Tăng trưởng GDP năm 2025 ước đạt 8%: Không chỉ mang ý nghĩa về con số

Sáng 15/10, tiếp tục phiên họp thứ 50, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về các báo cáo của Chính phủ về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026; kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021-2025 phát triển kinh tế - xã hội, cơ cấu lại nền kinh tế.

Báo cáo về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2025, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, tình hình kinh tế - xã hội tiếp tục đạt được nhiều kết quả quan trọng, toàn diện trên hầu hết các lĩnh vực, dự kiến đạt và vượt 15/15 chỉ tiêu chủ yếu của năm 2025, với nhiều kết quả nổi bật.

Theo đó, ổn định kinh tế vĩ mô được giữ vững, tăng trưởng kinh tế cao, lạm phát được kiểm soát, các cân đối được đảm bảo. Tăng trưởng GDP cả nước cả năm ước đạt 8%. Lạm phát ước 4%. GDP bình quân đầu người ước đạt khoảng trên 5.000 đô la Mỹ, trở thành nước có thu nhập trung bình cao.

Cả nước triển khai quyết liệt cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của Chính phủ và thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp gắn với đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, chuyển từ nền hành chính quản lý sang kiến tạo phát triển phục vụ nhân dân.

Công tác hoàn thiện thể chế pháp luật đạt nhiều kết quả nổi bật, nhất là tư duy xây dựng pháp luật, tháo gỡ điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực cho phát triển, tạo chuyển biến rõ về môi trường đầu tư kinh doanh. Tiếp tục thực hiện hiệu quả phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Phát triển kết cấu hạ tầng chiến lược đạt kết quả nổi bật, mở ra không gian phát triển mới, đạt và vượt mục tiêu hoàn thành 3.000 km đường bộ cao tốc và 1.700km đường ven biển.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi báo cáo tại phiên họp.

Cơ cấu lại kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng tiếp tục được đẩy mạnh. Xử lý các ngân hàng yếu kém, các dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả, tồn đọng kéo dài đạt kết quả tích cực.

Về đột phá khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số đạt kết quả tích cực. Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2025 xếp thứ 44/139 quốc gia, đứng thứ ba trong khu vực ASEAN.

Phát triển văn hóa xã hội có nhiều tiến bộ rõ nét, an sinh xã hội được bảo đảm, đời sống nhân dân tiếp tục được cải thiện; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, giáo dục đào tạo, chăm sóc sức khỏe Nhân dân đạt nhiều kết quả tích cực.

Về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm giai đoạn 2021-2025, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh, giai đoạn 2021-2025 dự kiến đạt và vượt 22/26 chỉ tiêu chủ yếu, trong đó hoàn thành toàn bộ chỉ tiêu về xã hội.

“Dù kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định nhưng áp lực điều hành còn lớn. Sản xuất kinh doanh một số lĩnh vực còn khó khăn. Chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu. Một số ngành công nghiệp nền tảng, mũi nhọn phát triển còn chậm. Việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy có lúc, có nơi còn lúng túng. Đời sống của một bộ phận người dân còn khó khăn, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo.

Ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn chưa được xử lý hiệu quả. Thiên tai bão lũ diễn biến cực đoan. Tình hình an ninh trật tự tại một số địa bàn, lĩnh vực còn tiềm ẩn yếu tố phức tạp”, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi chỉ ra nhiều khó khăn, hạn chế trong giai đoạn vừa qua.

Về dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, Chính phủ dự kiến 15 chỉ tiêu chủ yếu của năm 2026, trong đó, mục tiêu tăng trưởng GDP phấn đấu đạt 10% trở lên, lạm phát bình quân khoảng 4,5%.

Đồng thời, xác định 11 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và đảm bảo các cân đối lớn; hoàn thiện thể chế pháp luật, trọng tâm là pháp luật về đầu tư, kinh doanh, quy định về tổ chức bộ máy hành chính Nhà nước; cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa; bảo đảm tiến độ các công trình hạ tầng chiến lược; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; đẩy mạnh khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; phát triển toàn diện, đồng bộ các lĩnh vực văn hóa, xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội...

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày báo cáo thẩm tra.

Trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ đánh giá kết quả thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, giai đoạn 2021-2025; Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025; dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Thường trực Ủy ban đánh giá cao các quyết sách mạnh mẽ, quyết liệt, tinh thần dám nghĩ, dám làm và sự điều hành linh hoạt, kịp thời của Chính phủ, nhờ đó đạt nhiều kết quả tích cực, nhiều chỉ tiêu vượt dự báo trong bối cảnh khó khăn chưa từng có, tạo nền tảng quan trọng củng cố niềm tin, ổn định kinh tế vĩ mô và mở ra dư địa thuận lợi cho phát triển nhanh, bền vững trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ quan tâm, đánh giá kỹ hơn một số vấn đề như: Mục tiêu tăng trưởng đang chịu nhiều sức ép, chất lượng tăng trưởng còn hạn chế, ôn định kinh tế vĩ mô tiềm ẩn nhiều rủi ro, chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn chậm, chưa tạo dấu ấn rõ nét, khu vực doanh nghiệp trong nước nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn chịu nhiều sức ép khi đầu tư tư nhân chưa được khơi thông, công tác hoàn thiện thể chế, pháp luật luật tuy được đẩy mạnh nhưng chưa theo kịp yêu cầu phát triển, đến nay còn 55 văn bản quy định chi tiết chưa ban hành.

“Để hoàn thành mục tiêu năm 2025, giai đoạn 2021-2025, cần tiếp tục kiên định ổn định kinh tế vĩ mô, điều hành chính sách tiền tệ chặt chẽ, phát huy vai trò chủ đạo của tài khóa mở rộng có trọng tâm, đồng thời đẩy mạnh cải cách thể chế, các động lực tăng trưởng truyền thống và phát triển mạnh các động lực tăng trưởng mới, tạo đà phát triền bền vững cho giai đoạn 2026-2030”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi đề xuất.

Về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính thống nhất với các định hướng lớn, mục tiêu tổng quát, các chỉ tiêu chủ yếu và 11 nhóm nhiệm vụ, giải pháp nêu trong báo cáo của Chính phủ, đồng thời nhấn mạnh yêu cầu kiên định mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, điều hành chính sách tài khóa, tiền tệ chặt chẽ, tiếp tục cải thiện nguồn thu ngân sách, giảm phụ thuộc vào thu từ đất đai, nâng cao hiệu quả đầu tư công; đổi mới mô hình tăng trưởng gắn với cơ cấu nền kinh tế, xác định rõ trọng tâm và trụ cột tăng trưởng; phát triển mạnh các động lực mới như chuyển đổi số, năng lượng xanh, đổi mới sáng tạo và công nghiệp công nghệ cao, đồng thời thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân trở thành động lực thực sự của tăng trưởng.

Cần tạo chuyển biến rõ rệt trong thực thi pháp luật, cải thiện môi trường kinh doanh và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, qua đó xây dựng nền tảng vững chắc cho phát triển nhanh, bền vững.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu thảo luận.

Thảo luận tại phiên họp, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao những nỗ lực điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các thành viên trong năm 2025, nhận định Chính phủ đã hành động mạnh mẽ, quyết liệt, đưa ra nhiều quyết sách quan trọng và điều hành kinh tế một cách linh hoạt, kịp thời.

Về cơ bản, tăng trưởng kinh tế đạt trên 8%, được coi là mức độ cao và đáng khích lệ trong bối cảnh khó khăn chung. Hoàn thành 15/15 chỉ tiêu do Quốc hội đặt ra là một thành tích rất lớn. Chính phủ thực hiện đột phá về hạ tầng, đặc biệt là các dự án đường cao tốc được hoàn thành và đưa vào sử dụng.

Hoàn thành việc sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp được đánh giá là một "cuộc cách mạng" lớn. Chính phủ triển khai nhanh chóng các nghị quyết đột phá của Bộ Chính trị và xây dựng, hoàn thiện thể chế hết sức khẩn trương; nợ công được kiểm soát, đảm bảo trong giới hạn an toàn.

