Không để thế hệ con em tới khi béo phì, nhiễm bệnh rồi mới ngăn ngừa

Ngày 9/5, Quốc hội thảo luận về dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng tiếp thu và giải trình vấn đề các đại biểu Quốc hội quan tâm.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, cơ quan soạn thảo cũng như cơ quan thẩm tra đã tiếp thu vấn đề mức thuế và thời gian theo hướng giãn thời hạn áp và giảm tỷ lệ theo mức năm 2027 là 8%, năm 2028 là 10%.

Thời hạn đối với tất cả các mặt hàng thì về phía cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra, chúng tôi cũng sẽ rà soát để xem mặt hàng nào sẽ áp từ ngày 1/1/2026 và những mặt hàng nào lùi sang 1/1/2027 để chúng ta vừa thực hiện được mục tiêu của Quốc hội, nhưng đồng thời cũng tránh cú sốc cho các doanh nghiệp.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, quá trình soạn thảo, lấy ý kiến, Bộ Tài chính nhận được nhiều ý kiến trái chiều việc áp thuế hay không với nước ngọt. Tuy nhiên, Bộ Tài chính có căn cứ rõ ràng để quyết định áp thuế với nước ngọt.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng tiếp thu và giải trình vấn đề các đại biểu Quốc hội quan tâm.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã có báo cáo rất chi tiết, cụ thể đối với các quốc gia trong đó có khuyến cáo đối với Việt Nam rằng chúng ta đang là một trong những quốc gia tiêu thụ nước đường ngày càng lớn và dẫn đến nguy cơ béo phì.

Theo thống kê hiện nay, lượng đường mà chúng ta tiêu thụ đã lên 46,5% đường tự do/ngày và phần lớn đến từ nước giải khát có đường, đây chính nguyên nhân dẫn đến béo phì và thừa cân. Chính vì thế, WHO đã khiến khuyến nghị tất cả các nước, trong đó có Việt Nam, phải áp dụng tối thiểu là 20% thuế tiêu thụ đặc biệt tối thiểu là 20%.

"Cá nhân tôi cũng cho rằng phải đánh thuế nước ngọt sớm hơn, không thể để thế hệ con em tới khi bị béo phì, nhiễm bệnh tật rồi mới có biện pháp ngăn ngừa", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng chia sẻ.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng cho biết, theo tiêu chuẩn quốc gia về nước giải khát do Bộ Khoa học và Công nghệ công bố thì nước giải khát là sản phẩm pha sẵn để uống với mục đích giải khát được chế biến từ nước và có thể chứa đường, phụ gia thực phẩm, hương liệu, có thể bổ sung các thành phần nguyên liệu có nguồn gốc tự nhiên, vitamin và khoáng chất có ga hoặc không có ga.

Theo khái niệm này thì những loại nước sẽ không bị đánh thuế tiêu thụ bao gồm sữa và các sản phẩm từ sữa, thực phẩm dạng lỏng dùng với mục đích dinh dưỡng như nước khoáng thiên nhiên và nước uống đóng chai, nước rau quả nguyên chất và sản phẩm từ ca cao. Ông cũng cho biết, những sản phẩm các đại biểu quan tâm, ví dụ như sản phẩm nước dừa sẽ không thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Về việc đánh thuế với điều hòa nhiệt độ, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết hiện đã có một số nước đánh thuế để tiết kiệm năng lượng, liên quan đến chất làm lạnh liên quan đến ô nhiễm môi trường. Mặt hàng này trước đây đã được đánh thuế.

Lần này, dự thảo luật quy định điều hòa nhiệt độ có công suất trên 18.000 BTU đến 90.000 BTU thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Tại phiên thảo luận, nhiều đại biểu đề xuất nâng công suất lên. Do đó, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu, nâng công suất này lên đến trên 24.000 BTU đến dưới 90.000 BTU để chịu thuế.

“Việc đánh thuế này không phải chỉ câu chuyện liên quan đến Việt Nam. Đối với Việt Nam chúng ta, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có những quyết định rất cụ thể, ví dụ Quyết định 496 của Thủ tướng Chính phủ ngày 11/6/2024 đã yêu cầu tới năm 2045 chúng ta hạn chế và không sản xuất, không nhập khẩu điều hòa không khí gia dụng, điều hòa không khí nguyên cụm sử dụng các chất HCFC và chất CFC, tức là những chất làm lạnh ảnh hưởng đến tầng ozon.

Để thấy rằng việc đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với điều hòa nhiệt độ chúng ta cũng cần phải tiếp tục quan tâm. Nhất là hiện nay điện năng chúng ta vẫn đang không khuyến khích như các đại biểu Quốc hội cũng biết, điện tiêu thụ càng nhiều giá phải trả càng cao. Đó là những vấn đề liên quan đến điều hòa nhiệt độ”. Bộ trưởng chia sẻ.