợp đồng mua bán điện hoặc có hợp đồng mua bán điện nhưng giá điện đã hết hiệu lực, Bộ Công Thương yêu cầu EVN chỉ đạo các đơn vị liên quan không huy động các nhà máy điện này phát điện lên lưới điện quốc gia trừ trường hợp cần thiết huy động để đảm bảo an ninh cung cấp điện.”

Điều 4 Thông tư số 13/2017/TT-BCT ngày 3/8/2017 của Bộ Công thương quy định: “Tập đoàn Điện lực Việt Nam không thực hiện việc tạm thanh toán hoặc thanh toán tiền điện cho nhà máy điện khi vận hành, phát điện lên lưới mà không ký kết chính thức hợp đồng mua bán điện. Trong trường hợp phải huy động các nhà máy này do yêu cầu đảm bảo an ninh cung cấp điện, Tập đoàn Điện lực Việt Nam có trách nhiệm báo cáo Bộ Công thương, phối hợp với đơn vị phát điện thực hiện việc huy động, vận hành và thanh toán tiền điện cho nhà máy điện.”

Với các căn cứ nêu trên, theo EVN, việc dừng huy động phần công suất 172,12MW chưa có cơ chế giá của Nhà máy điện mặt trời Trung Nam – Thuận Nam là tuân thủ đúng với các văn bản pháp lý theo quy định của pháp luật.

EVN cũng cho biết, ngày 3/10/2022, Bộ Công thương đã ban hành Thông tư số 15 ban hành quy định về cách tính khung giá cho các dự án năng lượng tái tạo chuyển tiếp mà không đáp ứng được các cơ chế khuyến khích của Thủ tướng Chính phủ ban hành tại Quyết định 13 và Quyết định 37 liên quan đến điện gió và điện mặt trời.

Nhà máy Điện Mặt Trời Trung Nam – Thuận Nam 450MW kết hợp Trạm biến áp 500kV.

Sau đó, ngày 7/1/2023, Bộ Công thương đã ban hành Quyết định 21 về khung giá cho các dự án chuyển tiếp này.

Theo chỉ đạo của Bộ Công thương, EVN đã yêu cầu Công ty Mua bán điện (thuộc EVN) mời công ty Trung Nam đến để họp bàn và thống nhất việc triển khai Thông tư 15 cũng như Quyết định 21 của Bộ Công thương vào ngày 16/2/2023.

Căn cứ điểm b khoản 2 Điều 1 Thông tư 15, Công ty Trung Nam và Công ty Mua bán điện thuộc EVN đã có trao đổi và thống nhất là 172MW mà hiện nay chưa được huy động nằm trong danh mục các công suất chuyển tiếp thực hiện theo quy định trong Thông tư 15 và Quyết định 21.

Bên cạnh đó, căn cứ Khoản 1 Điều 26 Nghị định số 137/2013/NĐ-CP ngày 21/10/2013 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật điện lực và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật điện lực nêu rõ: "Giá phát điện và giá bán buôn điện theo hợp đồng mua bán điện có thời hạn do bên mua điện và bên bán điện thỏa thuận theo phương pháp do Bộ Công thương hướng dẫn, nhưng không được vượt quá khung giá đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt".

Trên cơ sở quy định các văn bản pháp luật, EVN đã đề nghị Công ty Trung Nam khẩn trương rà soát, chuẩn bị các hồ sơ pháp lý của dự án và tham khảo phương pháp đàm phán giá điện theo hướng dẫn tại Thông tư 57 ngày 31/12/2020 của Bộ Công thương về phương pháp xác định giá hợp đồng mua bán điện.

Đến nay, sau khi làm việc giữa hai bên, Công ty Trung Nam đang tiếp tục hoàn thiện hồ sơ để chuyển cho Công ty Mua bán điện để thực hiện công tác đàm phán hợp đồng. Tới đây, sau khi nhà đầu tư hoàn thiện các hồ sơ pháp lý theo đúng Thông tư 15 và Quyết định 21 gửi Công ty Mua bán điện, hai bên sẽ tiến hành đàm phán theo hướng dẫn của Bộ Công thương.

Đề nghị xử lý dứt điểm vụ dừng mua 172MW điện mặt trời

Trước đó, trình bày báo cáo công tác dân nguyện của Quốc hội tại phiên họp 21 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 15/3, Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình cho biết, Ban Dân nguyện đã chủ trì, phối hợp làm việc với các cơ quan bộ, ngành liên quan về kiến nghị của Công ty Trung Nam về việc sớm khai thác phần công suất 172MW của Nhà máy Điện mặt trời tại xã Phước Minh.

Theo Trưởng ban Dân nguyện Dương Thanh Bình, dự án Nhà máy Điện mặt trời Trung Nam Thuận Nam gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình vận hành thương mại.

Cụ thể, EVN dừng huy động 172MW của nhà máy từ ngày 1/9/2022 với lý do chưa có cơ chế giá điện, đồng nghĩa với việc dự án chỉ vận hành thương mại được 60% so với thiết kế gây thiệt hại cho công ty (mỗi ngày thiệt hại khoảng 2 tỷ đồng).

