Không quay phim, ghi âm ở trụ sở tiếp dân khi chưa được đồng ý: Tạo môi trường làm việc chặt chẽ, hiệu quả

Không ảnh hưởng đến quyền công dân

Trao đổi về quy định trên, ông Lê Đình Cung, Phó Trưởng Ban thường trực Ban tiếp công dân TP Hà Nội, cho biết, nội quy này được ban hành dựa trên Điều 12, Luật Tiếp công dân, cho phép Chủ tịch UBND TP, Chủ tịch UBND cấp tỉnh ban hành nội dung, nội quy tiếp công dân tại trụ sở tiếp công dân. Nội quy không ảnh hưởng đến 6 quyền theo quy định của Điều 7, Luật Tiếp công dân.

Nội quy này phù hợp với nghĩa vụ của công dân, cũng theo khoản 2, Điều 7, Luật Tiếp công dân: Nghĩa vụ của công dân là đến bất kỳ cơ quan Nhà nước nào phải chấp hành nghiêm túc quy định của cơ quan đó. Nếu sợ không ghi âm, ghi hình sẽ mất bằng chứng thì có thể yên tâm sau buổi tiếp, công dân được nhận phiếu nhận đơn của cán bộ tiếp công dân hoặc biên bản xác nhận nội dung buổi tiếp giữa người tiếp và công dân.

“Trên phiếu nhận đơn sẽ ghi ngày, giờ làm việc và nội dung làm việc, ghi nhận đã nhận đơn của công dân. Trong nhiều trường hợp khác, ví dụ công dân đi thành đoàn có nhiều nội dung khác nhau thì chúng tôi sẽ lập biên bản. Cán bộ lập biên bản có sự đồng thuận của cả hai bên thể hiện bằng chữ ký. Sau đó, biên bản sẽ được đóng dấu. Đây là một quy trình chặt chẽ. Vì thế, không thể nói không ghi âm, ghi hình là ảnh hưởng đến quyền công dân”, ông Lê Đình Cung khẳng định.

Ngoài ra, trụ sở tiếp công dân thành phố Hà Nội cũng đã bố trí camera ghi hình, có lưu hình ảnh với mục đích để kiểm soát an ninh trật tự trong cơ quan hành chính, giám sát cán bộ tiếp công dân trong thực thi công vụ của mình. Ngoài hệ thống camera giám sát còn có cả hộp thư tiếp nhận góp ý của công dân sau buổi tiếp.

“Nội quy này có mục đích tạo ra một môi trường làm việc chặt chẽ, đúng mực cho cả công dân và cả người tiếp công dân; cùng nhau hoàn thành buổi tiếp với không khí nghiêm túc, văn minh, lịch sự, hiệu quả.

Công dân được nói hết yêu cầu của mình, được tư vấn để thực hiện đúng luật khiếu nại, tố cáo. Cán bộ ghi nhận hết ý kiến công dân và có phương án xử lý sau buổi tiếp và thời gian tiếp phù hợp nhất để còn tiếp người khác”, ông Lê Đình Cung cho biết.

Liên quan đến một số ý kiến lo ngại về việc không cho ghi âm, ghi hình sẽ cản trở việc người dân thu thập chứng cứ nếu họ phải khởi kiện hành vi thực thi công vụ của cán bộ tiếp dân, ông Lê Đình Cung cho rằng, thực ra đối tượng để người dân khởi kiện không phải thái độ của người tiếp dân. Người dân chủ yếu muốn biết lời nói của họ có được cán bộ tiếp dân ghi đầy đủ không; cán bộ có báo cáo với cấp trên để xử lý không... “Chúng tôi sẽ làm được việc chuyển đơn khiếu nại, tố cáo... của người dân đến cấp có thẩm quyền. Một trường hợp cụ thể nào đó, người dân chưa hài lòng về thái độ cán bộ tiếp dân thì có thể phản ánh trực tiếp tới lãnh đạo hoặc thông qua nhiều phương tiện giám sát khác như hộp thư, camera... để cấp trên chấn chỉnh, uốn nắn kịp thời”, ông Lê Đình Cung chia sẻ.

Hạn chế những bình luận phiến diện, gây mất an ninh trật tự

Trao đổi về vấn đề nêu trên, luật sư Vi Văn Diện – Giám đốc Công ty luật Thiên Minh (Đoàn Luật sư Hà Nội) chia sẻ, trước hết người cán bộ tiếp dân có quyền bảo vệ hình ảnh riêng tư của mình theo Bộ luật Dân sự. Quy định như trên sẽ góp phần hạn chế tình trạng khi vụ việc khiếu nại chưa được giải quyết thì công dân đã chụp ảnh, quay phim đưa lên mạng xã hội. Khi đó, một số người chưa hiểu hết nội dung vụ việc có thể sẽ đưa ra những bình luận phiến diện, gây ảnh hưởng tới an ninh trật tự tại Thủ đô Hà Nội.

“Việc ghi âm, ghi hình và sử dụng như thế nào phải tuân theo những quy định của pháp luật tương ứng. Tôi được biết, tại tất cả các trụ sở tiếp công dân của thành phố Hà Nội đều có đặt sẵn các máy quay phim và máy ghi âm để lưu lại các thông tin tại các buổi tiếp công dân. Người dân nào, khi tới gặp cán bộ tiếp dân xong, nếu có nhu cầu cần trích xuất các thông tin này thì đăng ký để sao lưu lại.

Công dân có thể sử dụng các dữ liệu đó để đảm bảo quyền của mình, ví dụ làm căn cứ xác định cán bộ tiếp dân đã tiếp nhận đơn thư chưa, trả lời dân như thế nào... nhưng không được sử dụng để đăng lên mạng xã hội với mục đích bôi nhọ. Quy trình sử dụng các đoạn phim, hình ảnh đó sẽ căn cứ theo trình tự tố tụng tại tòa án hoặc khiếu nại, kiến nghị theo thủ tục hành chính.

Nếu người dân cố ý "quay phim, chụp ảnh" là để nhằm đưa thông tin phiến diện, tuyên truyền, phát tán trên mạng xã hội, bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của cá nhân người bị đăng tải, lợi dụng vào đó kích động quần chúng, lôi kéo dụ dỗ người dân tham gia vào các hoạt động chống phá chính quyền thì đó là hành vi phạm pháp. Người vi phạm sẽ xử phạt theo Luật An ninh mạng vừa có hiệu lực hoặc có thể bị xử lý hình sự”.

Trả lời báo chí, ông Nguyễn Hồng Điệp, Trưởng Ban tiếp dân Trung ương (Thanh tra Chính phủ) cũng cho hay, trong nội quy tiếp công dân tại trụ sở của ban cũng có quy định tương tự. Theo ông Điệp, việc công dân quay phim, ghi âm để giám sát cũng tốt nhưng có một số người dùng biện pháp đó với dụng ý khác; thậm chí nhiều người livestream các buổi tiếp công dân trên mạng xã hội kèm theo bình luận thiếu chuẩn mực làm ảnh hưởng đến người tiếp dân. Ông Điệp nói và cho rằng quy định trên là cần thiết để đảm bảo sự tôn nghiêm của cơ quan công quyền.