Cần tăng quyền hạn, nhiệm vụ của chính quyền cấp xã

Trong Kết luận số 127-KL/TW về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu nghiên cứu định hướng không tổ chức cấp huyện.

Các chuyên gia, cá nhà lập pháp thống nhất cao rằng, đây là một điểm mới có tính đột phá, là bước đi táo bạo, cần thiết trong cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy. Để quá trình này diễn ra thuận lợi, hệ thống luật pháp cần đi trước một bước, tạo nền tảng vững chắc, bảo đảm sự chỉ đạo nhanh, gọn, thông suốt từ Trung ương tới địa phương.

Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp, Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội).

Đồng ý với quan điểm trên, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Phạm Văn Hòa (Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp, Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội) cho rằng, cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy là nội dung được nhân dân và dư luận hết sức quan tâm, tôi rất đồng tình và ủng hộ vì phù hợp với thực tiễn hiện nay.

Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp phân tích: Việc không tổ chức cấp huyện, thực hiện mô hình địa phương 2 cấp có vai trò rất quan trọng trong tổng thể cuộc cách mạng này, cho thấy tinh thần cải cách triệt để từ trung ương đến địa phương. Tuy nhiên, quá trình thực hiện cần hết sức thận trọng, tính toán kỹ lưỡng, khách quan để phù hợp với tình hình thực tế và xu hướng phát triển.

"Theo tôi, cần tăng quyền hạn, nhiệm vụ của chính quyền cấp xã để tạo sự thuận lợi và thực sự tạo nên bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Bên cạnh đó, hợp nhất một số đơn vị cấp xã, giao quyền cho UBND cấp xã thực hiện nhiệm vụ của UBND cấp huyện hiện nay.

Mặt khác, để thực hiện thì cần nghiên cứu sửa đổi một số nội dung của Hiến pháp và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan như Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân; Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật..., tạo cơ sở pháp lý vững chắc, tránh tạo khoảng trống trong quản lý nhà nước", ĐBQH Phạm Văn Hòa nêu quan điểm.

Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã góp phần tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của chính quyền cơ sở

Thời gian qua, việc sắp xếp, tinh gọn, hiệu quả tổ chức bộ máy theo Nghị quyết 18-NQ/TW ở Trung ương đã được tổ chức triển khai thực hiện đúng quan điểm chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm: Trung ương gương mẫu làm trước, không đợi địa phương, vừa chạy vừa xếp hàng.

Đúng với tinh thần vừa chạy vừa xếp hàng, để thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã liên tục ban hành các về một số nội dung, nhiệm vụ tiếp tục sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, mới nhất là Kết luận số 121, 126 và 127-KL/TW.

Tinh thần của Kết luận số 126, 127-KL/TW là phải tiếp tục sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã để tạo ra không gian mới, quy mô hơn cho sự phát triển; không tổ chức chính quyền cấp huyện và định hướng sát nhập một số đơn vị cấp tỉnh. Các địa phương, đơn vị rà soát, đánh giá thực chất, chính xác, khách quan số lượng, chất lượng đội ngũ cán bộ xã; xem đây là cơ hội sàng lọc, đánh giá cán bộ.

Như vậy, việc thực hiện chủ trương bỏ đơn vị hành chính cấp huyện sẽ cần nghiên cứu sửa đổi, bổ sung một số điều khoản của Hiển pháp theo hướng sau: Đối với Điều 110 về các đơn vị hành chính ở Việt Nam có thể nghiên cứu sửa đổi, bổ sung theo hướng quy định nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam gồm các đơn vị hành chính và các đơn vị hành chính chuyên biệt.

Trong đó, có 2 cấp đơn vị hành chính là: Đơn vị hành chính cấp tỉnh (gồm tinh, thành phố trực thuộc trung ương) và đơn vị hành chính cấp cơ sở, hay cấp xã (gồm xã, thành phố, thị xã ở tỉnh; thành phố, thị xã, nội đô ở thành phố trực thuộc trung ương).

Trong đó, nội đô là đơn vị hành chínhmới, bao gồm khu vực đô thị lõi, thủ phủ của thành phố trực thuộc Trung ương, bao gồm các quận nội thành hiện nay của các thành phố trực thuộc Trung ương, ví dụ Nội đô thành phố Hà Nội (gồm 12 quận), nội đô TP HCM (gồm 16 quận), nội đô Hải Phòng (gồm 6 quận)...

Các đơn vị hành chính cơ sở có thể phân chia thành những địa bàn lãnh thổ nhỏ hơn nhưng đó không phải là đơn vị hành chính mà chỉ là các địa bàn quản lý hành chính; ở đó không thành lập chính quyền địa phương mà chỉ có các bộ phận/cơ sở của các cơ quan hành chính cấp trên thực hiện công tác quản lý hành chính trên địa bàn.