'Nở rộ' buôn lậu qua đường bưu chính, chuyển phát nhanh

Thời gian qua, việc vận chuyển hàng hóa thông qua các đầu mối trung gian, dịch vụ như hành lý xách tay, gửi chuyển phát nhanh, qua các công ty dịch vụ được nhiều đối tượng kinh doanh sử dụng, song việc này đang tiểm ẩn nguy cơ dẫn đến bị lợi dụng, chủ yếu là trốn thuế, hàng giả, hàng cấm.

Chỉ trong thời gian ngắn trở lại đây, lực lượng chức năng đã liên tiếp phát hiện các vụ việc lợi dụng dịch vụ bưu chính, chuyển phát nhanh để vận chuyển hàng hóa, kinh doanh hàng giả, gian lận thương mại.

Trước đó, lực lượng Quản lý thị trường đã phát hiện cơ sở dịch vụ bưu chính Thuận Phong vận chuyển hàng lậu với quy mô lớn. Cơ sở nằm trong khuôn viên cảng ICD Mỹ Đình, Nam Từ Liêm, Hà Nội.

Tại đây, đoàn kiểm tra phát hiện hơn 100.000 sản phẩm gồm chăn ga, quần áo, mỹ phẩm, đồ gia dụng các loại có dấu hiệu giả sở hữu trí tuệ, giả xuất xứ và các vi phạm khác. Số hàng hóa này được đóng trong các thùng các-tông, bao tải, túi ni lông, bên ngoài có dán các thông tin về chủ hàng, đang tập kết tại cơ sở dịch vụ bưu chính Thuận Phong để chuẩn bị chuyển phát.

Ngày 7/7, cơ quan chức năng cũng phát hiện kho hàng giả, hành nhái, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ 10.000m2 tại Lào Cai. Theo thông tin ban đầu, cơ sở này livestream bán được vài chục nghìn đơn hàng mỗi tháng, doanh thu hàng chục tỷ đồng/tháng. Hình thức vận chuyển cho khách cũng là chuyển phát nhanh.

Hàng nghìn sản phẩm nhập lậu trên xe chuyển phát nhanh Viettel Post bị phát hiện ở Lạng Sơn hồi tháng 9/2020

Mới đây nhất, giữa tháng 9/2020, lực lượng chức năng tỉnh Lạng Sơn vừa tiến hành kiểm tra xe ô tô tải, biển kiểm soát 29KT-0238 đang vận chuyển hàng hóa từ Bưu cục Viettel Tân Thanh, xã Tân Thanh, huyện Văn Lãng đi huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn.

Tại thời điểm kiểm tra, trên xe đang vận chuyển 10 loại hàng hóa, có nguồn gốc sản xuất ngoài Việt Nam. Đối chiếu thực tế hàng hóa đang vận chuyển trong xe ô tô với tờ hóa đơn bán hàng kèm theo, Đoàn kiểm tra thấy phù hợp về số lượng, chủng loại hàng hóa, không phát hiện hàng hóa thừa so với hóa đơn hoặc hàng hóa vi phạm khác.

Tuy nhiên, xét thấy hàng hóa chưa rõ ràng về nguồn gốc, xuất xứ, có dấu hiệu vi phạm nên Đoàn kiểm tra đã tiến hành làm việc với các tổ chức, cá nhân có liên quan. Sau đó, lực lượng chức năng đã xác định một hộ kinh doanh ở Lạng Sơn đã mua gom hàng hóa nhập lậu, lập hóa đơn xuất bán cho người mua hàng, sau đó gửi hàng qua Bưu cục Viettel Tân Thanh về huyện Bắc Sơn.

Ông Nguyễn Thanh Bình - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường

Tại cuộc họp báo sáng 20/10, ông Nguyễn Thanh Bình - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường thừa nhận tình trạng vận chuyển hàng lậu, hàng giả qua đường chuyển phát nhanh đang diễn phức tạp.

