Trao chứng nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Tết rừng ở Văn Yên

Tại Quyết định số 3980/QĐ-BVHTTDL của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã Quyết định công nhận Lễ cúng rừng của người Mông xã Nà Hẩu, huyện Văn Yên đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. "Lễ cúng rừng”, hay còn gọi là "Tết rừng” được tổ chức thường niên vào dịp đầu xuân. Đây là một nghi lễ truyền thống lớn nhất và có ý nghĩa quan trọng nhất trong năm đối với đồng bào Mông Nà Hẩu.

Theo quan niệm của người Mông, những cánh rừng xanh, rừng cấm, rừng thiêng gần bản là nơi chở che dân bản tránh cái gió, tránh lũ ống, lũ quét, cho dân bản sản vật để ăn, nguồn nước để uống và tưới tiêu cho đồng ruộng. Giữ cánh rừng luôn tươi tốt cũng chính là giữ cho dân bản luôn bình an, no ấm. Cứ vào ngày cuối cùng của tháng Giêng Âm lịch hàng năm, các bản, làng trong xã Nà Hẩu lại tụ họp về khu "rừng cấm, rừng thiêng” của thôn để cùng tổ chức "Lễ cúng Thần rừng”.

Sau lễ hội Tết rừng, theo tập tục của người Mông, các thôn bản của xã Nà Hẩu đều cấm rừng 3 ngày để tạ ơn Thần rừng. Cũng trong ba ngày này, mọi người tuyệt đối thực hiện các điều kiêng kỵ đã được quy định theo luật tục, đó là không đi vào rừng chặt cây xanh, không đem lá xanh từ rừng về nhà, không đào củ, bẻ măng, không đào đất, không thả rông gia súc, không phơi quần áo ngoài trời, không xay ngô, giã gạo…

Những nghi lễ truyền thống linh thiêng, độc đáo mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống, cùng với tình yêu rừng, trách nhiệm giữ rừng của người Mông xã Nà Hẩu được truyền từ đời này cho đời khác.

Tết rừng cũng là dịp để người dân nơi đây, cũng như du khách thêm trân trọng từng cây xanh, từng cánh rừng và giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, xây dựng cuộc sống xanh, hài hoà, bản sắc và hạnh phúc.

Sân khấu chương trình nghệ thuật “Văn Yên: Âm vang Tết rừng – Sáng bừng Nà Hẩu” do đạo diễn Lê Thế Song làm tổng đạo diễn.

Theo Kế hoạch, Lễ công bố Quyết định và trao chứng nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Lễ cúng rừng của người Mông, xã Nà Hẩu, huyện Văn Yên” và Tết rừng năm 2025 khai mạc vào 20h00’, ngày 26/02/2025 (ngày 29 tháng Giêng năm Ất Tỵ) tại Sân vận động xã Nà Hẩu.

Một trong những điểm nhấn của sự kiện này là đêm nghệ thuật “Văn Yên: Âm vang Tết rừng – Sáng bừng Nà Hẩu” do đạo diễn Lê Thế Song làm tổng đạo diễn. Chương trình góp phần tuyên truyền sâu rộng về Lễ cúng rừng của người Mông ở xã Nà Hẩu, huyện Văn Yên,, nâng cao ý thức bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa trên địa bàn trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Sau Lễ công bố Quyết định và trao chứng nhận, sẽ diễn ra đêm hội đại ngàn với chủ đề “Cùng say giữa đại ngàn” vào 21h30’, ngày 26/2/2025, tại Sân vận động xã Nà Hẩu.

Nghi lễ cúng rừng bắt đầu từ 8h00’, ngày 27/2/2025 (ngày 30 tháng Giêng năm Ất Tỵ), tại 03 điểm cúng rừng truyền thống của xã Nà Hẩu: thôn Trung Tâm, thôn Bản Tát, thôn Ba Khuy. Sau đó là hoạt động ăn Tết rừng cùng đồng bào dân tộc Mông.

Ngoài ra, dịp này, huyện Văn Yên cũng tổ chức nhiều hoạt động như: “Giải chạy khám phá giữa đại ngàn”; Thi đấu và biểu diễn các trò chơi dân gian, tiết mục văn hóa văn nghệ của người Mông: Đánh quay, đẩy gậy, kéo co, bắn nỏ, nảy pao, đánh cầu lông gà, bịt mắt đánh chiêng, Kèn môi, kèn lá, múa khèn, múa gậy sênh tiền, hát đối...; Tham quan, trải nghiệm mô hình rèn cơ khí truyền thống của người Mông tại gian hàng chợ quê; thưởng thức các món ẩm thực: mèn mén, cá tầm, gà đen, lợn bản địa,….