Thống đốc chỉ ra lý do gói lãi suất 2% giải ngân rất thấp

Chiều 25/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về báo cáo của Đoàn giám sát và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề “việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023”.

Theo báo cáo Đoàn giám sát về kết quả giám sát, có một số chính sách thực hiện không đạt kế hoạch, mục tiêu đề ra như: Chính sách hỗ trợ lãi suất 2%/năm thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại đạt tỷ lệ giải ngân thấp (chỉ đạt khoảng 3,05% kế hoạch); chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động (đạt 56% kế hoạch), phải chuyển nguồn để thực hiện chính sách khác.

Giải trình, làm rõ về vấn đề này, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, sau khi có Nghị quyết 43/2022/QH15, Chính phủ đã giao cho Ngân hàng Nhà nước chủ trì phối hợp với các bộ, ngành để xây dựng và tham mưu trình Nghị định số 31/2022/NĐ-CP.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu tại phiên thảo luận ngày 25/5.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, chưa có một chương trình nào mà Ngân hàng Nhà nước dành nhiều thời gian và công sức để tổ chức triển khai như vậy. Thủ tướng cũng như Phó Thủ tướng cũng rất sát sao, trực tiếp chỉ đạo tại các hội nghị.

Ngân hàng Nhà nước cũng tổ chức nhiều hội nghị, yêu cầu đến từng chi nhánh tỉnh, thành phố triển khai tại các địa phương, các bộ các ngành cũng tham gia chặt chẽ trong quá trình xây dựng Nghị định cũng như tham gia các tổ khảo sát thực tiễn đi địa phương.

Nói về kết quả thực hiện chính sách đạt thấp, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, đây là một trong những chương trình của Nghị quyết 43/2022/QH15. Ngay từ đầu đã xác định đây là chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp có khả năng phục hồi tức là có khả năng trả nợ vay, không phải là chính sách để giải quyết cho tất cả các doanh nghiệp trong nền kinh tế còn khó khăn, kể cả những doanh nghiệp không đủ điều kiện vay vốn bởi vốn cho vay của chương trình là vốn của các tổ chức tín dụng huy động của người dân.

"Chỉ có phần hỗ trợ lãi suất 2% là nguồn từ ngân sách Nhà nước. Do đó, các tổ chức tín dụng phải thực hiện cho vay theo các quy định của pháp luật hiện hành và bảo đảm khả năng thu hồi được nợ. Do đó việc giải ngân nhiều hay ít phụ thuộc nhiều vào quyết định của doanh nghiệp và tổ chức tín dụng", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng chia sẻ.

Thống đốc cho biết, trong báo cáo đoàn giám sát có đánh giá thêm một số nguyên nhân như công tác truyền thông chưa sâu rộng đến từng khách hàng đủ điều kiện hỗ trợ lãi suất; báo cáo có trích dẫn khảo sát của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho thấy chỉ có 29,5% doanh nghiệp biết đến chính sách này.

Mặc dù vậy, Thống đốc mong muốn, Đoàn giám sát cân nhắc thêm nhận định này vì một số lý do. Thứ nhất, để triển khai chương trình Ngân hàng Nhà nước ngoài việc tổ chức các hội nghị, còn yêu cầu chi nhánh Ngân hàng Nhà nước các tỉnh, thành phố phối hợp với các sở, ban, ngành ở các tỉnh, thành địa phương tổ chức các hội nghị kết nối với các doanh nghiệp và ngân hàng, có sự tham gia của hiệp hội doanh nghiệp, thành viên của các hiệp hội doanh nghiệp.

Thứ hai, các cơ quan báo chí cũng đã rất tích cực đăng tải các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước; các tổ chức tín dụng đăng tải thông tin trên website để khách hàng nắm được…

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước bày tỏ tâm đắc với nhiều ý kiến của các đại biểu Quốc hội cho rằng, trong bối cảnh phức tạp, chưa từng có tiền lệ thì các chính sách có thể chưa sát với thực tiễn nhưng điều quan trọng là qua đây chúng ta rút ra được bài học kinh nghiệm gì về cách thức hỗ trợ cho doannh nghiệp và người dân.

"Doanh nghiệp quyết định vay vốn không phải vì họ được hỗ trợ lãi suất. Bởi, lãi suất chỉ là một trong số chi phí đầu vào, nên họ có thể cân nhắc chọn các giải pháp hỗ trợ khác như miễn, giảm, giãn thuế. Chưa kể, doanh nghiệp sẽ xem xét họ vay để làm gì, có khả năng trả nợ hay không... mới quyết định vay vốn", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nói.