Việt Nam đã biến một số cuộc khủng hoảng thành cơ hội cho chính mình

Nhận định trên được bà Ramla Khalidi, Trưởng Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam đưa ra tại Tọa đàm “Kinh tế - xã hội Việt Nam 2021-2025: Chống chịu và bứt phá”, do Cổng thông tin Chính phủ tổ chức chiều 12/11.

Theo bà Ramla Khalidi, một lĩnh vực nổi bật trong các thành tựu của Việt Nam là tăng trưởng kinh tế, khi đạt hơn 7% trong giai đoạn này. Một thành tựu khác mà UNDP đặc biệt ghi nhận là Chỉ số Phát triển Con người (HDI) cao và đang tiếp tục được cải thiện. Đó là một số điểm nổi bật về thành tựu của Việt Nam.

Theo quan điểm của đại diện UNDP, điều ấn tượng hơn cả nằm ở sự lãnh đạo mạnh mẽ và tầm nhìn chiến lược, giúp Việt Nam triển khai hiệu quả các chính sách phát triển kinh tế.

Bà Ramla Khalidi lấy ví dụ, Việt Nam đã có thể vượt qua nhiều thách thức, từ đại dịch đến rủi ro liên quan tới các cuộc khủng hoảng và thích ứng với khủng hoảng khí hậu - một vấn đề lớn mà đất nước đang đối mặt - để vươn lên với tinh thần kiên cường và sức mạnh.

Bà Ramla Khalidi, Trưởng Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam.

"Tôi cho rằng hiện nay Việt Nam đang bước vào một kỷ nguyên mới, tập trung vào đổi mới sáng tạo, chuyển đổi toàn diện theo hướng kinh tế tuần hoàn, xanh và bao trùm. Tôi rất hoan nghênh tầm nhìn phát triển bền vững của Việt Nam, và cho rằng chúng ta cần tiếp tục đặt yếu tố đó làm trọng tâm. Tôi tin rằng Việt Nam sẽ tiếp tục tập trung vào con người - phát triển con người, phát triển quốc gia và tương lai của đất nước", bà Ramla Khalidi nói.

Cũng chia sẻ tại tọa đàm, đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu nhắc lại khẳng định của Thủ tướng Phạm Minh Chính, trong giai đoạn 2021-2025, kinh tế Việt Nam đủ sức chống chịu trước các cú sốc bên ngoài.

Ông Hiếu phân tích trên 2 khía cạnh. Thứ nhất, chúng ta đủ sức vì năng lực nội tại của nền kinh tế đã cải thiện rất mạnh mẽ trong giai đoạn 2021-2025 so với giai đoạn trước đây. Các số liệu đã cho thấy điều này khi tốc độ tăng trưởng GDP bình quân giai đoạn này, nếu năm 2025 đạt 8% theo tính toán của Chính phủ, tăng trưởng bình quân giai đoạn này sẽ là 6,3%, cao hơn giai đoạn trước đó mặc dù giai đoạn 2021 - 2025 là một giai đoạn rất khó khăn và thách thức so với nhiều năm trước.

Đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu, Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Ngân sách của Quốc hội.

Thứ hai, quy mô nền kinh tế của chúng ta cũng đã tăng, từ đầu năm đến nay, tăng từ 364 tỷ USD lên khoảng 510 tỷ USD. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu và thặng dư thương mại cũng cải thiện rõ rệt so với các giai đoạn trước. Dự trữ ngoại hối, xuất nhập khẩu hàng hóa..., một số chỉ tiêu kinh tế vĩ mô cơ bản được kiểm soát.

Về các cú sốc, ông Hiếu cũng nêu một số ví dụ cụ thể. Đầu tiên là COVID-19, đây là cú sốc đầu tiên. Chúng ta đã vượt qua và chống chịu như thế nào thì chúng ta đều biết. Chúng ta đã có nguồn lực hỗ trợ người dân và doanh nghiệp, thực hiện ngoại giao vaccine để đảm bảo an toàn sức khỏe cho người dân. Ngay sau đó, chúng ta có một loạt chương trình phục hồi, phát triển kinh tế để vượt qua khó khăn.

