Lãi suất tín dụng đen lên tới 365%/năm, đòi nợ giả danh Cảnh sát 113
Thủ đoạn đòi nợ hết sức manh động
Phát biểu tại Hội nghị triển khai các giải pháp mở rộng tín dụng phục vụ sản xuất và tiêu dùng nhằm hạn chế tín dụng đen, diễn ra sáng 8/3 tại Gia Lai, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú cho biết: “Thời gian qua, trên cả nước tình hình tín dụng đen diễn biến phức tạp, do điều kiện cuộc sống và nhu cầu cấp bách, người dân chưa lường hết được tác hại và vẫn đang tìm đến các hình thức cho vay nặng lãi, cùng với hoạt động của xã hội đen đã và đang gây hậu quả nghiêm trọng về nhiều mặt, ảnh hưởng xấu đến đời sống kinh tế, an ninh xã hội".
Công an tỉnh Đắk Nông đã triệt phá 03 nhóm hoạt động cho vay nặng lãi, khởi tố 03 vụ với 07 đối tượng về tội cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự; bắt, khởi tố 04 vụ với 13 đối tượng có liên quan đến đòi nợ thuê; kiến nghị rút Giấy phép kinh doanh đối với 01 công ty hoạt động đòi nợ thuê. Tổ chức cho 137 lượt cơ sở, cá nhân viết cam đoan, cam kết không hoạt động liên quan đến tín dụng đen.
Trong đó, tại các tỉnh khu vực phía Nam và Tây Nguyên, tình hình tín dụng đen vẫn diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh và đời sống của người dân. Mặc dù có đến 78 ngân hàng, công ty tài chính và hàng nghìn quỹ tín dụng nhân dân cơ sở đầu tư tín dụng nhằm đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ sản xuất kinh doanh và nhu cầu tiêu dùng đối với người dân, doanh nghiệp.
Theo báo cáo của Công an tỉnh Đắk Nông, trên địa bàn tỉnh hiện nay có 186 cơ sở hoạt động kinh doanh dịch vụ cầm đồ (có 165 cơ sở có Giấy phép đang ký kinh doanh), trong đó có 38 cơ sở với 38 đối tượng có biểu hiện hoạt động liên quan đến tín dụng đen. Qua rà soát của công an tỉnh, phát hiện trên địa bàn có 04 nhóm với 27 đối tượng có biểu hiện nghi vấn hoạt động tín dụng đen.
"Các đối tượng chủ yếu dùng tờ rơi tiếp thị với nhiều hình thức khuyến mãi hấp dẫn để thu hút người vay như: Vay không cần thế chấp, thủ tục đơn giản, nhận tiền ngay…trên thực tế thì người vay phải trả lãi suất rất cao (từ 282-365%/năm), nhiều trường hợp không có khả năng trả nợ do lãi mẹ đẻ lãi con.
Khi đó, bọn chúng sẽ có nhiều thủ đoạn đòi nợ hết sức manh động, gây sức ép đối với người đi vay và nhân thân của họ như: Đe dọa, khủng bố về tinh thần, sử dụng vũ lực (ở mức độ chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự), đổ chất thải, chất bẩn vào nơi ở, nơi sinh hoạt của người vay, tụ tập đông người tại nơi làm việc, kinh doanh, sản xuất của họ và người thân để gây sức ép, thuê người các đối tượng hình sự, thanh thiếu niên hư hỏng để đe dọa, gây sức ép…" - ông Trần Xuân Hải, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông cho biết.
Cũng theo ông Trần Xuân Hải, Đắk Nông có địa hình rộng khắp, dân cư thưa thớt, tập trung tại các huyện vùng sâu, vùng xa, đời sống nhân dân ngày càng phát triển, nhu cầu tín dụng tiêu dùng là rất lớn và ngày càng tăng cao. Trong khi đó, người dân lại hạn chế về trình độ nhận thức, tâm lý ngại tiếp xúc với ngân hàng do sợ thủ tục phức tạp nên tìm đến tín dụng đen.
