Tạo điều kiện cho doanh nghiệp tư nhân trong lĩnh vực văn hóa

Phát huy giá trị văn hóa đậm bản sắc Thủ đô

Dự thảo Nghị quyết quy định về tổ chức và hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hoá (thực hiện khoản 7, Điều 21 Luật Thủ đô) đang được TP Hà Nội lấy ý kiến Nhân dân.

Theo ghi nhận của phóng viên báo Tuổi trẻ Thủ đô, dự thảo này nhận được sự quan tâm rất lớn của các nhà khoa học, nghệ nhân và doanh nghiệp trực tiếp tham gia sản xuất văn hóa.

Dự thảo Nghị quyết quy định về tổ chức và hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hoá nhận được sự quan tâm lớn của Nhân dân

Ngay trong cấu trúc của dự thảo, có thể thấy rõ tư duy "hệ sinh thái" đã được đặt nền tảng. Trung tâm công nghiệp văn hóa không bị giới hạn trong một mô hình pháp lý cứng nhắc mà có thể là doanh nghiệp, hợp tác xã, đơn vị sự nghiệp công lập… tùy theo điều kiện phát triển và đặc thù dự án.

Đáng chú ý, chính sách cho phép sử dụng tài sản công để cho thuê, nhượng quyền khai thác hoặc đầu tư công - tư kết hợp, sẽ mở ra cơ hội lớn để hình thành các không gian sáng tạo tại các nhà máy cũ, xí nghiệp dừng hoạt động, trụ sở công chưa sử dụng hiệu quả.

Hà Nội tiến tới xây dựng các trung tâm văn hóa mang lại giá trị cao

Theo các chuyên gia, điều quan trọng nhất là cần xác lập rõ vai trò của trung tâm như một thiết chế trung gian: Kết nối nghệ sĩ với công chúng, doanh nghiệp với sản phẩm sáng tạo, chính sách với thực tiễn đổi mới. Dự thảo cần cụ thể hơn vai trò này trong việc thử nghiệm các mô hình giáo dục nghệ thuật, bảo hộ bản quyền, hợp tác công - tư trong đào tạo nhân lực văn hóa.

Từ kinh nghiệm quốc tế, như ở Hàn Quốc, các trung tâm sáng tạo Dongdaemun Design Plaza hay K-Culture Valley không chỉ là nơi sản xuất sản phẩm văn hóa mà còn là điểm đến du lịch, trung tâm đổi mới giáo dục, vườn ươm khởi nghiệp.

Bên cạnh đó, dự thảo cũng nên bổ sung các chính sách ưu đãi thuế, đất đai, vốn tín dụng, kết nối quỹ đầu tư cho các dự án văn hóa.

Ngoài ra, những hoạt động như kinh tế đêm, chợ phiên, không gian nghệ thuật đường phố, trình diễn di sản phi vật thể nên được khuyến khích bằng chính sách miễn giảm thuế, hỗ trợ truyền thông, thí điểm dịch vụ số hóa (thuyết minh đa ngữ, vé QR…). Cơ chế khuyến khích hộ kinh doanh nhỏ - siêu nhỏ (hàng rong, quán vỉa hè) tham gia dưới hình thức “chợ đêm sáng tạo” cũng có thể là hướng đi đáng cân nhắc.

Thúc đẩy sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân

Các chuyên gia phân tích, điểm nổi bật của Dự thảo Nghị quyết quy định về tổ chức và hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hoá (thực hiện khoản 7, Điều 21 Luật Thủ đô) là tinh thần thí điểm - thử nghiệm - mở đường.

Đây là điều rất đáng ghi nhận trong bối cảnh Hà Nội đang tiên phong về thể chế. Việc cho phép nhà đầu tư tư nhân thuê công trình công (theo quy trình công khai, có đánh giá hồ sơ) hoặc thành lập Trung tâm công nghiệp văn hóa theo mô hình PPP, hợp tác xã, là đột phá cần thiết.

Phó Chủ tịch Hội Làng nghề dệt lụa Vạn Phúc Trần Thị Ngọc Lan

Phó Chủ tịch Hội Làng nghề dệt lụa Vạn Phúc Trần Thị Ngọc Lan cho rằng, dự thảo Nghị quyết nói trên nếu đi vào cuộc sống sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tư nhân mạnh dạn đầu tư.

Là người nhiều năm gắn bó với làng nghề dệt lụa Vạn Phúc, bà Trần Thị Ngọc Lan luôn kỳ vọng làng nghề không chỉ là điểm đến du lịch, văn hóa mà còn trở thành một trung tâm công nghiệp văn hóa của thành phố.

"Vừa qua, làng lụa Vạn Phúc chính thức trở thành thành viên của Mạng lưới các Thành phố Thủ công sáng tạo toàn cầu, với danh hiệu này, các nghệ nhân làng nghề Vạn Phúc càng ý thức rõ hơn trách nhiệm giữ gìn làng nghề, đưa danh tiếng của lụa Vạn Phúc vươn xa hơn nữa trên thị trường quốc tế, đồng thời phát triển làng trở thành điểm đến của văn hóa và sáng tạo...", Trần Thị Ngọc Lan nhận định.

Cũng theo bà Trần Thị Ngọc Lan, dự thảo Nghị quyết về tổ chức và hoạt động của Trung tâm công nghiệp văn hóa mở ra nhiều cơ chế hợp tác cởi mở giữa Nhà nước và tư nhân, tạo điều kiện để các doanh nghiệp tư nhân mạnh dạn đầu tư vào các không gian văn hóa có thể đem lại giá trị kinh tế lớn. Các làng nghề cũng sẽ có định hướng rõ ràng hơn trong việc phát huy và bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời có những sáng tạo mới phù hợp với thời đại.

Dự thảo Nghị quyết quy định về tổ chức và hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hoá sẽ góp phần khẳng định thương hiệu du lịch Hà Nội

Chung quan điểm đó, Chủ tịch Liên chi hội Du lịch Xanh Việt Nam Phùng Quang Thắng cho rằng Dự thảo Nghị quyết quy định về tổ chức và hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hoá sẽ góp phần khẳng định thương hiệu du lịch Hà Nội.

Ông Phùng Quang Thắng đánh giá: "Dự thảo Nghị quyết quy định rõ một số hoạt động của các trung tâm công nghiệp văn hóa, trong đó có du lịch văn hóa. Nhiều năm qua, thành phố Hà Nội rất quan tâm đến phát triển du lịch, coi du lịch văn hóa là thế mạnh.

Nhiều sản phẩm du lịch văn hóa đã tạo nên thương hiệu mạnh cho du lịch Thủ đô. Tôi cho rằng, Hà Nội có dư địa rất lớn để phát triển công nghiệp văn hóa từ hoạt động du lịch. Rất nhiều không gian di tích, di sản, không gian văn hóa công cộng có thể trở thành điểm đến hấp dẫn, mang lại giá trị kinh tế cao.

Điểm nổi bật của dự thảo Nghị quyết là đưa ra khung pháp lý toàn diện, rõ ràng, chi tiết, cùng những chính sách đầu tư hấp dẫn như hỗ trợ vay vốn, ưu đãi lãi suất, đào tạo nguồn nhân lực… Tôi tin rằng, khi Nghị quyết được thông qua và đi vào cuộc sống, sẽ thu hút được nhiều nguồn lực xã hội để xây dựng các sản phẩm công nghiệp văn hóa mới mẻ, sáng tạo, góp phần khẳng định thương hiệu “Hà Nội – Điểm đến du lịch thành phố hàng đầu Châu Á”.