Phân tích thêm về đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm 2025, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhận định đây là một bước ngoặt lịch sử, không chỉ mang ý nghĩa về con số mà còn là biểu tượng của khát vọng bứt phá và quyết tâm chính trị mạnh mẽ từ Đảng, Quốc hội và Chính phủ.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, mục tiêu 8% được điều chỉnh vào tháng 2/2025 từ mức ban đầu 6,5-7%, chính là một "đòn bẩy tâm lý" buộc toàn hệ thống phải thay đổi chính sách, chủ động và quyết liệt hơn trong công tác chỉ đạo, điều hành. Động lực cốt lõi giúp đạt được mức tăng trưởng cao bất chấp bối cảnh thế giới nhiều bất định chính là sự đổi mới căn bản trong thể chế và phương pháp lãnh đạo.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu thực tế, năm 2025 chứng kiến quá trình sắp xếp, tổ chức bộ máy sâu rộng (giảm số bộ, ủy ban Quốc hội, tỉnh, xã và bỏ cấp huyện), kéo theo việc giảm gần 150.000 cán bộ. Điều đáng nói, dù số lượng cơ quan và nhân lực làm việc ít đi nhưng tăng trưởng kinh tế lại cao hơn. Điều này khẳng định hiệu quả của việc đổi mới công tác lãnh đạo, chỉ đạo và phương pháp làm việc, giúp tăng năng suất lao động và năng lực điều hành của bộ máy nhà nước.

Đáng chú ý, Chính phủ đã điều hành nền kinh tế trên nền tảng vĩ mô ổn định (lạm phát trong tầm kiểm soát, tỷ giá cơ bản ổn định, dự trữ ngoại hối tăng). Đặc biệt, việc áp dụng chính sách tài khóa mở rộng (giảm thuế, hoãn thuế, miễn tiền thuê đất với chi phí lên đến hơn 200 nghìn tỷ đồng) và chính sách tiền tệ linh hoạt (giữ mặt bằng lãi suất thấp, hỗ trợ tín dụng sản xuất) đã tạo niềm tin và dư địa cho doanh nghiệp mở rộng sản xuất.

Một điểm sáng nổi bật được Phó Chủ tịch Quốc hội dẫn chứng là đầu tư công đạt mức giải ngân 440 nghìn tỷ đồng trong 9 tháng (cao nhất từ trước đến nay). Sự bứt phá này không chỉ đẩy nhanh các dự án trọng điểm quốc gia (cao tốc Bắc Nam, sân bay Long Thành) mà còn có tính lan tỏa mạnh, kích thích đầu tư tư nhân và các ngành liên quan như vật liệu xây dựng, vận tải. Bên cạnh đó, các lĩnh vực kinh tế số, đổi mới sáng tạo và AI cũng đang tăng trưởng nhanh, đóng góp 20-25% GDP năm 2025, tạo động lực mạnh mẽ và dài hạn.

Với quy mô nền kinh tế dự kiến vượt 500 tỷ USD và thu nhập bình quân đầu người trên 5.000 USD vào cuối năm 2025 (đưa Việt Nam trở thành nước thu nhập trung bình cao), Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, mục tiêu tăng trưởng 10% cho năm 2026 đặt ra sức ép rất lớn, đòi hỏi các giải pháp đồng bộ và mang tính chiến lược.

Trong đó phải đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới thể chế, phân cấp, phân quyền và sáng tạo. Công tác rà soát, sửa đổi hệ thống pháp luật theo hướng tháo gỡ vướng mắc phải được tập trung triển khai và hoàn thành trước thời hạn (năm 2027) để tạo hành lang pháp lý thông thoáng nhất. Hỗ trợ xuất khẩu thông qua việc đa dạng hóa thị trường và thúc đẩy phê chuẩn các hiệp định đầu tư, đồng thời triển khai các chương trình kích cầu tiêu dùng nội địa có kiểm soát, tận dụng quy mô thị trường lớn.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, quản trị vĩ mô một cách chặt chẽ và dài hạn là yếu tố then chốt để chuẩn bị cho mục tiêu 10%. Cần duy trì ổn định vĩ mô, tránh tăng trưởng nóng và không chạy theo con số cao để đánh đổi sự ổn định. Quản trị phải hết sức chặt chẽ, kiểm soát lạm phát, nợ công và chất lượng tín dụng để phòng ngừa rủi ro (như bong bóng tài sản và các cú sốc từ bên ngoài).