Người trẻ chọn ở nhà: Khi bốn bức tường trở thành “vùng an toàn”

Ở nhà, niềm vui không hề nhỏ

Hàng xóm tò mò, họ hàng thắc mắc hỏi sao cả tuần hầu như không thấy ra ngoài, liệu có phải thất nghiệp hay không?... là những câu hỏi mà Thanh Hương (26 tuổi, sống tại phường Bạch Mai, Hà Nội nhận được trong suốt nhiều tháng qua khi cô gái trẻ quyết định làm việc remote (làm việc từ xa).

Thanh Hương cho biết thực ra cô việc trực tuyến, không cần đến công ty hàng ngày. Ở nhà, cô có nhiều thời gian chăm sóc cây cảnh, nấu ăn, dọn dẹp… và cảm thấy như vậy là đủ vui rồi.

Dù không phải người hướng nội hay “ngại đời”, nhiều người trẻ hiện đại vẫn chỉ thích ở nhà khi tìm thấy sự thư thái, niềm vui và coi đây là nơi vừa để nghỉ ngơi, vừa để sáng tạo và phát triển bản thân

Một ngày của Thanh Hương bắt đầu bằng việc tưới chậu lan trước hiên nhà, pha cà phê, ăn sáng nhẹ rồi mở máy làm việc. Cô chỉ đến văn phòng 2, 3 lần mỗi tuần để họp hoặc gặp gỡ đồng nghiệp. Hội bạn của Hương cũng toàn những “fan ruột” của việc ở nhà: người khoe món ăn vừa nấu, người khoe cây mới trồng, thậm chí có người mua hẳn chiếc võng để tối về nằm đọc sách. “Cuộc sống như thế nhẹ nhàng, không phải gồng mình ‘sống ảo’ cho mệt,” Hương chia sẻ.

Tương Tự, Lan Chi (25 tuổi, sống tại phường Đống Đa, Hà Nội) từng là một cô gái năng động, cuối tuần kín lịch cà phê, tụ tập bạn bè. Nhưng sau đại dịch COVID-19, khi buộc phải làm việc tại nhà, cô dần nhận ra mình thích những khoảng lặng ở không gian riêng.

“Lúc đầu thấy tù túng lắm, nhưng rồi mình tập chăm cây, học nấu ăn, tự tay làm món hợp khẩu vị. Ban công giờ đã đầy hoa và rau xanh. Mình thấy mình chậm lại, nhưng vui hơn,” Chi nói.

Lợi ích của việc dành nhiều thời gian ở nhà với Lan Chi là khá rõ ràng: tiết kiệm thời gian di chuyển, tránh áp lực kẹt xe, có không gian tái tạo năng lượng và linh hoạt sắp xếp công việc, đời sống cá nhân.

Lan Chi chia sẻ rằng nhờ ở nhà nhiều, cô học được cách lên lịch khoa học, phân bổ thời gian giữa làm việc, nghỉ ngơi và chăm sóc bản thân. “Trước đây mình sợ ở nhà là buồn, giờ thì coi đó như một không gian riêng để lắng nghe chính mình. Thậm chí có tuần mình chẳng ra khỏi nhà ngày nào mà vẫn thấy vui,” Chi nói.

Nhờ ở nhà nhiều, cô học được cách lên lịch khoa học, phân bổ thời gian giữa làm việc, nghỉ ngơi và chăm sóc bản thân

Còn với Quỳnh Trang (25 tuổi, sống tại phường Long Biên, Hà Nội) thì chẳng cần dịch bệnh cô mới “ở lì” trong nhà.

Ngay từ thời sinh viên, Trang đã quen với lịch đi học xong là về thẳng nhà, nấu ăn, nghe nhạc, đọc sách. Công việc kế toán khiến cô tiếp xúc nhiều con số, nên sau giờ làm, niềm vui của cô là nấu ăn và xem phim trong không gian yên tĩnh. “Ở nhà giúp mình thoải mái, không phải xã giao quá nhiều, và có nhiều thời gian cho bản thân hơn,” Trang tâm sự.

