Ngày lịch sử của đất nước

Theo thông cáo của Văn phòng Quốc hội, sáng 12/6, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, Quốc hội sẽ họp phiên toàn thể tại hội trường để thảo luận và biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025.

Cả nước chỉ còn 34 tỉnh, thành phố

Cuộc cách mạng sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh không chỉ đơn thuần là hợp nhất địa giới hay tổ chức bộ máy hành chính mà là cuộc tái cấu trúc toàn diện về không gian lãnh thổ, thể chế, văn hóa, kinh tế cũng như không gian phát triển. Một điểm nhấn quan trọng trong tiến trình này là sự đồng thuận rất cao từ toàn hệ thống chính trị đến Nhân dân, xã hội và đây chính là quyết sách lịch sử.

Trước đó, sáng 11/6, trình bày tờ trình tóm tắt về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, quán triệt quan điểm chỉ đạo của Đảng tại các nghị quyết, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh phải bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ, thống nhất trong hệ thống chính trị; quá trình thực hiện phải thận trọng, kỹ lưỡng, khoa học, có cách làm phù hợp bảo đảm tuân thủ Hiến pháp và pháp luật.

Trên cơ sở hiện trạng, định hướng phát triển của 63 tỉnh, thành phố trong cả nước, Chính phủ xây dựng 23 phương án sắp xếp đối với 52 đơn vị hành chính cấp tỉnh để hình thành 23 đơn vị hành chính cấp tỉnh mới.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nêu rõ, kết quả sau sắp xếp, cả nước có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh gồm 6 thành phố trực thuộc Trung ương và 28 tỉnh. Toàn bộ 23/23 đơn vị hành chính cấp tỉnh hình thành sau sắp xếp đã đạt định hướng tiêu chuẩn của đơn vị hành chính cấp tỉnh theo quy định tại Điều 4 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15.

Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước cùng các đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ 9.

Kết quả lấy ý kiến Nhân dân đạt tỷ lệ đồng thuận cao, trung bình cả nước là 96,19% và 100% HĐND cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã của 52 tỉnh, thành phố đã biểu quyết tán thành chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh của địa phương mình.

Tại đề án của Chính phủ và 23 đề án của địa phương đã nêu cụ thể nội dung phương án sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy các cơ quan, tổ chức, đơn vị cấp tỉnh sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh theo quy định của pháp luật và hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền.

Theo tổng hợp từ các địa phương, sau khi rà soát, thống nhất cách tính số liệu theo ý kiến của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, tổng biên chế cán bộ, công chức, viên chức theo định mức được giao của các cơ quan, tổ chức, đơn vị cấp tỉnh thuộc 52 tỉnh, thành phố thực hiện sắp xếp là 447.657 người (gồm 2.321 cán bộ, 79.118 công chức, 366.218 viên chức).

Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, việc bố trí, sắp xếp số lượng cán bộ, công chức, viên chức của cấp tỉnh sau sắp xếp thực hiện theo quy định tại Điều 11 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15, các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan và hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền.

Bên cạnh đó, tổng số trụ sở công cấp tỉnh của 52 tỉnh, thành phố thực hiện sắp xếp là 38.182 trụ sở; tiếp tục sử dụng 33.956 trụ sở và dôi dư 4.226 trụ sở. Việc bố trí, sử dụng trụ sở, xử lý tài chính, tài sản công sau sắp xếp đơn vị hành chínhcấp tỉnh sẽ thực hiện theo quy định của Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Tài chính.

Cuộc cải cách lớn nhất về tổ chức hành chính

Thẩm tra dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng tán thành với các phương án sắp xếp các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương năm 2025 như đã thể hiện tại đề án và thấy rằng, các phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh do Chính phủ đề xuất đã bám sát và bảo đảm phù hợp với các chỉ đạo, định hướng của cấp có thẩm quyền, nhất là Nghị quyết số 60-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII.

Nhà Quốc hội.

Theo đề án của Chính phủ, toàn bộ 23/23 đơn vị hành chính cấp tỉnh hình thành sau sắp xếp đều đáp ứng các tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số theo quy định của Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 và Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15.

Chủ nhiệm Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, tổng biên chế được giao của 52 tỉnh, thành phố thực hiện sắp xếp hiện nay là 447.657 người (gồm 2.321 cán bộ, 79.118 công chức, 366.218 viên chức); tổng số trụ sở công cấp tỉnh của 52 tỉnh, thành phố thực hiện sắp xếp là 38.182 trụ sở; số lượng trụ sở công dự kiến tiếp tục sử dụng là 33.956 trụ sở, số lượng trụ sở công dự kiến dôi dư là 4.226 trụ sở.

