Từ Cung Thiếu nhi, nghĩ về tinh thần đổi mới, sáng tạo

Ký ức về những mùa hè đỏ lửa

Hà Nội rực rỡ bước vào hè với hoa phượng nở đỏ lòa xòa xuống mặt hồ Hoàn Kiếm và tiếng ve vang lừng ở vườn hoa Lý Thái Tổ. Đây là lúc tâm trạng ông Nguyễn Đức Quang lại trở nên bồi hồi, phập phồng như thuở niên thiếu. Những ký ức rộn ràng, non thơ về thời gian sinh hoạt tại Cung Thiếu nhi hiện ra rõ ràng như cuốn băng phim tài liệu rõ nét, làm lòng người đàn ông gần đến thất thập cổ lai hy cảm thấy như trẻ lại.

Nguyên Tổng Biên tập báo Thiếu niên Tiền phong Nguyễn Đức Quang

Ông Quang sinh ra ở phố Bà Triệu. Năm 1970, khi 11 tuổi, ông được bố mẹ cho phép đến Cung Thiếu nhi học vẽ. Ông được các thầy hướng dẫn hội họa tại Cung Thiếu nhi 3 năm. Đến năm 1972, khi cả gia đình đi sơ tán, ông Quang chia tay cung trong niềm ngậm ngùi. Trải qua hơn nửa thế kỷ, chia sẻ với phóng viên, người đàn ông 66 tuổi vẫn không thể che giấu nỗi niềm xúc động: “Với tuổi thơ chúng tôi, những ngày sinh hoạt và tham gia hoạt động ở Cung Thiếu nhi Hà Nội là kỷ niệm không bao giờ quên”.

Những tấm ảnh lưu giữ kỷ niệm của nhà báo Nguyễn Đức Quang

Nguyên Tổng Biên tập báo Thiếu niên Tiền phong Nguyễn Đức Quang kể rằng: “Ngày ấy, hoàn cảnh đất nước và gia đình gặp bao khó khăn nhưng bố mẹ đều chắt chiu những đồng lương ít ỏi, tạo điều kiện về tài chính, thời gian để chúng tôi có thể cùng các bạn học tập và sinh hoạt tại cung như một sự động viên, chăm sóc chu đáo tốt nhất. Thật vui, vào những buổi sáng thứ Bảy, Chủ nhật, bọn con trai cùng phố lại “xách” giá vẽ lên học thầy Thẩm Đức Tụ. Những câu chuyện, trò đùa trên suốt chặng đường đi về từ phố Bà Triệu - Tuệ Tĩnh, qua Bờ Hồ, đến Cung Thiếu nhi Hà Nội không chỉ giúp cho đoạn đường đi bộ bớt xa mà còn làm cho tình bạn tuổi thơ thêm hồn nhiên, vui vẻ”.

Cung Thiếu nhi trong ký ức của nhiều thế hệ của Thủ đô

Trong trí nhớ của ông Quang, không khí sinh hoạt, học tập ở các khoa tại Cung Thiếu nhi lúc nào cũng rộn ràng. Ông Quang nhớ lại: “Những năm 1970, Cung Thiếu nhi không có nhiều khoa như bây giờ, những tiếng đàn, điệu múa, hò reo bơi lội… lúc nào cũng náo nức, vang vọng trong tâm trí đến bây giờ và chắc cả mai sau… Học lớp của thầy Tụ, chúng tôi còn nhớ đến bố Quỳnh (tên gọi thân mật) và bao thầy cô, cán bộ phụ trách. Tất cả là hình ảnh đẹp, thánh thiện một thời thơ ấu với những cảnh sắc, con người cụ thể, sinh động”.

Sau khi phục vụ trong quân đội và trở về công tác tại báo Thiếu niên Tiền phong, như một cơ duyên may mắn, ông Nguyễn Đức Quang có nhiều dịp đến Cung Thiếu nhi để viết báo, tham gia các hoạt động.