Đề nghị giải quyết dứt điểm kiến nghị có cơ sở của Công ty Trung Nam về việc sớm khai thác phần công suất 172MW điện mặt trời ở Ninh Thuận

Dự án đã đi vào vận hành thương mại hơn 2 năm, nhưng EVN chưa tiếp nhận quản lý trạm biến áp và hệ thống đường dây dẫn mà Công ty đã đầu tư, xây dựng theo cam kết của dự án khiến nhà đầu tư gặp rất nhiều khó khăn và chịu áp lực lớn trong việc trả nợ vay cho ngân hàng.

Ngay sau khi nhận được thông báo và EVN cho dừng huy động 172MW của nhà máy, Công ty Trung Nam đã gửi đơn kiến nghị đến Thường trực Ban Bí thư, Ban Dân nguyện và nhiều cơ quan ở Trung ương.

Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Thuận cũng đã có kiến nghị giải quyết dứt điểm và cho rằng việc kéo dài thời gian dừng huy động phần công suất này đang gây lãng phí nguồn điện từ năng lượng tái tạo, thiệt hại cho Nhà đầu tư, làm ảnh hưởng đến môi trường đầu tư trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận.

Trên cơ sở báo cáo, trao đổi với các cơ quan liên quan, Ban Dân nguyện cho rằng, việc EVN dừng huy động 172MW là vi phạm Điều 4, Quyết định 13/QĐ-TTg ngày 6/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ quy định về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam, chưa đúng với Hợp đồng mua bán điện đã được ký kết giữa các bên và gây thiệt hại lớn về kinh tế cho công ty, lãng phí nguồn lực đầu tư của xã hội, làm ảnh hưởng đến môi trường đầu tư trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận.

Bên cạnh đó, việc EVN cho rằng việc dừng huy động 172MW do chưa có cơ chế giá điện là thiếu cơ sở pháp lý, bởi ngày 3/10/2022, Bộ Công rhương đã ban hành Thông tư số 15/2022/TT-BCT quy định phương pháp xây dựng khung giá phát điện nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp; Quyết định số 21/QĐ-BCT ngày 7/1/2023 về khung giá phát điện nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp.

Theo Ban Dân nguyên, đây là cơ sở pháp lý quan trọng để EVN thực hiện thỏa thuận đơn giá mua điện đối với các nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp.

Trưởng Ban Dân nguyện cũng nhận định, theo chủ trương đầu tư đã được Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công thương và UBND tỉnh Ninh Thuận phê duyệt, Công ty Trung Nam Thuận Nam đã thực hiện đầy đủ, đồng bộ các hạng mục Trạm biến áp 500kV và đường dây 500kV, 220kV đấu nối với tổng kinh phí khoảng 2.000 tỷ để đầu tư các hạng mục truyền tải điện, giải tỏa công suất phát điện của các Nhà máy điện khác trong khu vực và tránh cho EVN bị thiệt hại do chậm đầu tư hệ thống truyền tải của Nhà máy nhiệt điện Vân Phong 1.

Mặc dù công trình đã hoàn thành, nghiệm thu và vận hành nhưng đến nay EVN chưa thực hiện tiếp nhận, quản lý, vận hành Trạm biến áp 500kV và đường dây 500kV, 220kV đấu nối.

Theo báo cáo của Công ty Trung Nam, từ tháng 10/2020 đến nay, ngoài thiệt hại do việc dừng khai thác 172MW, công ty còn phải chịu chi phí quản lý vận hành hạ tầng truyền tải 20 tỷ đồng/năm khiến nhà đầu tư gặp rất nhiều khó khăn và chịu áp lực lớn trong việc trả nợ vay cho ngân hàng. Trong khi EVN sau 22 tháng vận hành đã, đang hưởng lợi thu phí truyền tải 360 tỷ đồng.

Trên thực tế thực hiện hoạt động vận hành, điều độ điện tại Trạm biến áp 500kV Thuận Nam hiện nay là do Công ty Trung Nam thuê đơn vị truyền tải thuộc EVN vận hành, điều độ để đảm bảo an toàn hệ thống điện quốc gia và đây là công trình đặc biệt quan trọng.

Tuy nhiên, do pháp luật chưa có quy định cụ thể về việc chuyển giao tài sản trong trường hợp này nên EVN chưa thực hiện tiếp nhận quản lý, vận hành Trạm biến áp 500kV và hệ thống đường dây 500kV, 220kV do Công ty Trung Nam đầu tư, xây dựng và chuyển giao.

Do đó, Ban Dân nguyện đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục quan tâm, thực hiện và chỉ đạo sớm ban hành quy định, hướng dẫn làm cơ sở pháp lý về việc tiếp nhận Trạm biến áp 500kV Thuận Nam và hạ tầng truyền tải 500kV, 220kV Thuận Nam do Công ty Trung Nam đầu tư, xây dựng sang EVN tiếp nhận, quản lý và vận hành.

Đồng thời, Ban Dân nguyên cũng đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đôn đốc, chỉ đạo Bộ Công thương tiếp tục chỉ đạo EVN giải quyết dứt điểm kiến nghị có cơ sở của Công ty Trung Nam về việc sớm khai thác phần công suất 172MW điện mặt trời ở Ninh Thuận bảo đảm đúng quy định của pháp luật, thực hiện đúng cam kết hợp đồng mua bán điện giữa các bên; hướng dẫn, chỉ đạo EVN khẩn trương hoàn thành việc xác định giá mua điện đối với nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp.