Chống buôn lậu, hàng giả khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp

Theo nội dung chỉ thị, thời gian qua, tình hình vi phạm trong sản xuất, kinh doanh hàng hóa, đặc biệt là các mặt hàng ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng như thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm chức năng, thực phẩm thiết yếu… có xu hướng gia tăng với tính chất, mức độ ngày càng tinh vi và phức tạp.

Trước tình hình đó, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các văn bản chỉ đạo quan trọng nhằm siết chặt quản lý và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Thực hiện các chỉ đạo trên, Bộ trưởng Bộ Công thương đã ban hành kế hoạch cao điểm kiểm tra, kiểm soát thị trường, xử lý vi phạm trong lĩnh vực an toàn thực phẩm thuộc phạm vi quản lý.

Nhằm bảo đảm hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước trong bối cảnh tổ chức bộ máy hành chính có sự điều chỉnh, thống nhất và thông suốt từ Trung ương đến địa phương theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; đồng thời tăng cường huy động lực lượng, đơn vị chức năng thuộc Bộ Công thương đẩy mạnh đấu tranh, chủ động ngăn chặn thực phẩm không đảm bảo chất lượng, không rõ nguồn gốc; kiên quyết phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ và an toàn thực phẩm; góp phần lập lại trật tự quản lý, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân và doanh nghiệp.

Bộ trưởng Bộ Công thương yêu cầu Sở Công thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các đơn vị thuộc Bộ, Công đoàn Công thương Việt Nam, các Hiệp hội ngành hàng và các đơn vị truyền thông của Bộ khẩn trương, chủ động thực hiện đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp được giao; tổ chức triển khai theo tinh thần đổi mới bộ máy hành chính Nhà nước, phù hợp mô hình chính quyền địa phương 2 cấp được áp dụng từ ngày 1/7/2025.

Bộ Công thương yêu cầu tập trung kiểm tra trên diện rộng đối với các mặt hàng có sức tiêu thụ lớn, nguy cơ bị làm giả cao như dầu thực vật, sữa bột...

Theo đó, Sở Công thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chủ động, tích cực tham gia công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; tổ chức các đợt kiểm tra cao điểm và duy trì kiểm tra thường xuyên, bảo đảm rõ trách nhiệm và phù hợp với phân cấp quản lý giữa 2 cấp.

Đồng thời tập trung kiểm tra trên diện rộng đối với các mặt hàng có sức tiêu thụ lớn, nguy cơ bị làm giả cao như dầu thực vật, sữa bột và các thực phẩm thuộc phạm vi quản lý của Bộ Công thương; chủ động phát hiện, xử lý vi phạm, kiến nghị đình chỉ hoạt động, xử phạt vi phạm hành chính, chuyển cơ quan điều tra đối với tổ chức cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm giả mạo thương hiệu; thực phẩm không rõ nguồn gốc, hết hạn, không đạt chất lượng.

Sở Công thương các địa phương chỉ đạo lực lượng Quản lý thị trường địa phương chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhái, xâm phạm sở hữu trí tuệ, lưu thông thực phẩm không bảo đảm chất lượng, không rõ nguồn gốc, vi phạm quy định về an toàn thực phẩm trên địa bàn.

Bên cạnh đó, Sở Công thương các địa phương tăng cường kiểm soát hoạt động kinh doanh thực phẩm trên nền tảng số thông qua hoạt động giám sát, phát hiện và xử lý việc bán thực phẩm giả, không rõ nguồn gốc qua sàn thương mại điện tử, mạng xã hội, livestream; xử lý kho hàng không đăng ký, giao dịch không có chứng từ hợp lệ; yêu cầu các nền tảng trong tỉnh, thành phố hỗ trợ cung cấp dữ liệu truy xuất nguồn gốc hàng hóa, chủ thể kinh doanh.

Sở Công thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức tuyên truyền cho người dân, tiểu thương, doanh nghiệp về cách nhận diện hàng giả, thực phẩm kém chất lượng; quyền lợi người tiêu dùng khi phát hiện vi phạm; cảnh báo những vụ việc điển hình đã được phát hiện tại địa phương.

Cùng đó, Sở Công thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường quản lý Nhà nước về an toàn thực phẩm đối với các mặt hàng thuộc trách nhiệm của Bộ Công thương; đề cao trách nhiệm người đứng đầu; chủ động tham mưu UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật liên quan, nhằm khắc phục bất cập, lỗ hổng trong quản lý thực phẩm giả tại địa phương, bảo đảm thực hiện đúng trách nhiệm được quy định tại Điều 65 Luật An toàn thực phẩm 2010.

Trong khi đó, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước được giao tham mưu Bộ trưởng ban hành văn bản hướng dẫn UBND cấp tỉnh và cấp xã thực hiện đầy đủ trách nhiệm trong công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ và quản lý an toàn thực phẩm, bảo đảm triển khai đồng bộ, hiệu quả, đúng chức năng nhiệm vụ và phù hợp với phân cấp quản lý giữa các cấp chính quyền theo quy định tại Nghị định 146/2025/NĐ-CP và Nghị định 139/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 của Chính phủ.

Trên cơ sở kết quả thực tiễn, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước chủ động tham mưu sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật, làm rõ trách nhiệm và quy trình xử lý vi phạm trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, chống hàng giả, gian lận thương mại nhằm khắc phục lỗ hổng pháp lý và đáp ứng hiệu quả yêu cầu quản lý trong thực tiễn.

Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước phối hợp chặt chẽ với Sở Công thương các địa phương, chỉ đạo Chi cục Quản lý thị trường tổ chức kiểm tra, giám sát thị trường đối với mặt hàng thực phẩm và hàng tiêu dùng thiết yếu; đồng thời tăng cường tham mưu công tác chỉ đạo, đôn đốc lực lượng quản lý thị trường các địa phương phối hợp hiệu quả, tiếp tục đẩy mạnh các đợt cao điểm đấu tranh nhằm ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, sữa giả, thuốc giả, thực phẩm chức năng giả, thực phẩm không bảo đảm chất lượng, hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; tham mưu cấp có thẩm quyền thực hiện kịp thời công tác thi đua, khen thưởng theo quy định.

Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước tiếp tục theo dõi sát, nắm chắc tình hình, tổng hợp kết quả của Bộ Công Thương triển khai các Công điện, Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Với vai trò Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo 389 Bộ Công thương, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước tập trung đề xuất chính sách phát triển thị trường lành mạnh, minh bạch gắn với kiểm soát chất lượng, truy xuất nguồn gốc, bảo vệ người tiêu dùng; thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; kịp thời xử lý vướng mắc và báo cáo cấp có thẩm quyền đối với các vấn đề vượt thẩm quyền.

Ngoài ra, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước chỉ đạo các Sở Công thương rà soát, tăng cường quản lý hoạt động cấp giấy phép kinh doanh bán buôn, bán lẻ rượu; chủ động phối hợp với Cục Công nghiệp rà soát, cập nhật bổ sung để hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh rượu, đặc biệt là rượu do dân tự nấu, tự pha chế, rượu không rõ nguồn gốc xuất xứ.