Thủ tướng: Xây dựng nông thôn mới tạo ra bước đột phá lịch sử

Ngày 19/10, tại Nam Định, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chủ trì hội nghị toàn quốc tổng kết 10 năm Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020. Hội nghị này là một dấu mốc quan trọng để tiếp tục thúc đẩy sự nghiệp xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Thủ tướng chủ trì hội nghị.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ khẳng định: Chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) đã trải qua 10 năm kể từ khi thí điểm, là một cuộc vận động lớn được sự đồng tình, hưởng ứng nhiệt thành của nhân dân và đạt được nhiều thành tựu quan trọng, nổi bật. Đến nay, cả nước đã có 4.665 xã (52,4%) đạt chuẩn NTM; 8 tỉnh, thành phố có 100% số xã được công nhận đạt chuẩn; 109 đơn vị cấp huyện của 41 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn NTM, đặc biệt các tỉnh Đồng Nai và Nam Định có 100% số xã và 100% đơn vị hành chính cấp huyện đạt chuẩn...

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu khai mạc hội nghị. Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhắc lại câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Nông dân ta giàu thì nước ta giàu, nông dân ta thịnh thì nước ta thịnh"; từ đó nhấn mạnh, Đảng, Nhà nước luôn quan tâm sâu sắc đối với nông nghiệp, nông dân và nông thôn trong quá trình xây dựng, phát triển đất nước. Mỗi giai đoạn, thời kỳ, Đảng, Nhà nước có những chủ trương, chính sách phù hợp với tình hình thực tế.

Theo Thủ tướng, Nghị quyết 26 của Ban Chấp hành Trung ương tại Hội nghị Trung ương 7 (khóa X) đã đưa ra vấn đề "tam nông" (nông nghiệp, nông dân, nông thôn) nhằm thống nhất trong nhận thức, chỉ đạo và huy động tổng thể nguồn lực cho phát triển 3 nội dung lớn này.

Thực hiện Nghị quyết số 26, Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo trung ương và rất khẩn trương xây dựng Chương trình hành động, phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020, xác định đây là giải pháp thiết thực nhất để cụ thể hóa Nghị quyết số 26; đồng thời, phát động phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” để vận động, huy động các cấp, các ngành, các lực lượng xã hội và nhân dân cả nước chung tay, góp sức xây dựng nông thôn mới.

"Nghị quyết được triển khai thực hiện trên phạm vi toàn quốc, chứ không phải chỉ riêng một huyện, một xã, một vùng thí điểm. Rất mạnh mẽ, quyết liệt, lần đầu xây dựng nông thôn mới được lượng hóa bằng 19 nhóm chỉ tiêu, đây vừa là mục tiêu phấn đấu, vừa là thước đo, vừa là cơ sở để giám sát kết quả thực hiện", Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thăm quan triển lãm thành tựu 10 năm xây dựng Nông thôn mới.

Nhìn lại kết quả sau hơn 9 năm triển khai Chương trình xây dựng nông thôn mới, Thủ tướng đánh giá, chúng ta có thể phấn khởi và tự hào khi Nghị quyết của Đảng, Chương trình của Chính phủ rất đúng, trúng, đi vào lòng người, huy động được sức mạnh của cả hệ thống chính trị, kết hợp sức mạnh của từng người dân, tạo nên sức mạnh to lớn, toàn diện, lịch sử. Trước hết thể hiện ở sự chuyển biến về nhận thức một cách sâu sắc của đảng viên và toàn xã hội về nông nghiệp, nông dân và nông thôn.

Thủ tướng vui mừng cho biết, kết quả nổi bật là đã hoàn thành trước 1,5 năm mục tiêu xây dựng nông thôn mới, thu nhập của người dân tăng gần 3 lần, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh.

Nếu so với mốc thực hiện Nghị quyết 26 từ năm 2009, thu nhập bình quân người dân nông thôn lúc bấy giờ là 9,7 triệu đồng/năm thì cuối năm 2018, mức này đã là 35,9 triệu đồng, tăng 3,7 lần. Tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 19% xuống còn chỉ trên 4% vào cuối năm nay.

Bên cạnh đó, đời sống vật chất được cải thiện thì đời sống văn hóa, tinh thần, trình độ người dân được nâng lên, đặc biệt hệ thống chính trị vững mạnh, người dân tin tưởng hơn vào sự lãnh đạo của Đảng.

Bên cạnh kết quả đạt được, Thủ tướng cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế trong quá trình thực hiện Chương trình xây dựng NTM. Trong đó, cấp ủy, chính quyền một số nơi chưa quan tâm đúng mức đến việc hưởng ứng thực hiện nghiêm túc Nghị quyết 26 của Trung ương, chưa sát sao trong quá trình thực hiện. Bên cạnh đó, chênh lệch vùng miền còn thể hiện rõ, cho thấy việc phân bổ nguồn lực cho sự phát triển chưa đúng mức. Các chỉ tiêu phát triển sản xuất, chăm lo sức khỏe, môi trường sống cho người dân chưa đồng bộ so với kết quả phát triển hạ tầng. Bộ tiêu chí nông thôn mới đã chỉnh sửa nhưng chưa phát huy tính sáng tạo đặc thù của từng vùng, từng miền, trong cộng đồng, cấp độ dân cư và tiến trình công nghiệp hóa, đô thị hóa...

Nhấn mạnh phải tiếp tục coi nông nghiệp, nông dân, nông thôn là thế mạnh, còn nhiều dư địa, là lợi thế trong tiến trình phát triển và hội nhập, Thủ tướng cho rằng, phải mạnh dạn, quyết tâm đặt mục tiêu cao hơn. Các địa phương phải đi tiên phong trong phát triển nền nông nghiệp hiện đại, xây dựng vùng nông thôn xanh, sạch, đẹp và giữ gìn bản sắc.

Nhắc lại quan điểm xây dựng NTM chỉ có điểm đầu, không có điểm kết thúc, Thủ tướng yêu cầu: “Trong 5 năm tới, nhóm đã hoàn thành 19 chỉ tiêu giai đoạn 2010-2020 cần phải có mục tiêu cao hơn cả về sản xuất, cả về đời sống, môi trường, đặc biệt là hoàn thiện hạ tầng. Còn nhóm gần 50% số xã chưa đạt 19 tiêu chí thì phải dồn sức để hoàn thành tích cực hơn”. Bên cạnh đó, Thủ tướng lưu ý, các địa phương phải tập trung lo văn hóa, chống tệ nạn xã hội, xây dựng văn hóa nông thôn.

Thủ tướng nhấn mạnh mục tiêu phấn đấu đến 2025 có 75% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có ít nhất 20% số xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. 50% số huyện, thị xã đạt chuẩn hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, trong đó có 10% được công nhận huyện, thị xã nông thôn mới kiểu mẫu; có ít nhất 9 tỉnh được công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Thu nhập bình quân tăng ít nhất 1,8 lần so với năm 2020.

Thủ tướng cũng yêu cầu xây dựng nông thôn mới không chỉ ở đồng bằng mà còn cần thực hiện ở miền núi, xã đảo, vùng đồng bào dân tộc, vùng sâu vùng xa, để người dân ở các khu vực này được hưởng lợi ích của phát triển.