Hiện nay, Chính phủ đang khẩn trương chỉ đạo các bộ, ngành có liên quan theo dõi, cập nhật tình hình, kịp thời có hướng dẫn để các địa phương xây dựng kế hoạch, lộ trình và tiếp tục có phương án sắp xếp, xử lý, bố trí phù hợp, đúng yêu cầu của Trung ương. Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cơ bản tán thành với các đề xuất của Chính phủ.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhận thấy, việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh là chủ trương hoàn toàn đúng đắn, thể hiện sự sáng suốt, quyết tâm chính trị rất cao trong thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, sắp xếp các đơn vị hành chính với quy mô chưa từng có.

Chính phủ và các địa phương đã nghiêm túc thực hiện các chủ trương, quy định về sắp xếp đơn vị hành chính, triển khai các giải pháp tổng thể và đồng bộ, qua đó đã thực hiện sắp xếp đối với 52/63 đơn vị hành chính cấp tỉnh (giảm được 29 đơn vị).

Quá trình chuẩn bị đề án được Chính phủ và các địa phương thực hiện rất khẩn trương, công phu, nghiêm túc, bảo đảm các trình tự, thủ tục theo quy định. Các đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp cơ bản đều bảo đảm tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên, quy mô dân số theo quy định. Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành với nội dung Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025 như Chính phủ trình. Hồ sơ đề án bảo đảm đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đề xuất dự thảo Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025. Tuy nhiên, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị xác định Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày được Quốc hội biểu quyết thông qua để tạo cơ sở pháp lý cho các địa phương triển khai công tác bàn giao, chuẩn bị các điều kiện cần thiết, bảo đảm để chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp có thể sớm chính thức bắt đầu hoạt động theo kế hoạch chung của Trung ương (có thể là từ ngày 1/7/2025).

“Về vai trò, đóng góp và những thành tựu mang tính lịch sử của các đơn vị hành chính cấp huyện trước khi kết thúc hoạt động và các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã trước khi sắp xếp, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành với đề xuất của Chính phủ về việc ghi nhận các nội dung này trong Nghị quyết chung của kỳ họp thứ 9 và đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao các cơ quan nghiên cứu, tiếp thu để thể hiện trong dự thảo Nghị quyết, trình Quốc hội xem xét, quyết định”, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nêu rõ.

Thảo luận chiều cùng ngày, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà khẳng định: "Chúng ta đang đi với tốc độ khẩn trương nhưng chắc chắn. Mỗi bước đi là một bước chuyển mình trong không gian phát triển mới, tạo ra động lực, niềm tin và kỳ vọng lớn lao cho toàn dân tộc".

Theo Bộ trưởng, đây có thể xem là cuộc cải cách lớn nhất về tổ chức hành chính từ khi thành lập nước đến nay. Điểm đặc biệt trong lần sắp xếp này là không chỉ tính đến các yếu tố địa lý, dân số hay diện tích tự nhiên, mà còn được Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương xem xét một cách toàn diện trên nhiều khía cạnh như lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, triết lý phát triển và tâm lý xã hội.

Bên cạnh đó, cuộc cải tổ này gắn với việc xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp thay cho mô hình 3 cấp như hiện hành. Đây là mô hình tổ chức chính quyền mới, được cho là phù hợp với xu thế quốc tế, mang tính hiện đại và hướng đến hiệu quả quản trị cao hơn.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh: “Chúng ta đang tái cấu trúc hệ thống hành chính theo hướng phù hợp với xu thế phát triển đất nước bước vào kỷ nguyên mới”.

Đặc biệt, trong quá trình sắp xếp, Bộ Chính trị đã chú trọng tới yếu tố hình thái lãnh thổ hướng ra biển lớn. Sự thay đổi trong tư duy này mở ra khả năng phát huy tối đa lợi thế kinh tế biển, liên kết vùng hiệu quả giữa duyên hải Nam Trung Bộ với Tây Nguyên và hướng đến các trung tâm kinh tế không chỉ trong nước mà cả khu vực, quốc tế.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà khẳng định, đến thời điểm này, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương, Quốc hội và đặc biệt là Chính phủ đã có sự chuẩn bị toàn diện. Các địa phương liên quan đều bày tỏ sự nỗ lực, sẵn sàng cao, cho thấy quyết tâm thực hiện đồng bộ, hiệu quả mô hình mới theo đúng mốc thời gian.