Ông Bình nhắc lại ví dụ vụ Cơ sở dịch vụ bưu chính Thuận Phong vận chuyển hàng lậu với quy mô lớn trong khuôn viên cảng ICD Mỹ Đình, Hà Nội và các vụ việc được phát hiện gần đây ở Lạng Sơn.

Lãnh đạo Tổng cục Quản lý thị trường cho biết đã nắm bắt được thủ đoạn này của các đầu nậu, song thừa nhận khó xử lý vi phạm do gặp khó khăn trong việc xác định chủ các lô hàng hóa, bởi phát hiện hàng giả, hàng cấm thì chủ các lô hàng không nhận hoặc khi truy tìm người nhận theo địa chỉ khai báo trên trên chứng từ thường không có, không đúng.

''Trong thời gian tới, chúng tôi tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan tăng cường nắm tình hình, kiểm tra, xử lý nghiêm các đối tượng lợi dụng hoạt động chuyển phát bưu kiện, bưu phẩm của các bưu cục để gửi hàng hóa nhập lậu, hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ'', ông Bình nói.

Cũng liên quan đến việc này, trong cuộc họp mới đây với Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, ông Trần Hưu Linh - Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường cho rằng, việc các đối tượng dùng kênh bưu chính để vận chuyển hàng lậu, hàng giả là một kẽ hở để các đối tượng xấu lợi dụng. Một số kho hàng lậu khi phát hiện, có cả xe của bưu chính đỗ tại cửa kho, nhân viên bưu chính mặc áo đồng phục, lấy hàng và chỉ cần một phiếu giao hàng rồi vận chuyển đi khắp nơi.

"Lực lượng quản lý thị trường hay công an, nhìn thấy xe của các hãng bưu chính, ít khi dừng để kiểm tra. Vì do Luật Bưu chính cũng có những cản trở nhất định trong việc giám sát. Chính vì điều này, các đối tượng đã lợi dụng kênh vận chuyển này để vận chuyển hàng giả, hàng lậu, thậm chí hàng cấm", ông Linh cho biết.

Chia sẻ thêm về nội dung này, ông Nguyễn Đức Lê - Phó Cục trưởng Cục nghiệp vụ Quản lý thị trường (Tổng cục Quản lý thị trường) cho biết, hiện nay có quá nhiều đơn vị được cấp phép làm dịch vụ bưu chính, chuyển phát nhanh. Khi gửi qua bưu chính, chỉ cần một phiếu giao nhận, thậm chí các đơn vị vận chuyển hành khách cũng có thể giao hàng. Nhiều mặt hàng được gửi qua bưu chính còn được người gửi bọc dán niêm phong, kẹp chì kỹ càng, do vậy gây khó cho cơ quan chức năng trong việc kiểm tra.

Lấy dẫn chứng cụ thể, ông Nguyễn Đức Lê chia sẻ: "Grab cũng được phép làm bưu chính. Ví dụ, tôi đặt giao hàng qua điện thoại, một nhân viên Grab nhận gói hàng và chuyển cho người nhận. Vậy trong cái bọc đấy chứa cái gì, chứa hàng giả, lậu, thậm chí thuốc nổ hay ma túy, cũng không có ai chịu trách nhiệm. Vì theo Luật Bưu chính, đơn vị vận chuyển không phải chịu trách nhiệm, người gửi phải chịu trách nhiệm. Trong khi địa chỉ của người gửi ở trên tờ giao nhận chỉ ghi chung chung, hoặc thậm chí sau khi xác minh địa chỉ còn không có thật".

Ngoài ra, theo ông Lê nhiều mặt hàng được gửi qua bưu chính còn được người gửi bọc dán niêm phong, kẹp chì kỹ càng, do vậy gây khó cho cơ quan chức năng trong việc kiểm tra. Nếu muốn kiểm tra, hàng hóa phải đưa về kho của đơn vị vận chuyển, có các bên cùng mở hàng.