Cấp phép thực phẩm chức năng có nhiều kẽ hở: Phó Thủ tướng yêu cầu rà soát

Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Thành Long về xử lý thông tin phản ánh về việc quản lý thực phẩm chức năng.

Công văn nêu, ngày 15/5, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ về thông tin báo chí phản ánh việc quản lý thực phẩm chức năng.

Theo bài báo có tiêu đề "Hệ thống kiểm tra, cấp phép thực phẩm chức năng: Nhiều kẽ hở, dễ bị thao túng" thì từ vụ án phát hiện hàng trăm thực phẩm chức năng giả, cơ quan công an đang tiếp tục mở rộng điều tra các hành vi sai phạm liên quan đến hệ thống "chống lưng" cho thực phẩm chức năng giả, gây nguy hại nghiêm trọng đến cộng đồng, làm gia tăng sự phẫn nộ trong dư luận xã hội.

Từ vụ án này, cơ quan điều tra nhận định rằng hệ thống kiểm tra, cấp phép cho ngành thực phẩm chức năng đang tồn tại nhiều kẽ hở. Cách làm mang tính hình thức, thiếu minh bạch và dễ bị thao túng đã biến một lĩnh vực liên quan trực tiếp đến sức khỏe con người thành mảnh đất màu mỡ cho lợi ích nhóm và tham nhũng hoạt động.

Trước phản ánh trên, Phó Thủ tướng Lê Thành Long yêu cầu Bộ Y tế rà soát, báo cáo rõ các hạn chế, bất cập trong các quy định hiện hành về quản lý an toàn thực phẩm đối với sản phẩm thực phẩm chức năng, trong đó lưu ý xác định rõ những vấn đề còn chưa chặt chẽ, sơ hở, dễ bị lợi dụng, thao túng để làm trái quy định, không bảo đảm an toàn thực phẩm.

Trên cơ sở đó, Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện ngay các giải pháp để khắc phục theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền; kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền đối với trường hợp vượt thẩm quyền.

Đồng thời rà soát, hoàn thiện, có quy định, chính sách, biện pháp cụ thể nâng cao hiệu quả quản lý loại sản phẩm này khi trình Chính phủ dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định số 15/2018/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật An toàn thực phẩm.

Ảnh minh họa.

Trước đó, ngày 12/5, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an ra quyết định khởi tố bị can, áp dụng biện pháp ngăn chặn, khám xét đối với 5 đối tượng thuộc Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) liên quan vụ án "Sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm; Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng", xảy ra tại Công ty MediPhar và các đơn vị, tổ chức liên quan.

Mở rộng điều tra vụ án, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã làm rõ dấu hiệu tiêu cực, buông lỏng quản lý của các đối tượng là lãnh đạo, cán bộ Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ thẩm định, cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện sản xuất và giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm (cấp phép sản xuất) các sản phẩm thực phẩm chức năng cho nhiều đơn vị, tổ chức kinh doanh thực phẩm chức năng trên cả nước.

Bước đầu đã làm rõ việc bị can Nguyễn Năng Mạnh (Giám đốc Công ty MegaPhaco, Chủ tịch Công ty Cổ phần Dược phẩm MEDIUSA, trụ sở tại quận Hoàng Mai, Hà Nội) đã thông đồng, móc ngoặc và đưa tiền "lobby" cho một số lãnh đạo, cán bộ thuộc Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế.

Từ đó, các lãnh đạo, cán bộ này bỏ qua các lỗi vi phạm, tạo điều kiện thuận lợi trong việc thẩm định, hậu kiểm, cấp 4 giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm đạt yêu cầu thực hành sản xuất tốt cho 2 Nhà máy (MediPhar và MediUSA); cấp 207 giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm (cấp phép) cho 207 sản phẩm thực phẩm chức năng của 9 công ty (gồm: MediPhar, MEDIUSA, MegaLife, Việt Đức, MegaPharco, Việt Pháp, Liên doanh USA, PharmaCist, VitaPhar).

Việc này giúp Nguyễn Năng Mạnh và đồng phạm sản xuất thực phẩm chức năng giả với số lượng đặc biệt lớn, thu lời bất chính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, gây thiệt hại về kinh tế cho người dân, gây bức xúc trong xã hội.

