Nhiều “ông lớn” Nhà nước kinh doanh thua lỗ và mất an toàn về tài chính

Bộ Tài chính vừa có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về tổng hợp báo cáo kết quả giám sát tài chính, đánh giá hiệu quả hoạt động và xếp loại doanh nghiệp năm 2019.

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, hiện nay còn 1/20 Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ chưa gửi báo cáo kết quả giám sát tài chính đối với doanh nghiệp Nhà nước và doanh nghiệp có vốn Nhà nước là: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; 1/20 cơ quan ngang Bộ gửi chưa đủ báo cáo kết quả giám sát tài chính đối với doanh nghiệp Nhà nước và doanh nghiệp có vốn Nhà nước là Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp (Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp mới báo cáo 13/19 doanh nghiệp, còn 6/19 doanh nghiệp chưa báo cáo).

Đối với báo cáo đánh giá hiệu quả hoạt động và xếp loại doanh nghiệp hiện có 16/18 Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ gửi báo cáo; 1/18 Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ chưa gửi báo cáo là: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; 1/18 cơ quan ngang Bộ gửi chưa đủ Báo cáo là Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp (Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp mới thực hiện đánh giá hiệu quả và xếp loại của 5/13 doanh nghiệp, còn 8/13 doanh nghiệp chưa được đánh giá hiệu quả hoạt động và xếp loại doanh nghiệp năm 2019); 2/63 Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chưa gửi Báo cáo là: Sơn La và TP HCM.

Tập đoàn Hóa chất Việt Nam

Như vậy, tính đến thời điểm ngày 30/9/2020, mặc dù đã quá thời hạn theo quy định là 4 tháng (ngày 31/5/2020), vẫn còn 4 cơ quan đại diện chủ sở hữu (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, UBND TP HCM, UBND tỉnh Sơn La) chưa thực hiện gửi báo cáo hoặc báo cáo chưa đầy đủ về Bộ Tài chính.

Đặc biệt, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, cơ quan thực hiện chức năng chủ sở hữu tại 19 Tập đoàn, Tổng công ty lớn trên cả nước; tổng doanh thu của 19 doanh nghiệp chiếm 59,69% tổng doanh thu của các doanh nghiệp Nhà nước và doanh nghiệp có vốn Nhà nước trên cả nước. Tuy nhiên, tình hình báo cáo của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp còn rất chậm.

Bộ Tài chính kiến nghị Thủ tướng Chính phủ đề nghị cơ quan đại diện chủ sở hữu thực hiện công tác báo cáo kết quả giám sát tài chính, đánh giá hiệu quả và xếp loại doanh nghiệp đúng theo quy định, đầy đủ và chính xác tình hình các doanh nghiệp.

Trên cơ sở báo cáo của các cơ quan đại diện chủ sở hữu, Bộ Tài chính tổng hợp số liệu của 138 doanh nghiệp Nhà nước thuộc các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ trên cả nước có tổng doanh thu năm 2019 là 924.961 tỷ đồng (tăng 24,37% so với năm 2018). Trong đó, doanh thu của 13 doanh nghiệp thuộc Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp là 669.478 tỷ đồng (chiểm 72,38% tổng doanh thu, tăng 16,52% so với năm 2018).

Báo cáo cho thấy, tổng lợi nhuận sau thuế năm 2019 là 83.166 tỷ đồng (giảm 5,32% so với năm 2018). Trong số 138 doanh nghiệp có 133 đơn vị kinh doanh có lãi; 5 đơn vị kinh doanh lỗ (Tổng công ty 15, Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu nông sản Hà Nội, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, Tổng công ty Hàng hải Việt Nam, Tổng công ty Cà phê Việt Nam).

Trong khi đó, số nộp ngân sách năm 2019 là 113.818 tỷ đồng (tăng 8,08% so với năm 2018), trong đó có 6 doanh nghiệp báo cáo có số nợ quá hạn là 112 tỷ đồng.

Cũng theo báo cáo của Bộ Tài chính, có 46/138 đơn vị được đánh giá an toàn về tài chính; 4 đơn vị được đánh giá là mất an toàn về tài chính; 2 đơn vị được đánh giá là có dấu hiệu mất an toàn về tài chính; các đơn vị còn lại chưa được chủ sở hữu tổng hợp, đánh giá đầy đủ.

Đối với các doanh nghiệp có vốn Nhà nước, qua tổng hợp số liệu của 47 doanh nghiệp được báo cáo, tổng doanh thu năm 2019 là 337.810 tỷ đồng (giảm 4,75% so với năm 2018); tổng lợi nhuận sau thuế năm 2019 là 34.408 tỷ đồng (tăng 25,79% so với năm 2018); số nộp ngân sách năm 2019 là 29.410 tỷ đồng (giảm 1,37% so với năm 2018); có 40/47 kinh doanh có lãi; có 7 đơn vị lỗ…

Bộ Tài chính cũng tổng hợp số liệu của 342 doanh nghiệp Nhà nước do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, thành phố quản lý trên cả nước. Theo đó, tổng doanh thu năm 2019 là 173.400 tỷ đồng, tổng lợi nhuận sau thuế là 19.970 tỷ đồng, số nộp ngân sách là 49.228 tỷ đồng.

Trong số 342 doanh nghiệp, có 237/342 doanh nghiệp được đánh giá an toàn về tài chính, 6 doanh nghiệp được đánh giá là mất an toàn về tài chính và 10 doanh nghiệp được đánh giá có dấu hiệu mất an toàn về tài chính; các đơn vị còn lại chưa được cơ quan đại diện chủ sở hữu tổng hợp, đánh giá.