Đặc biệt, theo lời giới thiệu của nhà văn Nguyễn Thị Vân Anh và lời mời của chị Nguyễn Thanh Mai, chị Bùi Thanh Hương - phụ trách khoa Công tác Đội, hàng tuần vào ngày nghỉ, ông Nguyễn Đức Quang tham gia hướng dẫn các em trong Câu lạc bộ viết văn, làm báo cùng các nhà văn, nhà thơ Võ Quảng, Phạm Hổ, Lê Phương Liên, Phan Thị Thanh Nhàn, Đoàn Hương... Tôi thầm cảm ơn đời vì sự may mắn này”.

Trung tâm đổi mới, sáng tạo, lan tỏa

Cuối năm 2024, trong Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024, Cung Thiếu nhi là điểm nhấn với 41 hoạt động sáng tạo. Khác với không gian lễ hội các năm trước, trong lễ hội năm 2024, Cung Thiếu nhi Hà Nội được thể nghiệm như một “cơ thể sống”. Các nghệ sĩ đã phủ lên công trình một diện mạo mới, thể hiện sự trân trọng với di sản, đồng thời tiếp tục kiến tạo ký ức văn hóa, đặt tiền đề cho giải pháp sống cùng di sản.

Các hoạt động dành cho tuổi thơ tại Cung thiếu nhi

Đáng chú ý, không gian Cung Thiếu nhi được biến hóa thành một tổ hợp sáng tạo, nơi chứa đựng các hoạt động nghệ thuật và văn hóa tràn đầy cảm hứng. Pavilion Hành lang Ấu trĩ - không gian kiến trúc mang tính biểu tượng kết nối những tuyến hành lang đã có, đã cũ trở thành biểu tượng của sự kết nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai; không chỉ là nơi vui chơi mà còn là điểm tương tác, giao lưu và gợi mở sự sáng tạo giữa các thế hệ.

Tại cụm hoạt động ở cung còn có các triển lãm, trưng bày như “Tầng chờ”, “Không gian đập thở - Thời gian tăm tích”, tác phẩm sắp đặt “Chiếc đồng hồ của ông tôi”, các triển lãm “Di sản giáo dục”, “Kiến tạo thế giới”… cùng các hoạt động cộng đồng như “Lắng nghe sâu”, “Trạm chơi”, “Chuyển động cùng không gian”, “Những khung dệt cửi” và workshop “Xưa ta thuở nhỏ: Tự sự điện ảnh trẻ em Việt Nam thời chiến” hay “Khoa học sáng tạo STEM và Robot HUNA”, workshop Trải nghiệm thiếu nhi dựa trên những tưởng tượng mang tính cổ tích “Kia rồi! Amadeus Dân Tân!”…

Một góc của Pavilon Hành lang thơ ngây trong triển lãm "Hoài niệm cho tương lai" tại Cung Thiếu nhi Hà Nội năm 2024

Theo Ban Tổ chức, các sự kiện tại Cung Thiếu nhi cũng là cơ hội để tái ngộ với những ký ức xưa cũ và tạo nên những hoài niệm cho tương lai thông qua 3 mạch chủ đề: Ký ức, di sản liên thế hệ và sự sáng tạo trong trò chơi.

Gắn bó với Cung Thiếu nhi từ hơn 50 năm trước song ông Nguyễn Đức Quang cũng bất ngờ khi tham quan các hoạt động sáng tạo tổ chức tại đây cuối năm 2024. Trong những ngày “Giao lộ sáng tạo”, Cung Thiếu nhi nổi bật như thỏi nam châm thu hút mọi ánh nhìn từ cộng đồng. “Như vậy, Cung Thiếu nhi Hà Nội không chỉ là nơi chứng kiến sự phát triển của trẻ em mà còn là nguồn cảm hứng bất tận, một không gian sống động thu hút mọi lứa tuổi quay về với thế giới tưởng tượng đầy màu sắc của tuổi thơ, để từ đó xây dựng một tương lai tươi sáng và đầy ắp sự sáng tạo cho Thủ đô”, ông Quang phấn khởi nói.