Căn cứ kết quả điều tra, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an ra quyết định khởi tố bị can, áp dụng biện pháp ngăn chặn, khám xét đối với 5 đối tượng thuộc Cục An toàn thực phẩm Bộ Y tế, gồm: Nguyễn Thanh Phong, nguyên Cục trưởng; Đinh Quang Minh, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng và đào tạo an toàn thực phẩm; Nguyễn Thị Minh Hải, Phó Giám đốc Trung tâm Ứng dụng và đào tạo an toàn thực phẩm; Lê Thị Hiên, Chuyên viên 2 Trung tâm Ứng dụng và đào tạo an toàn thực phẩm; Cao Văn Trung, Phó trưởng phòng Giám sát ngộ độc, về tội "Nhận hối lộ", quy định tại Điều 354 Bộ luật Hình sự.

Theo tài liệu cơ quan điều tra, từ năm 2016, Nguyễn Năng Mạnh cùng Đỗ Mạnh Hoàng, Khúc Minh Vũ tổ chức, điều hành 9 công ty, Nhà máy MediPhar và Nhà máy Mediusa sản xuất, tiêu thụ thực phẩm chức năng giả với số lượng đặc biệt lớn, chủng loại đa dạng.

Theo quy định tại Điều 7 và Điều 29 Nghị định số 15/2018/NĐ-CP ngày 2/2/2018, điều kiện để sản xuất thực phẩm chức năng là nhà máy sản xuất phải được cán bộ Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế thẩm định, cấp Giấy chứng nhận GMP với thời hạn 3 năm; điều kiện để tiêu thụ thực phẩm chức năng trên thị trường là sản phẩm phải được Cục An toàn thực phẩm cấp Giấy phép công bố sản phẩm.

Để sản xuất và tiêu thụ thực phẩm chức năng giả trên thị trường, Nguyễn Năng Mạnh và Đỗ Mạnh Hoàng thống nhất chi tiền “lobby” cho Cục An toàn thực phẩm trong việc thẩm định, hậu kiểm và cấp phép công bố sản phẩm.

Để các Nhà máy Mediusa và MediPhar sớm được thẩm định, hậu kiểm, cấp Giấy chứng nhận GMP và đi vào sản xuất, Nguyễn Năng Mạnh và Đỗ Mạnh Hoàng đã chi tiền cho Đoàn kiểm tra thẩm định (do Cục An toàn thực phẩm chủ trì) để được ghi giảm số lỗi khi thẩm định, hướng dẫn cách khắc phục, cho thời gian để khắc phục lỗi.

Quá trình khắc phục lỗi, Công ty Mediusa và Công ty MediPhar chỉ thực hiện qua loa, mang tính hình thức, đối phó. Đối tượng Cao Văn Trung cũng chỉ đánh giá báo cáo khắc phục tồn tại của hai công ty trên hồ sơ và ảnh chụp do 2 công ty gửi, không kiểm tra tính xác thực. Từ đó, Cục An toàn thực phẩm cấp 4 Giấy chứng nhận GMP cho Công ty Mediusa và Công ty MediPhar; tạo điều kiện cho Công ty Mediusa và Công ty MediPhar sản xuất thực phẩm giả với số lượng lớn.

Công an cũng làm rõ sai phạm trong việc cấp Giấy chứng nhận công bố sản phẩm. Cụ thể, để hồ sơ xin cấp phép công bố sản phẩm của nhóm công ty của Nguyễn Năng Mạnh không phải sửa đổi, bổ sung nhiều lần, kéo dài việc cấp phép hoặc không cấp phép, Nguyễn Năng Mạnh và Đỗ Mạnh Hoàng, Giám đốc Công ty MediPhar đã chỉ đạo nhân viên Hoàng Thị Hương đưa tiền cho chuyên viên tiếp nhận hồ sơ xin cấp phép công bố sản phẩm thuộc Cục An toàn thực phẩm.

Từ đó, lãnh đạo, nhân viên Cục An toàn thực phẩm đã tạo điều kiện cấp phép 207 sản phẩm cho 9 nhóm công ty của Nguyễn Năng Mạnh gồm: MediPhar, Mediusa, MegaLife, Việt Đức, Mega Pharco, Việt Pháp, Liên doanh USA, PharmaCist và Vita Phar.

Qua vụ án này, cơ quan điều tra nhận định rằng hệ thống kiểm tra, cấp phép cho ngành thực phẩm chức năng đang tồn tại nhiều kẽ hở. Cách làm mang tính hình thức, thiếu minh bạch và dễ bị thao túng đã biến một lĩnh vực liên quan trực tiếp đến sức khỏe con người thành mảnh đất màu mỡ cho lợi ích nhóm và tham nhũng hoạt động.