Lễ hội truyền thống Miếu Gàn – Dòng chảy văn hóa ngàn đời trong lòng Hoàng Liệt

Huyền tích thiêng giữa lòng đô thị mới

Giữa những dãy nhà cao tầng vươn mình bên hồ Linh Đàm, Miếu Gàn vẫn lặng lẽ tồn tại như chứng nhân của một vùng đất “địa linh nhân kiệt”. Mỗi độ thu về, khi lá vàng chạm gió, người dân phường Hoàng Liệt lại nô nức chuẩn bị cho lễ hội truyền thống - ngày hội tâm linh lớn nhất trong năm.

Sáng 7/10/2025 (tức 16/8 âm lịch) năm nay cũng vậy, mặc dù trời mưa lớn nhưng tiếng trống khai hội như xoá tan màn mưa âm u, hòa trong hương khói linh thiêng, đảo đại biểu, Nhân dân và du khách thập phương về dự.

Tiếng trống khai hội

Miếu Gàn là di tích lịch sử cấp quốc gia, gắn với truyền thuyết “Thần Chằm Lâm Đàm” được chép trong Lĩnh Nam chích quái. Câu chuyện kể rằng xưa kia, dưới triều Trần, thầy Chu Văn An - người thầy mẫu mực của muôn đời - từng dạy học ở vùng đất này. Một chàng học trò lạ mặt đến xin theo học, thông minh và hiếu học, song thân thế bí ẩn. Đến khi hạn hán khốc liệt, dân tình khổ cực, chính chàng đã dùng bút gọi mưa cứu dân rồi hóa thân trong tiếng sét dữ, để lại tấm gương hi sinh cao cả. Dân làng thương tiếc lập Miếu Gàn để tưởng nhớ công đức của chàng - Thượng Đẳng Thần Bảo Ninh Vương.

Trải qua bao biến thiên của lịch sử, Miếu Gàn vẫn là nơi hội tụ niềm tin và lòng biết ơn của người dân Hoàng Liệt. Lễ hội diễn ra với đầy đủ nghi lễ truyền thống: rước kiệu, tế lễ, dâng hương, múa rồng, hát chầu văn, cùng những hoạt động văn hóa dân gian thu hút hàng nghìn người tham dự. Không chỉ là ngày hội của tín ngưỡng, đây còn là dịp cộng đồng cùng nhìn lại cội nguồn, cùng thắp lên ngọn lửa tri ân và tự hào dân tộc.

Tiếp nối truyền thống, lan tỏa giá trị văn hóa

Ông Nguyễn Anh Tuấn - Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND phường Hoàng Liệt đại diện cấp uỷ, chính quyền phường nhấn mạnh: “Lễ hội truyền thống Miếu Gàn là di sản quý báu của địa phương, là minh chứng sinh động cho tinh thần ‘uống nước nhớ nguồn’ và đạo lý nhân nghĩa của dân tộc Việt Nam.

Việc tổ chức lễ hội trang trọng, an toàn, tiết kiệm, giàu bản sắc chính là cách mà Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Hoàng Liệt hiện thực hóa Nghị quyết Đại hội Đảng bộ phường lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 - trong đó xác định rõ mục tiêu bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, gắn với phát triển du lịch văn hóa - tâm linh”.

Ông Nguyễn Anh Tuấn - Phó Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch UBND phường Hoàng Liệt phát biểu tại lễ hội

Trong tiếng trống hội rộn rã, đoàn người nối nhau về miếu, những mâm lễ dâng đầy, những nụ cười rạng rỡ bên làn khói hương bảng lảng. Không chỉ là niềm tin tâm linh, lễ hội Miếu Gàn còn là cầu nối cộng đồng, nơi những giá trị đạo đức, truyền thống gia đình, làng xóm được trao truyền qua từng thế hệ. Người dân Hoàng Liệt tự hào vì nơi đây không chỉ có hồ Linh Đàm trữ tình, khu đô thị hiện đại, mà còn lưu giữ “linh hồn” của một vùng văn hóa cổ.

Cùng với sự đổi thay của đô thị, chính quyền phường Hoàng Liệt đặc biệt chú trọng gìn giữ và phát huy các giá trị di sản. Nhiều năm qua, công tác tu bổ di tích, tổ chức lễ hội, tuyên truyền giáo dục truyền thống được triển khai đồng bộ. Các hoạt động văn hóa – nghệ thuật truyền thống được lồng ghép, tạo không khí vui tươi, văn minh, góp phần xây dựng Hoàng Liệt thành phường kiểu mẫu về đời sống văn hóa đô thị.

Giữ hồn cốt quê hương giữa nhịp sống hiện đại

Lễ hội Miếu Gàn hôm nay không chỉ là dịp tưởng nhớ Thượng Đẳng Thần Bảo Ninh Vương mà còn khẳng định sức sống trường tồn của văn hóa Việt giữa lòng Hà Nội hiện đại. Mỗi tiếng trống, mỗi nén nhang, mỗi lời cầu nguyện đều chứa đựng trong đó niềm tin vào tương lai và lòng tự hào về quá khứ. Chính từ những lễ hội như thế, tình làng nghĩa xóm thêm bền chặt, cộng đồng thêm gắn kết, và những giá trị đạo đức, nhân văn được bồi đắp trong tâm hồn mỗi người.

Miếu Gàn – Hoàng Liệt

Với tầm nhìn của một đô thị trẻ đang phát triển nhanh, Hoàng Liệt hiểu rằng bảo tồn văn hóa không chỉ là giữ lại những nghi lễ, mà là duy trì dòng chảy tinh thần - để trong nhịp sống sôi động hôm nay, con người vẫn tìm thấy nơi nương tựa của ký ức, niềm tin và bản sắc. Lễ hội Miếu Gàn vì thế không chỉ là “điểm hẹn tâm linh” mà còn là “nguồn năng lượng văn hóa” giúp nuôi dưỡng tình yêu quê hương, ý thức trách nhiệm và khát vọng xây dựng phường Hoàng Liệt ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại.

Quang cảnh quanh Miếu Gàn ngày nay

Từ tiếng trống khai hội rền vang sáng thu, người Hoàng Liệt và du khách như được nhắc nhớ rằng, dù thời gian có đổi thay, hồn cốt văn hóa vẫn là mạch nguồn bền bỉ nuôi dưỡng tâm hồn dân tộc. Và chính nơi Miếu Gàn linh thiêng ấy, tình yêu đất, tình người và niềm tự hào về truyền thống quê hương vẫn tiếp tục được truyền lại - như ngọn lửa sáng soi mãi cho hôm nay và cho cả mai sau.