Ở một góc độ khác, việc “thích ở nhà” cũng phản ánh sự thay đổi lớn trong lối sống của giới trẻ đô thị. Khi các dịch vụ giao hàng, giải trí trực tuyến, mua sắm online phát triển mạnh, nhu cầu phải ra đường để đáp ứng sinh hoạt hàng ngày giảm hẳn. Từ việc đặt bữa trưa, mua sách, đăng ký khóa học online, cho đến làm việc từ xa, tất cả đều có thể hoàn thành chỉ bằng vài thao tác trên điện thoại. Điều này tạo nên một “hệ sinh thái tại gia” mà nhiều người cảm thấy tiện lợi và an toàn hơn so với việc di chuyển liên tục ngoài đường.

Đừng quên bước ra ngoài

Theo chuyên gia tâm lý Phạm Thị Thảo Nguyên (Trung tâm trị liệu các vấn đề tâm lý Mindcare), việc người trẻ ngày càng thích ở nhà không đồng nghĩa với việc họ đang tự cô lập bản thân. Với người hướng nội, đây là cách nạp lại năng lượng; với người hướng ngoại nhưng am hiểu công nghệ, ở nhà có thể vẫn làm việc hiệu quả, giao tiếp và giải trí trọn vẹn qua các nền tảng trực tuyến.

“Chỉ cần laptop, điện thoại kết nối internet là có thể đặt đồ ăn, mua sắm, xem phim, nghe nhạc… nhiều bạn thấy như vậy là đủ,” chuyên gia nhận định.

Tuy nhiên, chuyên gia Phạm Thị Thảo Nguyên cũng cho rằng nếu ở nhà quá lâu và hạn chế giao tiếp trực tiếp, con người có thể gặp khó khăn về cảm xúc, dễ rơi vào trạng thái trầm cảm hoặc mất kết nối với cộng đồng. Về lâu dài, thiếu vận động thể chất và giảm tiếp xúc xã hội có thể làm suy giảm kỹ năng giao tiếp, giảm sự linh hoạt trong ứng xử và hạn chế cơ hội học hỏi từ môi trường bên ngoài.

Người trẻ cần cân bằng giữa ở nhà và ra ngoài

Hiện tượng “thích ở nhà” đang tăng mạnh ở nhóm 20 - 35 tuổi không chỉ vì yếu tố cá nhân, mà còn do áp lực đô thị hóa. Nhiều người trẻ phải làm việc với cường độ cao, thời gian di chuyển dài, khiến quỹ thời gian rảnh ít ỏi trở thành “tài sản quý”. Ở nhà trở thành lựa chọn tối ưu để phục hồi năng lượng, đặc biệt khi các nền tảng số có thể “mang cả thế giới” vào không gian riêng.

Nhưng xu hướng này cũng đặt ra câu hỏi: Liệu sự tiện lợi có đang khiến một bộ phận giới trẻ tự thu hẹp phạm vi sống của mình? Bởi ngoài yếu tố giải trí và nghỉ ngơi, giao tiếp trực tiếp, va chạm xã hội và trải nghiệm môi trường bên ngoài vẫn là những thành tố quan trọng để phát triển toàn diện.

“Hãy cân bằng giữa ở nhà và ra ngoài. Gặp gỡ bạn bè, tham gia hoạt động xã hội, hoặc đơn giản là đi dạo cũng giúp trao đổi năng lượng và tạo cảm xúc tích cực, điều mà mạng xã hội hay các cuộc trò chuyện qua màn hình không thể thay thế,” chuyên gia gợi ý.

Cũng theo chuyên gia, trong thời gian tới, với sự bùng nổ của làm việc từ xa và dịch vụ trực tuyến, việc ở nhà nhiều sẽ còn là lựa chọn của không ít người trẻ. Tuy nhiên, chìa khóa vẫn nằm ở chỗ mỗi cá nhân biết điều chỉnh nhịp sống để vừa tận hưởng sự an yên trong bốn bức tường, vừa giữ kết nối với thế giới bên ngoài. Khi đó, “vùng an toàn” không biến thành “vùng giới hạn”, mà trở thành bệ phóng để mỗi người phát triển bền vững hơn.