Ông Nguyễn Văn Yên - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết: Trên địa bàn tỉnh có 17 doanh nghiệp đòi nợ thuê và tỉnh đã xử lý thu hồi 7 giấy phép, hiện chỉ có 10 doanh nghiệp hoạt động. Từ năm 2018, UBND tỉnh đã có văn bản ngưng cấp phép cho các công ty đòi nợ thuê trên địa bàn để thực hiện rà soát lại, đến nay chưa cấp mới cho doanh nghiệp nào. Tín dụng đen liên quan đến vấn đề thủ tục, thời gian cho vay chứ người đi vay không để ý nhiều đến lãi suất. Vì thế, cần cải cách thủ tục vay vốn.
Ông Nguyễn Văn Yên - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết: Trên địa bàn tỉnh có 17 doanh nghiệp đòi nợ thuê và tỉnh đã xử lý thu hồi 7 giấy phép, hiện chỉ có 10 doanh nghiệp hoạt động. Từ năm 2018 UBND tỉnh đã có văn bản ngưng cấp phép cho các công ty đòi nợ thuê trên địa bàn để thực hiện rà soát lại, đến nay chưa cấp mới cho doanh nghiệp nào. “Tín dụng đen liên quan đến vấn đề thủ tục, thời gian cho vay chứ người đi vay không để ý nhiều đến lãi suất. Vì thế, cần cải cách thủ tục vay vốn.
Còn theo chia sẻ của ông Nguyễn Văn Yên - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, các đối tượng tín dụng đen chủ yếu là đối tượng hình sự từ nơi khác (hầu hết từ các tỉnh phía Bắc) đến Lâm Đồng để câu kết, móc nối với các đối tượng hình sự trên địa bàn hình thành các băng nhóm hoạt động "tín dụng đen". Chúng thậm chí còn giả danh Cảnh sát 113 đến từng bản làng để đòi nợ.
Trong khi đó, nạn nhân của chúng rất đa dạng, ở nhiều lứa tuổi, trình độ học vấn, tính chất công việc khác nhau; nhiều người xuất phát từ lòng tham đứng ra làm trung gian huy động, cho vay vốn với lãi suất cao, tự biến mình thành nạn nhân, và vừa là đối tượng...
Gói tín dụng hàng nghìn tỷ đồng hỗ trợ dân nghèo, cho vay "nóng" 30 triệu/người/ngày
Tại hội nghị, bàn về giải pháp để góp phần hạn chế tín dụng đen, ông Phạm Toàn Vượng - Phó Tổng giám đốc Agribank cho biết, ngân hàng đã triển khai Chương trình tín dụng tiêu dùng quy mô khoảng 5.000 tỉ đồng, món vay tiêu dùng tối đa 30 triệu đồng, thủ tục xét duyệt, giải ngân trong ngày. Hiện tại, dư nợ cho vay tiêu dùng khu vực Tây Nguyên của Agribank đạt gần 15.000 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 21% dư nợ cho vay.
Ông Nguyễn Văn Lý – Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Chính sách Xã hội cho biết, ngân hàng đã nâng mức cho vay tối đa từ 50 triệu đồng/hộ lên 100 triệu đồng/hộ vay không phải đảm bảo tiền vay đối với hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, cho vay phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi và kéo dài thời hạn cho vay từ 60 tháng lên tối đa 120 tháng đối với hộ nghèo…
Còn theo bà Lê Thị Thanh Nga- Phó tổng giám đốc LienVietPostBank, trong năm 2019, ngân hàng dự kiến sẽ tiếp tục đẩy mạnh cho vay khu vực Tây Nguyên với gói tín dụng dự kiến 5.000 tỷ cho vay phục vụ sản xuất kinh doanh và tiêu dùng.
5 giải pháp trọng tâm của Ngân hàng Nhà nước
Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng nhấn mạnh, lý do quan trọng nhất mà NHNN tổ chức hội nghị này tại Tây Nguyên và Gia Lai là do những diễn biến về tình hình tín dụng đen tại khu vực này thời gian qua. Ngành ngân hàng đã đi khảo sát, nghe ý kiến của các địa phương và các bộ ngành, đồng thời có nhiều cuộc họp của NHNN với các đơn vị chức năng về vấn đề này nên đã có những giải pháp cụ thể trong việc góp phần đẩy lùi tín dụng đen.
