Cân nhắc áp thuế tiêu thụ đặc biệt với các loại thuốc lá mới

Đây là chia sẻ của Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan (đoàn Bắc Ninh) khi thảo luận về dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).

Theo bà Lan, tại Khoản 3 Điều 2 dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) còn quy định: "Trường hợp cần thiết phải sửa đổi, bổ sung đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt tại Điều này để phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ, giao Chính phủ xem xét, quy định".

Do vậy, kể cả trong trường hợp mang tính dự phòng thì cũng là quy định thừa, gây ra hiểu lầm về định hướng cho phép sản xuất, kinh doanh, lưu hành các loại sản phẩm này.

Bà Lan cho biết, Bộ Y tế đã có báo cáo Chính phủ đề xuất giao Bộ Y tế xây dựng nghị quyết của Quốc hội quy định cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm thuốc lá mới khác để bảo đảm đáp ứng nhu cầu cấp bách trong việc ngăn chặn tác hại của các sản phẩm này, tránh cho có thêm nhiều người trong tương lai nghiện nicotine và nguy hại đến sức khoẻ, tính mạng.

"Đây đang là vấn đề nóng, cử tri cả nước và Nhân dân rất quan tâm, bởi các sản phẩm thuốc lá mới độc hại, gây bệnh, gây nghiện nhanh, là cửa ngõ để ma túy núp bóng vào Việt Nam, đặc biệt đối tượng học sinh, sinh viên", bà Lan nói.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan.

Về lâu dài, bà Lan cho biết, Bộ Y tế sẽ sửa đổi, bổ sung Luật Phòng chống tác hại thuốc lá để bổ sung quy định này vào luật bảo đảm tính ổn định trong triển khai thực hiện.

Liên quan đến thuế đối với đồ uống có đường, Bộ trưởng Đào Hồng Lan thông tin, hiện đã có bằng chứng đối với việc tăng lượng đồ uống có đường sẽ làm tăng nguy cơ bệnh tiểu đường, tim mạch, loãng xương, béo phì… từ đó làm tăng các nguy cơ các bệnh khác, trong đó có bệnh ung thư.

Theo bà Lan, tại Việt Nam, tỷ lệ tiêu thụ đồ uống có đường tăng gấp 4 lần trong 15 năm vừa qua, từ 18,5l/người năm 2009 lên 66l/người năm 2023 là yếu tố góp phần tăng tỷ lệ béo phì ở thanh thiếu niên từ gấp đôi từ 8,5% năm 2010 lên 19% năm 2020.

Những người này có nguy cơ mắc bệnh mạn tính, rối loạn sức khỏe do thừa cân béo phì và ảnh hưởng đến cuộc sống sau này.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh, việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường là phù hợp với xu thế quốc tế và thực tế hiện nay, ít nhất đã có 104 quốc gia trên thế giới và 6 quốc gia trong ASEAN áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường.

Bên cạnh đó, Bộ Y tế cũng nhất trí đối với đề xuất của Chính phủ trong việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước giải khát theo tiêu chuẩn Việt Nam, còn đối với các loại đồ uống khác sẽ có lộ trình về áp thuế sau khi đã thực hiện ổn định đối với nước giải khát có đường.

Tuy nhiên, về thuế suất thì Tổ chức Y tế thế giới (WHO) gửi cho Bộ Y tế đề nghị là mức thuế tiêu thụ đặc biệt cao hơn so với mức đề xuất đề ra là 10% trên giá bán của doanh nghiệp.