Triển khai ngay biện pháp cần thiết để nâng hạng thị trường chứng khoán

Nội dung này có trong Công điện số 128/CĐ-TTg của Thủ tướng Phạm Minh Chính về triển khai một số nhiệm vụ, giải pháp quan trọng thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

Theo đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Bộ Tài chính điều hành chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm, phối hợp chặt chẽ, hài hòa, hiệu quả với chính sách tiền tệ và chính sách vĩ mô khác; tăng cường trao đổi thông tin thường xuyên với Ngân hàng Nhà nước và các bộ, cơ quan liên quan trong điều hành giá cả và kiểm soát lạm phát, bảo đảm mục tiêu tăng trưởng và lạm phát đã đề ra.

Đồng thời, Bộ Tài chính cũng cần đa dạng hóa nguồn lực hỗ trợ phát triển kinh tế; có các giải pháp đẩy mạnh hơn nữa giải ngân đầu tư công; tính toán, xác định nhu cầu vốn và triển khai các giải pháp tăng cường huy động và sử dụng hiệu quả vốn đầu tư công, vốn FDI, vốn vay nước ngoài và nghiên cứu phát hành các loại trái phiếu, nhất là cho các công trình trọng điểm.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cần thực hiện quyết liệt, hiệu quả các giải pháp phát triển thị trường vốn, thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp bền vững, ổn định, an toàn, lành mạnh để đáp ứng nhu cầu vốn trung và dài hạn của nền kinh tế, giảm sự phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng.

Đặc biệt là khẩn trương triển khai ngay các biện pháp cần thiết để nâng hạng thị trường chứng khoán từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi, tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc để đáp ứng các tiêu chí nâng hạng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc huy động vốn phát triển kinh tế đất nước.

Lãnh đạo Chính phủ cũng giao Bộ Tài chính phối hợp chặt chẽ với các bộ, cơ quan có liên quan xây dựng, cập nhật cơ sở dữ liệu quốc gia về doanh nghiệp bảo đảm thống nhất, đầy đủ, kịp thời để tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng đẩy mạnh chuyển đổi số, đánh giá chính xác tình hình hoạt động của doanh nghiệp, nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng và mở rộng tín dụng an toàn, hiệu quả.

Ảnh minh họa.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính tiếp tục củng cố và nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp Nhà nước và các cơ chế hỗ trợ tín dụng như Quỹ Bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, bảo đảm các quỹ này hoạt động thực chất, hiệu quả.

Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ và các bộ, cơ quan liên quan triển khai các giải pháp thúc đẩy các yếu tố về năng suất, chất lượng thông qua đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ, các chính sách khuyến khích đổi mới, sáng tạo, cải cách hành chính, tạo môi trường thuận lợi khơi thông các nguồn lực về vốn, con người nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế cao và bền vững.

Lãnh đạo Chính phủ cũng yêu cầu Bộ Tài chính quyết liệt thực hiện các biện pháp tăng thu, giảm chi, nhất là các khoản chi không cần thiết; khẩn trương xây dựng kế hoạch điều hành chính sách tài khóa những tháng cuối năm 2025 và năm 2026, báo cáo Thường trực Chính phủ trước ngày 30/8/2025.

Liên quan đến việc nâng hạng thị trường chứng khoán, chia sẻ tại Hội thảo “Nâng hạng thị trường chứng khoán, mở rộng kênh huy động vốn cho nền kinh tế” do Báo Lao động phối hợp với Bộ Tài chính tổ chức chiều 30/7 vừa qua, bà Phạm Thị Thuỳ Linh, Trưởng Ban Phát triển thị trường chứng khoán (Ủy ban Chứng khoán Nhà nước) cho biết, với mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam nêu tại Quyết định số 1726/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam đến năm 2030 và các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, trong thời gian vừa qua, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã và đang khẩn trương rà soát và kiến nghị sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp lý để từng bước gỡ các nút thắt trong việc xem xét nâng hạng theo các tiêu chí của các tổ chức quốc tế, đồng thời phối hợp tích cực với các bộ, ngành liên quan quyết liệt triển khai các giải pháp nhằm đáp ứng các tiêu chí của các tổ chức đánh giá xếp hạng thị trường hướng tới mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi.

Theo bà Linh, liên quan đến việc xem xét nâng hạng của tổ chức xếp hạng FTSE Russell, theo thông lệ, vào tháng 3 và tháng 9 hàng năm, tổ chức xếp hạng FTSE Russell sẽ công bố danh sách các thị trường chứng khoán được nâng hạng, bị xuống hạng và các nước nằm trong danh sách theo dõi.

