Nhiều vi phạm nghiêm trọng trong nhập khẩu máy móc đã qua sử dụng

Theo Cục Hải quan (Bộ Tài chính), để đảm bảo thực hiện tốt các quy định của pháp luật, tránh việc lợi dụng chính sách quản lý Nhà nước trong hoạt động nhập khẩu máy móc, thiết bị và dây chuyền đã qua sử dụng để thực hiện các hành vi buôn lậu, cơ quan này sẽ tiếp tục chỉ đạo các đơn vị tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, thu thập thông tin, đánh giá rủi ro và xem xét kiểm tra sau thông quan đối với doanh nghiệp đã nhập khẩu máy móc, thiết bị dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng.

Trước đó, ngày 19/4/2019, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 18/2019/QĐ-TTg quy định về nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng, trong đó quy định chỉ cho phép nhập khẩu máy móc đã qua sử dụng để phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất của doanh nghiệp.

Ảnh minh họa.

Để triển khai quyết định trên, Tổng cục Hải quan nay là Cục Hải quan đã ban hành nhiều văn bản để chỉ đạo, hướng dẫn Chi cục Hải quan khu vực về hồ sơ, trình tự, thủ tục hải quan từ các khâu: Tiếp nhận hồ sơ, kiểm tra chi tiết hồ sơ, kiểm tra thực tế hàng hóa, đưa hàng về bảo quản; thu thập thông tin, đánh giá rủi ro xem xét kiểm tra sau thông quan đối với doanh nghiệp nhập khẩu máy móc đã qua sử dụng với mục tiêu tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp nhập khẩu nhưng vẫn phải kiểm tra, kiểm soát việc nhập khẩu máy móc, thiết bị dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng của các doanh nghiệp theo đúng quy định của Thủ tướng Chính phủ.

Năm 2025, qua công tác thu thập thông tin, nắm tình hình địa bàn nhận thấy hoạt động nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng phục vụ trực tiếp sản xuất của doanh nghiệp trong nước tiềm ẩn nhiều rủi ro vi phạm, Chi cục Điều tra chống buôn lậu tiến hành kiểm tra, xác minh tại một số doanh nghiệp nhập khẩu máy móc đã qua sử dụng phục vụ trực tiếp sản xuất của doanh nghiệp trong nước.

Kết quả đã phát hiện những vi phạm nghiêm trọng trong hoạt động nhập khẩu máy móc đã qua sử dụng, cụ thể như: Doanh nghiệp không có nhà xưởng để sản xuất, không có hoạt động sản xuất nhưng bằng các thủ đoạn hợp thức hóa hồ sơ nhập khẩu thông qua việc khai gian dối về mục đích nhập khẩu máy móc đã qua sử dụng trên tờ khai hải quan; gian dối khi có văn bản cam kết với cơ quan Hải quan nơi đăng ký tờ khai về mục đích nhập khẩu máy móc để phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất của doanh nghiệp hoặc lập khống các hợp đồng ủy thác nhập khẩu để xuất trình, nộp cho cơ quan hải quan nhằm được thông quan hàng hóa, khi nhập khẩu về đã bán thương mại trong nước nhằm thu lợi bất chính.

Qua công tác điều tra, Chi Cục Điều tra chống buôn lậu đã phát hiện 1 doanh nghiệp từ năm 2021 đến 2025 đã mở 19 tờ khai nhập khẩu 325 máy móc đã qua sử dụng (máy cắt kim loại/máy cắt dây kim loại bằng tia lửa điện, máy đục lỗ bằng phương pháp phóng điện, máy xung điện cắt kim loại, máy khoan CNC và máy gia công trung tâm CNC), với tổng trị giá khai báo hải quan là trên 18 tỷ đồng. Sau đó bán 235 máy móc đã qua sử dụng cho 140 doanh nghiệp, với tổng trị giá trên 23 tỷ đồng, thu lợi bất chính trên 8 tỷ đồng.

Tiếp tục mở rộng điều tra, Chi cục Điều tra chống buôn lậu đã phát hiện 1 doanh nghiệp trong năm 2025 đã mở 3 tờ khai nhập khẩu 48 máy móc đã qua sử dụng (máy cắt kim loại/máy cắt dây kim loại bằng tia lửa điện, máy đục lỗ bằng phương pháp phóng điện và máy gia công trung tâm CNC), với tổng trị giá khai báo hải quan là 4, 4 tỷ đồng. Sau đó bán 13 máy móc đã qua sử dụng cho 13 doanh nghiệp, với tổng trị giá 1, 39 tỷ đồng, thu lợi bất chính gần 600 triệu đồng.

Kết quả đến nay, Chi Cục Điều tra chống buôn lậu đã ban hành 2 quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội buôn lậu theo Điều 188 Bộ luật Hình sự năm 2015 liên quan đến 2 doanh nghiệp trên.