Bộ Công thương yêu cầu thống nhất giá điện gió, điện mặt trời trước ngày 31/3

Bộ Công thương vừa có văn bản gửi Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) về việc thoả thuận giá điện với nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp.

Theo Bộ Công thương, ngày 7/1/2023, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã ký ban hành Quyết định số 21/QĐ-BCT quy định khung giá phát điện nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp.

Ngày 9/1/2023, Bộ Công thương đã có văn bản số 107/BCT-ĐTĐL đề nghị EVN và các chủ đầu tư nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp khẩn trương phối hợp thỏa thuận, thống nhất giá phát điện đảm bảo không vượt quá khung giá phát điện do Bộ Công thương ban hành.

Ngày 2/3/2023, Bộ Công thương có Văn bản số 1094/BCT-ĐTĐL hướng dẫn EVN căn cứ theo quy định tại Luật Điện lực, các nội dung phù hợp thực tế của nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp để thỏa thuận, thống nhất giá phát điện.

Căn cứ vào các hướng dẫn nêu trên, Bộ Công thương yêu cầu EVN khẩn trương phối hợp với chủ đầu tư các nhà máy điện gió, điện mặt trời chuyển tiếp thỏa thuận, thống nhất giá điện trước ngày 31/3/2023 để sớm đưa các nhà máy vào vận hành, tránh gây lãng phí tài nguyên.

Ảnh minh họa.

Hiện có 84 dự án năng lượng tái tạo (công suất hơn 4.676MW) bị chậm tiến độ vận hành thương mại so với kế hoạch.

Trong đó, 34 dự án chuyển tiếp (28 dự án điện gió, 6 điện mặt trời) tổng công suất gần 2.091 MW đã hoàn thành thi công, thử nghiệm. Số dự án này không được hưởng giá điện ưu đãi cố định (giá FIT) trong 20 năm theo các quyết định trước đây.

Trong văn bản gửi Thủ tướng mới đây, 36 nhà đầu tư điện gió, mặt trời cho biết, chỉ tính riêng 34 dự án đã hoàn thành đầu tư xây dựng, ước tính tổng vốn đã đầu tư gần 85.000 tỷ đồng, trong đó khoảng trên 58.000 tỷ đồng được tài trợ từ nguồn vốn ngân hàng.

Các nhà đầu tư đã phải chờ đợi trong thời gian dài để Chính phủ ban hành cơ chế giá phát điện mới, làm tiền đề cho việc thỏa thuận giá bán điện với EVN. Sau thời gian dài chờ đợi, các chính sách áp dụng cho các dự án chuyển tiếp gần đây đã được Bộ Công thương ban hành, với các văn bản như Thông tư 15, Quyết định 21 và Thông tư 01.

Tuy nhiên, các quy định tại Quyết định 21 và Thông tư 01 đã khiến nhà đầu tư lo lắng và quan ngại sâu sắc do các điểm bất cập về pháp lý cũng như về hiệu quả tài chính, làm nhà đầu tư có thể lâm vào tình trạng thua lỗ và phá sản.

Các nhà đầu tư quan ngại rằng các văn bản trên sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới các mục tiêu phát triển bền vững Bộ Chính trị và Chính phủ đã đề ra. Cơ chế giá phát điện thiếu hợp lý sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường đầu tư, giảm khả năng thu hút vốn đầu tư nước ngoài do sự thiếu ổn định chính sách phát triển năng lượng sạch; cũng như ảnh hưởng tới hệ thống tài chính - ngân hàng.

Nếu cơ chế mới được áp dụng, chỉ tính riêng 34 dự án đã hoàn thành đầu tư xây dựng, ước tính tổng vốn đã đầu tư gần 85 nghìn tỷ đồng trong đó khoảng trên 58 nghìn tỷ đồng được tài trợ từ nguồn vốn ngân hàng, sẽ có nguy cơ vỡ phương án tài chính, nợ xấu, doanh nghiệp và ngân hàng không thể thu hồi vốn.

Về lâu dài, cơ chế giá không đạt hiệu quả sẽ dẫn đến việc dừng hoặc chậm đầu tư các dự án năng lượng, dẫn tới không đảm bảo an ninh năng lượng, không thực hiện được các chính sách và cam kết về chuyển dịch năng lượng, giảm phát thải carbon và lộ trình cắt giảm khí thải của Chính phủ, đồng thời làm suy giảm cơ hội tạo chuỗi cung ứng nội địa và tạo việc làm cho người dân địa phương.

Tại hội nghị ngày 20/3 giữa EVN và các nhà đầu tư, các chủ đầu tư dự án điện gió, điện mặt trời chuyển tiếp kiến nghị, trong thời gian chờ cơ quan quản lý Nhà nước xem xét lại khung giá, các nhà đầu tư thực hiện đàm phán với EVN thì nên huy động ngay đối với các dự án chuyển tiếp đã đủ điều kiện vận hành để tránh lãng phí nguồn lực xã hội, doanh nghiệp.

Chia sẻ khó khăn của nhà đầu tư, ông Trần Đình Nhân - Tổng Giám đốc EVN đề nghị Bộ Công thương sớm đưa ra hướng dẫn về phương pháp tính giá điện để đàm phán.

Ông Nhân cũng đề nghị các nhà đầu tư nhanh chóng nộp hồ sơ cho Công ty Mua bán điện, trường hợp thiếu có thể được bổ sung sau. Việc này nhằm đẩy nhanh việc đàm phán, giúp các dự án chuyển tiếp đưa vào vận hành trong thời gian sớm nhất.

Theo thông tin cập nhật, sau khi Công ty Mua bán điện thuộc EVN (EPTC) có văn bản gửi chủ đầu tư các dự án chuyển tiếp đề nghị gửi hồ sơ thì đến ngày 20/3/2023 mới chỉ có duy nhất 1 chủ đầu tư gửi hồ sơ để chuẩn bị cho việc đàm phán hợp đồng mua bán điện và giá điện theo các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Công thương.

Tổng Giám đốc EVN Trần Đình Nhân cho biết, phía EVN rất mong nhận được sự phối hợp chặt chẽ của các chủ đầu tư trong quá trình chuẩn bị hồ sơ đàm phán với mong muốn các dự án chuyển tiếp được đưa vào vận hành trong thời gian sớm nhất trên cơ sở đảm bảo đúng quy định pháp luật.