Lễ hội đền Bia Hải Dương, nơi thờ Đại danh y Tuệ Tĩnh

Trong không khí linh thiêng ngày mùng 1 tháng 4 năm Quý Mão 2023 (tức 19/5 dương lịch), tại di tích Quốc gia đặc biệt đền Bia, UBND huyện Cẩm Giàng (Hải Dương) cùng chính quyền và nhân dân xã Cẩm Văn long trọng tổ chức Lễ dâng hương tưởng niệm Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh, thể hiện sự trân trọng lịch sử, đạo lý "uống nước nhớ nguồn", tôn vinh y đức, phát huy nền y dược cổ truyền Việt Nam.

Các tiết mục văn nghệ tại Lễ hội đền Bia (Cẩm Giàng, Hải Dương).

Phát biểu tại buổi lễ, ông Nguyễn Văn Công, Phó Chủ tịch TT UBND huyện Cẩm Giàng mong muốn tiếp tục bảo vệ, phát huy và làm giàu thêm những giá trị di sản văn hóa đền Bia và trao truyền qua nhiều thế hệ, góp phần xây dựng quê hương giàu đẹp, văn minh

Theo đó, trong những năm qua, Đảng bộ và Nhân dân Cẩm Giàng nói riêng, tỉnh Hải Dương nói chung luôn coi trọng di sản văn hóa đền Bia nơi thờ Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh thể hiện sự trân trọng lịch sử, phát huy truyền thống uống nước, nhớ nguồn, tôn vinh y đức, góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

.

Ông Nguyễn Văn Công, Phó Chủ tịch TT UBND huyện Cẩm Giàng (Hải Dương) phát biểu tại buổi lễ.

Cụm di tích Quốc gia đặc biệt đền Xưa, chùa Giám, đền Bia - nơi sinh thành, nơi dưỡng dục và gắn bó với tên tuổi - sự nghiệp, nơi lưu giữ kỷ vật thiêng liêng của Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh, sư tổ là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện Cẩm Giàng cùng cả tỉnh Hải Dương.

Ông Ngô Quang Giáp, Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện ủy Cẩm Giàng đánh trống khai mạc Lễ hội đền Bia.

Tuệ Tĩnh tên thật là Nguyễn Bá Tĩnh, ông sinh năm 1330 tại làng Nghĩa Phú, tổng Văn Thai, phủ Thượng Hồng, nay là thôn Nghĩa Phú, xã Cẩm Vũ, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương.

Lên 6 tuổi, ông đã mồ côi cha, mẹ, được sư trụ trì chùa Nghiêm Quang tức Chùa Giám đón về nuôi dạy. Suốt cuộc đời tuổi thơ ông nương tựa chốn thiền môn.

Cung tuyên văn tế Đức Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh.

Năm 22 tuổi (1351), ông thi đỗ Hoàng giáp nhưng khước từ việc làm quan. Bởi ông thường xuyên phải chứng kiến những trận dịch lớn, dình dập cướp đi mạng sống của những người dân nghèo khó. Với mong muốn chuyển hoạ vi phúc, khởi tử hoàn sinh, cứu lấy trăm dân muôn họ, ông đã nghiên cứu cỏ cây, hoa, lá cùng với việc nghiên cứu dược liệu và chủ động việc trồng thuốc, tiếp tục thu thập những phương thuốc quý trong dân gian, lập y xá ngay tại các ngôi chùa để chữa bệnh bằng những bài thuốc, phương pháp đơn giản mà công hiệu cứu giúp những người bệnh nghèo, dập tắt những trận dịch lớn.

Căn cứ vào các nguồn tài liệu hiện còn, ông đã tham gia xây dựng được 24 ngôi chùa và biến các ngôi chùa thành các cơ sở chữa bệnh, cứu được nhiều người qua cơn bệnh tật. Với sự tận tụy của Tuệ Tĩnh, phong trào trồng thuốc Nam ngày càng có uy tín và được truyền bá rộng rãi, nhiều gia đình tự trồng thuốc và tự chữa lấy bệnh đơn giản.

Các đại biểu dâng hương.

Năm 55 tuổi, sự nghiệp làm thuốc của ông đang nở rộ thì ông bị vua Trần xung vào đoàn đi sứ nhà Minh (Trung Quốc). Do có tài năng chữa khỏi bệnh cho Tống Vương Phi (vợ vua Minh), trước tài năng của ông, vua Minh phong ông là Thái y - Thiền sư và giữ lại làm việc ở Viện Thái y. Một thời gian sau, ông mất tại Giang Nam, Trung Quốc.

Hơn 30 năm hoạt động khoa học ông đã tập hợp, nghiên cứu, hệ thống, tổng kết các phương pháp chữa bệnh, gồm 10 khoa, 2 môn, bằng 3.873 phương thuốc, 580 vị thuốc chữa cho 184 bệnh, Tuệ Tĩnh có cống hiến to lớn về lý luận và thực tiễn cho nền y dược dân tộc, sự nghiệp của ông không ngừng được kế thừa và phát huy. Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác là người kế tục xứng đáng sự nghiệp của ông ở thế kỷ XVIII.

Bằng những cống hiến to lớn như vậy, tại quê hương Cẩm Giàng, chỉ trong một không gian hẹp 3 km2 đã có 3 nơi thờ ông, đó là: Đền Xưa ở thôn Nghĩa Phú xã Cẩm Vũ, Chùa Giám xã Định Sơn và đền Bia xã Cẩn Văn. Ngày 25/12/2017, 3 di tích này đã được Thủ tướng Chính Phủ kí Quyết định số 2082 công nhận là di tích Quốc gia đặc biệt.

Đền Bia được Nhà nước xếp hạng quốc gia từ năm 1995, di tích Quốc gia đặc biệt năm 2017.

Đền Bia thờ Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh được trùng tu tôn tạo năm 2005 với 12 hạng mục, trên diện tích gần 12.800m2.