Đây là thời cơ vàng để xây dựng nền kinh tế tự lực, tự cường

Nhận định này được TS Trần Du Lịch đưa ra tại H thảo "Xây dựng nền kinh tế tự lực, tự cường" do Báo Thanh Niên tổ chức sáng 30/5.

Theo TS Trần Du Lịch, xây dựng nền kinh tế tự lực, tự cường không phải tự cung tự cấp. Sai lầm là phân công lao động trở lại để nước Mỹ làm giày dép, quần áo.

Ông cho rằng, tự lực, tự cường gắn với sự độc lập tự chủ, phải tham gia vào việc phân công lao động toàn cầu nhưng chuyển từ những quan hệ kinh tế đầu tư và thương mại từ lệ thuộc sang tương thuộc.

"Tôi cần anh, anh cần tôi trong chuỗi giá trị. Thời nay, ai cũng muốn ngồi vào công đoạn sản xuất có giá trị gia tăng cao nhất, nhưng không phải ai cũng có thể ngồi vào chỗ ấy. Vì vậy mới có nền kinh tế đại công xưởng của thế giới sớm, nhưng nền kinh tế lẹt đẹt gia công. Đấy là vấn đề của bài toán cần phải giải", TS Trần Du Lịch chia sẻ.

Vị chuyên gia cũng cho rằng, chúng ta mang tiếng xuất khẩu nhiều, nhưng giá trị thu về quá thấp, xuất khẩu nhiều nhưng xuất giùm người ta nhiều quá, tỷ lệ nội địa hóa không bao nhiêu, xuất 10 tỷ, nhưng nhập khẩu hết 9 tỷ USD thì còn chả bao nhiêu.

Chuyên gia kinh tế, TS Trần Du Lịch phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Độc Lập.

"Thế thì tại sao gọi đây là cơ hội vàng, có là thời cơ duy nhất của dân tộc Việt Nam nhằm thực hiện khát vọng có thể trở thành nước phát triển có thu nhập cao và thịnh vượng năm 2045 hay không. Nếu không làm được điều này trong thời kỳ này, đặc biệt trong 10-15 năm tới khi chuyển vào giai đoạn dân số già sẽ không còn cơ hội. Tôi hay nói "now and never". Bây giờ và không bao giờ nữa. Đây là thời cơ vàng, nếu bỏ qua ta có lỗi với dân tộc", ông nói.

Cũng theo TS Trần Du Lịch, không phải mọi quốc gia thực hiện được khát vọng. Đó là thời cơ trong hơn 40 năm tham gia xây dựng thể chế, chưa bao giờ chúng ta có hệ thống đổi mới mà Tổng Bí thư gọi là bộ tứ trụ cột. Từ Nghị quyết 18 tổ chức lại nền hành chính, Nghị quyết 69 về xây dựng pháp luật, lần đầu tiên xây dựng nền công vụ hiệu năng, hiệu lực. Đó là Nhà nước kiến tạo phát triển, chuyển từ quản lý sang phục vụ.

Thứ 2 là vấn đề thời đại, có Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Chưa bao giờ chúng ta có chính sách đột phá lớn như vậy.

Thứ 3 là cũng chưa bao giờ ta nghĩ kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất bằng công cụ chuyển đổi số.

Cuối cùng, Nghị quyết 59 về hội nhập quốc tế trong tình hình mới. Quan hệ thời đại ngày nay cực kỳ phức tạp, cực kỳ quan trọng, chúng ta muốn thay đổi nguồn cung cấp nguyên liệu, phải làm gì. Những Nghị quyết 57, 59 rồi Nghị quyết 68, 198... có thể thực hiện khát vọng đó, mở ra thời kỳ mới cho dân tộc.

Theo TS Trần Du Lịch, trong nền kinh tế hiện nay, biết khai thác tối đa tài nguyên thiên nhiên, vị thế, địa lý; nguồn nhân lực, yếu tố con người; lực lượng doanh nghiệp tăng tốc sau Nghị quyết 68, mong muốn có lực lượng sản phẩm doanh nghiệp Việt lớn mạnh có thể thực hiện chức năng, vai trò quan trọng trong thúc đẩy quá trình phát triển.

Cũng chia sẻ tại hội thảo, ông Trương Sỹ Bá, Chủ tịch Tập đoàn Tân Long, đối với các doanh nghiệp tư nhân Việt Nam, việc có được Nghị quyết 68 được coi như "nắng hạn gặp mưa rào" mà "cơn mưa rào" này đã phải chờ đợi trong nhiều chục năm nay.

Theo ông Bá, lần đầu tiên có một nghị quyết đặt đúng vị trí của doanh nghiệp tư nhân, để doanh nghiệp tư nhân Việt Nam có được môi trường phát triển mạnh mẽ hơn, cởi mở hơn.

Đặc biệt, đối với các doanh nghiệp ngành nông nghiệp như Tân Long chủ yếu đầu tư vào lúa gạo, chăn nuôi và sản xuất thức ăn chăn nuôi đang được hưởng lợi từ trong bối cảnh Mỹ áp thuế đối ứng với Trung Quốc, thì nghị quyết với tư duy cởi mở sẽ là động lực rất lớn cho doanh nghiệp bứt tốc phát triển.

Đánh giá rất cao Nghị quyết 68 nhưng ông Trương Sỹ Bá bày tỏ lo ngại khâu thực thi. Theo ông, vấn đề triển khai, vận hành, thực thi của tất cả ban, bộ ngành cần được đồng bộ để chủ trương của nghị quyết thật sự đến được nền kinh tế và đời sống của doanh nhân.