Theo đó, Thống đốc Lê Minh Hưng nêu ra 5 giải pháp trọng tâm. Thứ nhất, sửa đổi Thông tư 43 về cho vay tiêu dùng của các công ty tài chính (CTTC) nhằm kiểm soát chặt chẽ hoạt động, tăng cường quản lý Nhà nước về hoạt động của loại hình này thông qua quản lý về quy mô, điều kiện kinh doanh, phạm vi địa bàn hoạt động, khuôn khổ lãi suất,… để ngăn chặn tình trạng và nguy cơ mất an toàn và tiếp tay cho tín dụng đen hoạt động…
Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng nhấn mạnh, lý do quan trọng nhất mà NHNN tổ chức hội nghị này tại Tây Nguyên và Gia Lai là do những diễn biến về tình hình tín dụng đen tại khu vực này thời gian qua.
Sửa đổi Thông tư 39 quy định về hoạt động cho vay của TCTD đối với khách hàng để quy định tách bạch hoạt động cho vay phục vụ đời sống và cho vay tiêu dùng cá nhân của các NHTM, tạo điều kiện để các ngân hàng mở rộng cho vay tiêu dùng cá nhân; Nghiên cứu hoàn thiện quy định về cho vay cầm cố bằng sổ tiết kiệm.
Hoàn thiện trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 141 về ban hành Danh mục mức vốn pháp định đối với các tổ chức tài chính vi mô...
Thứ 2, nghiên cứu, đề xuất Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Quyết định 28 về tín dụng đối với hộ mới thoát nghèo (kết thúc thực hiện năm 2020) theo hướng mở rộng đối tượng cho vay trong đó có cho vay tiêu dùng.
Thứ 3, nắm sát hoạt động cho vay phục vụ sản xuất kinh doanh, tiêu dùng của các TCTD, đảm bảo hoạt động ngân hàng đáp ứng kịp thời nhu cầu tín dụng phục vụ phát triển kinh tế xã hội của địa phương và nhu cầu tiêu dùng của người dân.
Thứ 4, phối hợp với Bộ Công an, các bộ, ngành liên quan, chính quyền địa phương và các tổ chức chính trị xã hội đẩy mạnh công tác truyền thông để người dân nắm bắt đầy đủ thông tin về chủ trương của Đảng, Nhà nước, quy định của ngành ngân hàng về các chương trình chính sách tín dụng, cách thức tiếp cận vốn vay; đồng thời cảnh báo các thủ đoạn của các đối tượng, tổ chức cho vay nặng lãi cũng như những hệ lụy nặng nề mà tín dụng đen gây ra.
Thứ 5, các TCTD cần tiếp tục quyết liệt triển khai sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp nông thôn theo Nghị định 55, Nghị định 116 và hướng dẫn của NHNN tại Thông tư 10 và Thông tư 25 để người dân nhanh chóng được hưởng những chính sách ưu đãi vừa được Chính phủ sửa đổi, bổ sung trong năm 2018.
Ngân hàng Agribank tiếp tục đẩy mạnh triển khai chương trình tín dụng cho vay tín chấp 5.000 tỷ đồng để đáp ứng kịp thời các nhu cầu vốn cấp bách của người dân. Ngân hàng Chính sách Xã hội phối hợp với các đơn vị thuộc NHNN trong quá trình xây dựng Nghị định của Chính phủ về cho vay tiêu dùng đối với các hộ mới thoát nghèo
Ngoài ra, ngành ngân hàng sẽ cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động tín dụng, ngân hàng, cải tiến quy trình, thủ tục cho vay; mở rộng mạng lưới hoạt động ở những địa bàn có mạng lưới hoạt động ngân hàng chưa tương xứng với nhu cầu tiếp cận tín dụng, dịch vụ ngân hàng của người dân, nhất là những địa bàn đang là điểm nóng về tín dụng đen. Trong đó, NHNN khuyến khích NHTM phát triển mô hình ngân hàng lưu động ở những vùng khó khăn, tạo điều kiện cho các khách hàng thuận tiện hơn trong việc tiếp cận vốn và các dịch vụ ngân hàng khác.
Người đứng đầu ngành ngân hàng còn cho biết, tiếp tục xem xét gia hạn nợ, điều chỉnh kỳ hạn trả nợ khi người dân gặp khó khăn do các nguyên nhân chính đáng chưa thể trả được nợ đúng hạn, giúp người dân tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng, không phải đi vay nặng lãi từ các đối tượng cho vay tín dụng đen.