Trong đó, kỳ đánh giá tháng 3 là kỳ đánh giá rà soát giữa kỳ, cập nhật tiến độ cải cách của các quốc gia trong danh sách theo dõi. Kỳ đánh giá tháng 9 là kỳ đánh giá chính thức và đưa ra quyết định về việc nâng hạng. Như vậy, nếu được đánh giá tốt, tháng 9 tới, Việt Nam có thể nằm trong danh sách các thị trường mới nổi thứ cấp.

Bà Linh cho biết, quy trình đánh giá xem xét nâng hạng của FTSE Russell bao gồm đánh giá theo bảng ma trận đánh giá chất lượng thị trường của FTSE Russell, trong đó có 9 tiêu chí đối với thị trường mới nổi thứ cấp.

Tính tới thời điểm hiện tại, về mặt pháp lý, Bộ Tài chính đã ban hành các giải pháp để đáp ứng đầy đủ 9 tiêu chí của tổ chức xếp hạng FTSE Russell. Tuy nhiên, việc các tổ chức đầu tư nước ngoài trải nghiệm và có phản hồi tích cực thị trường chứng khoán Việt Nam là một trong những căn cứ quan trọng để FTSE xem xét nâng hạng thị trường chứng khoán.

Chia sẻ các giải pháp trong thời gian tới, bà Phạm Thị Thuỳ Linh cho biết,nội dung về tỷ lệ sở hữu nước ngoài đang được sửa đổi, bổ sung tại dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 155/2020/NĐ-CP với 2 nội dung chính là các công ty đại chúng phải hoàn tất thông báo tỷ lệ sở hữu nước ngoài trong vòng 12 tháng kể từ ngày Nghị định có hiệu lực thi hành nhằm minh bạch thông tin về tỷ lệ sở hữu nước ngoài và bỏ quy định về Đại hội đồng cổ đông được quyền quyết định về tỷ lệ sở hữu nước ngoài. Hiện tại, dự thảo Nghị định đang được trình Chính phủ xem xét, phê duyệt.

Trong thời gian tới, liên quan đến nội dung về tỷ lệ sở hữu nước ngoài, Bộ Tài chính triển khai một số giải pháp như phối hợp với các bộ, ngành rà soát chi tiết các ngành nghề kinh doanh để giảm thiểu các ngành nghề kinh doanh có giới hạn sở hữu nước ngoài (ngoại trừ các ngành nghề có liên quan tới đảm bảo an ninh, quốc phòng), từ đó, tăng tỷ lệ tham gia của nahf đầu tư nước ngoài vào doanh nghiệp; tuyên truyền rộng rãi tới các doanh nghiệp chủ động rà soát chi tiết các ngành nghề kinh doanh của mình, cắt giảm các ngành nghề kinh doanh mà doanh nghiệp đăng ký nhưng không phát sinh hoạt động kinh doanh trên thực tế, tập trung các ngành nghề chính để tăng tỷ lệ tham gia của nhà đầu tư nước ngoài vào doanh nghiệp.

Về giải pháp triển khai cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (CCP), bà Linh cho biết, hiện nay, cơ sở pháp lý tại Luật Chứng khoán, Nghị định 155/2020/NĐ-CP cho việc triển khai CCP cơ bản đã đầy đủ, về cơ sở hạ tầng kỹ thuật cũng đã được tích hợp trên hệ thống KRX đang triển khai.

Theo đó, chỉ còn một số các văn bản liên quan khác cần rà soát để sửa đổi, bổ sung như một số quy định về quản lý tài chính, chế độ kế toán cho công ty con thực hiện CCP, một số quy trình, quy chế liên quan tới hoạt động bù trừ thanh toán. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã công bố cụ thể lộ trình triển khai cơ chế CCP vào đầu năm 2027. Trên cơ sở đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ khẩn trương triển khai cơ chế CCP theo đúng lộ trình đã đề ra.

Về dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 17/2024/TT-NHNN quy định việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng Nhà nước trong việc xây dựng dự thảo thông tư nhằm đơn giản hóa thủ tục mở, đóng và sử dụng tài khoản thanh toán, tạo thuận lợi hơn nữa cho nhà đầu tư nước ngoài tham gia trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Về giải pháp để tăng độ sâu thị trường và đa dạng hóa các sản phẩm tài chính trên thị trường, bà Linh cho biết, trong thời gian tới, được sự phân công của Bộ Tài chính trong thời gian tới, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ tập trung triển khai một số giải pháp như tăng cường công tác phát triển sản phẩm mới, các sản phẩm đáp ứng xu hướng phát triển bền vững như ESG, trái phiếu xanh, trái phiếu công trình phục vụ đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng; thúc đẩy cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước, thoái vốn Nhà nước.