Cú sốc thứ hai là xu hướng đưa đầu tư quay trở lại nước mình (reshoring). Nhiều người quan ngại Việt Nam sẽ thu hút đầu tư nước ngoài như thế nào và có bị ảnh hưởng không. Nhưng các số liệu cho thấy việc thu hút đầu tư nước ngoài trong 5 năm trở lại đây đều có sự tiến bộ và tăng trưởng. Và như bà chuyên gia UNDP đã nói, Việt Nam vẫn được xem là một trong những điểm đến đầu tư nước ngoài, được nhiều nhà đầu tư quan tâm.

Cú sốc gần đây nhất là chính sách thuế quan thương mại của chính quyền Tổng thống Trump (Hoa Kỳ). Nhiều người lo lắng, nhưng chúng ta đã phản ứng rất nhanh, quyết liệt và kịp thời. Cho đến nay, theo số liệu thống kê, thương mại của Việt Nam sang Hoa Kỳ trong 9 tháng vẫn đạt 112 tỷ USD. So sánh về kinh tế thì vẫn có sự tăng trưởng. Điều này phản ánh khả năng ứng phó với các cú sốc.

Đặc biệt, trong bối cảnh có nhiều cú sốc như vậy, song an sinh xã hội của chúng ta vẫn có những chính sách rất tốt; trong đó đáng chú ý chính sách xóa nhà tạm, nhà dột. Đây là chính sách rất thành công, cùng với ba chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững. Điều này cho thấy năng lực của chúng ta đã được thực tế chứng minh.

Ông Hiếu cũng cho rằng, giai đoạn 5 năm vừa qua, Việt Nam có rất nhiều khó khăn, trở ngại lớn, nhưng điều vui và quan trọng nhất là chúng ta đã vượt qua và có giải pháp để vượt qua.

Chia sẻ về các trở ngại, ông Hiếu phân tích, mặc dù có sự cải thiện về năng lực tài chính và điều hành, nhưng trước những cú sốc, nền kinh tế chúng ta vẫn còn hạn chế. Đó là hạn chế về nguồn lực, ảnh hưởng đến việc cân bằng các chính sách đầu tư phát triển, an sinh xã hội và tài khóa.

Khó khăn thứ hai là vấn đề về thể chế, ông Hiếu nêu và nhấn mạnh điều này giải thích tại sao Việt Nam lại quyết tâm đẩy mạnh cải cách thể chế đến vậy. Đó là hai khó khăn về nội tại.

Ngoài ra cũng có rất nhiều khó khăn từ bên ngoài mà chúng ta không thể kiểm soát được, ví dụ như COVID-19. Khó khăn khác là chính sách thuế quan, xuất nhập khẩu hay đầu tư của các nước.

"Chúng ta chỉ có thể tiên đoán, bám sát tình hình để có giải pháp phù hợp, chứ khó có thể can thiệp hay điều chỉnh được. Chúng ta chỉ có thể phối hợp, điều chỉnh một cách hài hòa. Các xung đột thương mại, biên giới giữa các quốc gia cũng đều ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh, kinh tế, xuất nhập khẩu, vận chuyển hàng hóa...", ông Hiếu chia sẻ.

Theo ông Hiếu, khó khăn thì rất nhiều, song về cơ bản chúng ta đều đã có giải pháp khi gặp cú sốc và khó khăn. "Là người đã gắn bó suốt quá trình 5 năm phát triển kinh tế - xã hội vừa rồi, tôi có rất nhiều cảm xúc. Những khó khăn, thách thức, những việc chúng ta đã vượt qua và những thành tựu đạt được đều khơi gợi trong tôi nhiều cảm xúc và theo tôi là rất đáng trân trọng", ông Hiếu nói.