Đại biểu Quốc hội lo ngại về tình trạng lừa đảo, bắt cóc online

Thảo luận tại phiên họp ngày 29/10 trong khuôn khổ kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi (đoàn Vĩnh Long) cho rằng, tình trạng bắt cóc online không còn là hiện tượng hiếm hoi và đã trở thành nỗi lo thường trực của nhiều gia đình.

Cùng đó, tội phạm công nghệ cao lợi dụng tin nhắn, email hoặc là các nền tảng mạng xã hội để điều khiển nạn nhân từ xa, buộc họ tự rút tiền, thuê chỗ ở, thậm chí là tự quay video cầu cứu theo kịch bản do kẻ xấu dựng sẵn.

Bà Nhi dẫn chứng các vụ việc gần đây ở Hà Nội, TP HCM, cho thấy nạn nhân thường là học sinh, sinh viên... Hậu quả không chỉ thiệt hại tài chính mà còn gây hoang mang, mất niềm tin vào môi trường mạng, ảnh hưởng tiêu cực đến an ninh, xã hội.

Theo đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long, có nhiều nguyên nhân của tình trạng này, trong đó công nghệ ngày càng tinh vi, trí tuệ nhân tạo, giọng nói, hình ảnh giả tạo giúp kẻ xấu mạo danh một cách thuyết phục.

Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi phát biểu ý kiến, sáng 29/10.

Bên cạnh đó, các nền tảng xuyên biên giới chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm pháp lý tại Việt Nam, chưa có quy định chặt chẽ về kiểm duyệt, gỡ nội dung vi phạm, nhận thức cộng đồng còn hạn chế.

Trước thực trạng đáng báo động này, đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo các ngành, các cấp vào cuộc một cách quyết liệt để có những giải pháp phòng ngừa cũng như là kịp thời điều tra, xử lý các hành vi vi phạm.

“Các ngành chức năng cần chỉ đạo tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, giáo dục, đẩy mạnh chiến dịch an toàn mạng qua truyền thông, trường học; tổ chức các cái buổi sinh hoạt chuyên đề tại trường học, cộng đồng về nhận diện bắt cóc online, cách bảo vệ thông tin cá nhân và phản ứng khi mà gặp dấu hiệu lừa đảo. Sử dụng các cái kênh truyền thông đại chúng, mạng xã hội để phát hành những cái video ngắn gọn, dễ hiểu, hướng đến đối tượng là thanh niên, học sinh và phụ huynh”, bà Nhi đề xuất.

Bên cạnh đó, đại biểu Nhi cũng đề nghị cần xây dựng khung pháp lý chặt chẽ, hoàn thiện Luật An ninh mạng, Luật Tội phạm công nghệ cao, Bộ luật Hình sự nhằm quy định rộng hình phạt cho hành vi bắt cóc online với chế tài thật sự mạnh mẽ.

Theo đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi, các nền tảng xuyên biên giới cần ký cam kết báo cáo, gỡ bỏ nội dung vi phạm và công khai số liệu xử lý với các mức phạt tài chính hoặc là tạm ngưng quảng cáo nếu những nền tảng này không thực hiện đúng quy định.

Đồng thời, cần tăng cường hợp tác quốc tế, thiết lập cơ chế trao đổi thông tin, phối hợp điều tra với các quốc gia, tổ chức quốc tế để phá dỡ mạng lưới tội phạm xuyên biên giới, đồng thời hỗ trợ hồi hương và tái hòa nhập cho nạn nhân.

Cũng theo bà Nhi, bên cạnh những giải pháp phòng ngừa thì cũng cần phải nâng cao hơn nữa năng lực điều tra, truy bắt cho lực lượng chức năng; trang bị cho lực lượng công an, cảnh sát công nghệ cao và các công cụ phân tích dữ liệu, giám sát mạng và đào tạo chuyên môn sâu về tội phạm công nghệ cao; đẩy mạnh thu thập, lưu trữ, phân tích chứng cứ số để hỗ trợ xét xử một cách nhanh chóng và nghiêm minh.

Ngoài ra cũng cần hỗ trợ tâm lý, kể cả pháp lý cho nạn nhân và gia đình, cung cấp dịch vụ tư vấn, đảm bảo quyền lợi trong bồi thường, hỗ trợ tái hòa nhập xã hội, tránh để nạn nhân rơi vào các cái bẫy mới.