Đồng thời sửa đổi, bổ sung Nghị định 155/2020/NĐ-CP theo hướng gắn IPO với niêm yết, rút ngắn quá trình niêm yết cổ phiếu sau khi IPO để thu hút doanh nghiệp; đưa các doanh nghiệp là công ty đại chúng có gốc FDI lên niêm yết/ đăng ký giao dịch; nghiên cứu xây dựng và triển khai các mảng thị trường mới theo thông lệ quốc tế như sàn giao dịch tín chỉ carbon, thị trường giao dịch vốn cho các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo để đa dạng hóa nguồn cung trên thị trường, phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế xanh và thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam, xây dựng khuôn khổ pháp lý để triển khai thí điểm thị trường giao dịch tài sản mã hóa ...

Bên cạnh đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng sẽ tiến hành sửa đổi, bổ sung Nghị định 155/2020/NĐ-CP theo hướng các trường hợp phát hành trái phiếu ra công chúng phải có xếp hạng tín nhiệm đối với trái phiếu hoặc tổ chức xếp hạng nâng cao tính công khai, minh bạch trong hoạt động chào bán trái phiếu ra công chúng.

Một giải pháp nữa được bà Thủy cho biết là Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ ơhối hợp với các sở giao dịch chứng khoán nước ngoài, tổ chức xếp hạng cùng xây dựng bộ chỉ số.

Theo đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chỉ đạo các sở giao dịch chứng khoán phối hợp cùng các sở giao dịch chứng khoán nước ngoài và các tổ chức xếp hạng thị trường như FTSE Russell, MSCI phát triển các bộ chỉ số chứng khoán mới, để tăng khả năng thu hút dòng vốn đầu tư quốc tế. Việc xây dựng các bộ chỉ số chung với sự tham gia của tổ chức xếp hạng không chỉ củng cố niềm tin của nhà đầu tư, mà còn giúp định vị thị trường chứng khoán Việt Nam trên bản đồ tài chính toàn cầu.

Về phân bảng niêm yết cổ phiếu, theo định hướng sắp xếp, phân loại thị trường giao dịch, Sở giao dịch chứng khoán TP HCM (HOSE) sẽ giao dịch cổ phiếu niêm yết, Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) giao dịch trái phiếu, phái sinh và UPCoM.

Dự kiến trong thời gian tới sẽ chuyển cổ phiếu niêm yết từ HNX vào HOSE và phân bảng niêm yết theo một số tiêu chí như quy mô vốn hóa, tình hình quản trị công ty, công bố thông tin minh bạch... Việc phân mảng thị trường này phù hợp với thông lệ quốc tế, tạo cơ sở để nhà đầu tư tiếp cận thông tin doanh nghiệp đầy đủ, thuận lợi, thu hút đầu tư vào các mảng thị trường khác nhau.

Ngoài ra, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng đã đề xuất với Bộ Tài chính về việc xây dựng hệ thống dữ liệu thị trường dùng chung nhằm phục vụ công tác quản lý, giám sát của UBCKNN. Hệ thống này sẽ cung cấp cơ sở dữ liệu toàn bộ của thị trường chứng khoán, phục vụ hiệu quả công tác quản lý, giám sát và cảnh báo rủi ro cho cơ quan quản lý. Qua đó, không chỉ nâng cao tính minh bạch của thị trường, mà còn góp phần củng cố niềm tin của nhà đầu tư trong và ngoài nước. Dự kiến hệ thống sẽ hoàn thành và đi vào hoạt động trong năm 2026.

Theo bà Thủy, trong hành trình hướng tới mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán từ cận biên lên mới nổi, Việt Nam cần tiếp tục nỗ lực toàn diện, từ hoàn thiện khung khổ pháp lý, nâng cao chất lượng công bố thông tin, cải thiện hạ tầng công nghệ, đến tăng cường kỷ luật thị trường và bảo vệ nhà đầu tư. Đây không chỉ là yêu cầu kỹ thuật, mà còn là biểu tượng cho một thị trường tài chính hiện đại, minh bạch và hội nhập.

"Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ tiếp tục chủ động phối hợp với các cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước, đặc biệt là cộng đồng doanh nghiệp và các cơ quan truyền thông, để hiện thực hóa mục tiêu này. Sự nâng hạng không chỉ mang ý nghĩa nâng tầm thị trường vốn, mà còn là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ tài chính toàn cầu", bà Thủy nói.