Vá lỗ hổng quản lý thực phẩm chức năng: Bộ Y tế nói gì?

Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) vừa có công văn phản hồi thông tin báo chí về việc trách nhiệm quản lý từ vụ sữa giả và lỗ hổng pháp luật và việc vá lỗ hổng quản lý thực phẩm chức năng.

Theo đó, đối với thông tin “trách nhiệm quản lý từ vụ sữa giả và lỗ hổng pháp luật”, Cục An toàn thực phẩm cho biết, theo quy định tại khoản 1 Điều 45 Luật An toàn thực phẩm, kiểm nghiệm thực phẩm được thực hiện theo yêu cầu của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm hoặc tổ chức, cá nhân khác có liên quan hoặc phục vụ hoạt động quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm.

Như vậy, mọi tổ chức, cá nhân (bao gồm cả người tiêu dùng) đều có thể yêu cầu kiểm nghiệm thực phẩm để đánh giá chất lượng, an toàn thực phẩm. Chi phí lấy mẫu và kiểm nghiệm sẽ do các tổ chức, cá nhân tự chi trả theo quy định tại khoản 3 Điều 48 Luật An toàn thực phẩm.

Ảnh minh họa.

Đối với thông tin “vá lỗ hổng quản lý thực phẩm chức năng”, Cục An toàn thực phẩm cho biết, Nghị định số 15/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định cơ chế tự công bố sản phẩm, tạo điều kiện thông thoáng cho doanh nghiệp tự công bố và chịu trách nhiệm về chất lượng, an toàn của sản phẩm. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp đã lợi dụng cơ chế này để làm ăn phi pháp.

Với thủ tục tự công bố khá đơn giản, hồ sơ không phức tạp và không mất phí, nhiều doanh nghiệp ồ ạt tự công bố sản phẩm, nhưng số lượng sản xuất thực tế có thể không đúng với số lượng đã công bố, gây khó khăn cho cơ quan quản lý Nhà nước trong thanh tra, hậu kiểm.

Về phía cơ quan quản lý, bên cạnh hành vi cố tình vi phạm của doanh nghiệp, cũng gặp khó khăn do số lượng sản phẩm công bố quá lớn. Bất kỳ doanh nghiệp nào có đăng ký kinh doanh đều có thể công bố sản phẩm thực phẩm, trong khi đó, lực lượng hậu kiểm còn hạn chế.

Công tác hậu kiểm bao gồm nhiều hoạt động như kiểm tra hồ sơ, kiểm tra cơ sở sản xuất, lấy mẫu sản phẩm trên thị trường hoặc tại cơ sở sản xuất để kiểm nghiệm, chi phí cho công tác kiểm nghiệm khá cao, gây khó khăn cho các địa phương.

Để giải quyết vấn đề này, Bộ Y tế đang khẩn trương sửa đổi Luật An toàn thực phẩm, Nghị định 15/2018/NĐ-CP và các văn bản quy phạm pháp luật theo hướng thắt chặt quản lý và khắc phục những tồn tại hiện nay.

Đồng thời Bộ Y tế sẽ phối hợp với Bộ Công an và các bộ, ngành liên quan tăng chế tài xử phạt và tham gia sửa đổi Bộ luật hình sự để xử lý nghiêm các hành vi sản xuất, kinh doanh thực phẩm giả, không đảm bảo chất lượng.

Cùng đó, Bộ Y tế sẽ đẩy mạnh việc công khai cơ sở vi phạm để người dân biết, cùng tham gia giám sát, đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; ứng dụng công nghệ thông tin để kịp thời cảnh báo thực phẩm không bảo đảm an toàn.

Bên cạnh đó, Bộ Y tế sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan có giải pháp xử lý dứt điểm tình trạng vi phạm an toàn thực phẩm, nhất là các vụ việc phức tạp, gây bức xúc dư luận như sản xuất, kinh doanh thực phẩm giả, thực phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, sử dụng chất cấm, chất ngoài danh mục và cả việc lợi dụng mạng xã hội, bán hàng online để quảng cáo sai sự thật, lừa dối người tiêu dùng...

Ngoài ra, Bộ Y tế kiến nghị UBND các tỉnh, thành phố tăng cường đầu tư về nhân lực và kinh phí cho công tác hậu kiểm.

Mặt khác, Bộ Y tế cũng sẽ đẩy mạnh việc công khai cơ sở vi phạm để người dân biết, cùng tham gia giám sát, đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; ứng dụng công nghệ thông tin để kịp thời cảnh báo thực phẩm không bảo đảm an toàn; phối hợp thực hiện đúng trách nhiệm quản lý chuyên ngành và UBND các cấp trong phối hợp quản lý Nhà nước về an toàn thực phẩm.

"Việc ban hành đầy đủ, kịp thời các văn bản pháp luật, cùng với việc trang bị các công cụ hiệu quả để kiểm soát chặt chẽ sản phẩm lưu thông trên thị trường như trên sẽ hạn chế, thu hẹp dần những bất cập trong quản lý an toàn thực phẩm hiện nay", Cục An toàn thực phẩm cho biết.