Khánh thành 2 bệnh viện 10.000 tỷ đồng sau thập kỷ bỏ hoang

Tại buổi lễ, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan khẳng định, đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với ngành y tế Việt Nam nói chung và hệ thống khám chữa bệnh tuyến cuối nói riêng, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước, Chính phủ đối với sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức là hai bệnh viện đa khoa và chuyên khoa tuyến cuối hàng đầu của cả nước, có bề dày truyền thống, uy tín lớn trong công tác khám bệnh, chữa bệnh, đào tạo nhân lực y tế, nghiên cứu khoa học và chỉ đạo tuyến. Trong nhiều năm qua, mỗi ngày hai bệnh viện tiếp nhận và điều trị cho hàng nghìn lượt người bệnh.

Tuy nhiên, cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, nhu cầu chăm sóc sức khỏe của nhân dân ngày càng tăng cao, tình trạng quá tải tại các Bệnh viện tuyến Trung ương, đặc biệt là tại Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, đã và đang là thách thức lớn đối với ngành y tế.

Phó Thủ tướng Lê Thành Long tham dự buổi lễ.

Việc đầu tư xây dựng cơ sở 2 của hai bệnh viện không chỉ là yêu cầu cấp thiết nhằm giảm tải cho cơ sở chính tại Hà Nội, mà còn là bước đi chiến lược, thể hiện tầm nhìn dài hạn trong việc phát triển hệ thống y tế hiện đại, đồng bộ, công bằng và hiệu quả.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, mỗi bệnh viện với quy mô 1.000 giường bệnh và được xây dựng theo mô hình bệnh viện hiện đại, cơ sở hạ tầng khang trang, hệ thống trang thiết bị y tế tiên tiến, đồng bộ; đáp ứng yêu cầu triển khai các kỹ thuật cao, chuyên sâu ngang tầm khu vực và từng bước tiếp cận trình độ quốc tế.

"Để có được diện mạo khang trang, hiện đại hai bệnh viện ngày hôm nay là kết quả của cả một quá trình nỗ lực, quyết tâm cao của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, các Bộ, Ban, ngành Trung ương, chính quyền địa phương, Ban quản lý dự án, Nhà thầu, Tư vấn giám sát, đặc biệt là sự chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Chính phủ, Bộ Y tế và sự vào cuộc trách nhiệm, tâm huyết của tập thể cán bộ, viên chức hai bệnh viện", Bộ trưởng Đào Hồng Lan nêu rõ.

Quá trình triển khai hai dự án này, Bộ Y tế gặp phải những khó khăn chưa từng có tiền lệ như những vướng mắc phức tạp về cơ chế chính sách, các quy định pháp luật thay đổi, yêu cầu kỹ thuật cao, quy mô lớn kể cả những tồn tại trong quá trình thực hiện triển khai cùng với những ảnh hưởng khách quan của đại dịch COVID-19, đã khiến hai dự án có thời điểm lâm vào bế tắc, phải tạm dừng thi công trong thời gian dài.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan phát biểu tại buổi lễ.

Để đáp ứng nguyện vọng của Nhân dân, trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước, việc tham mưu cơ chế chính sách cho dự án để sớm tiếp tục hoàn thiện đưa công trình vào sử dụng là yêu cầu hết sức cấp bách, chính trong những thời điểm khó khăn nhất, Bộ Y tế đã nhận được sự chỉ đạo hết sức quyết liệt, sát sao từ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ và sự phối hợp của các ban, bộ, ngành, đặc biệt là Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ đã giúp Bộ Y tế xây dựng, trình ban hành Nghị Quyết số 34/NQ-CP của Chính phủ.

Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, đây là "chìa khóa" để giải quyết các khó khăn, vướng mắc tưởng chừng không thể gỡ nổi của hai dự án. Sau hơn 10 tháng tái thi công, với khối lượng thi công đồ sộ, nhiều vướng mắc khó khăn phát sinh nhưng đến nay hai dự án đã khánh thành phần xây dựng vượt tiến độ của Nghị Quyết 34 đề ra.

"Vui mừng với thành quả hôm nay, nhưng Bộ Y tế nhận thức sâu sắc rằng. Để có một bệnh viện hoàn chỉnh đi vào hoạt động đúng với mục tiêu đề ra cần phải tiếp tục hoàn thành lắp đặt máy móc, thiết bị, bố trí đội ngũ y bác sĩ đồng thời hoàn thiện các thủ tục pháp lý theo quy định. Đây là nhiệm vụ cũng rất quan trọng trong giai đoạn tiếp theo", Bộ trưởng Đào Hồng Lan nói.

Vì vậy, Bộ Y tế đã và đang chỉ đạo các đơn vị của Bộ, Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức khẩn trương, tiếp tục tập trung cao cho các công việc để đưa 2 Bệnh viện hoàn thiện xong thủ tục đưa vào hoạt động chính thức. Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức chuẩn bị đầy đủ nhân sự cho cơ sở 2. Hai Bệnh viện phải coi cơ sở 2 là một phần không thể tách rời, là cánh tay nối dài, đảm bảo chất lượng chuyên môn là đồng nhất giữa hai cơ sở. Mục tiêu là khi mở cửa đón bệnh nhân, người dân sẽ được thụ hưởng chất lượng dịch vụ y tế ngang tầm với Hà Nội.

Bệnh viện Bạch Mai, cơ sở 2 tại Ninh Bình.

Bộ Y tế sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với tỉnh Ninh Bình để giải quyết các vấn đề về hạ tầng kết nối, dịch vụ tiện ích xung quanh hai bệnh viện, và đặc biệt là cơ chế chính sách để đảm bảo đời sống cho cán bộ y tế về công tác tại cơ sở mới.

Theo tìm hiểu, dự án đầu tư xây dựng cơ sở 2 của Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2014 với mục tiêu thành các bệnh viện tuyến Trung ương đạt tiêu chuẩn hiện đại, đồng bộ, cơ chế quản lý điều hành tiên tiến, có trình độ khám chữa bệnh ngang tầm với các nước tiên tiến trong khu vực, góp phần giảm quá tải cho các bệnh viện tuyến trung ương và giảm tình trạng người dân phải đi ra nước ngoài khám chữa bệnh.

Theo quyết định đầu tư được Bộ Y tế phê duyệt năm 2014, mỗi dự án có quy mô đầu tư 1.000 giường bệnh, tổng mức đầu tư mỗi dự án khoảng 4.990 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách Nhà nước là 4.500 tỷ đồng, còn lại là nguồn vốn khác. Các dự án được khởi công xây dựng từ năm 2015, tiến độ hoàn thành theo quy định là năm 2020 và được gia hạn đến năm 2024.

Dự án được chia thành các gói thầu EPC (thiết kế, thi công, cung cấp, lắp đặt thiết bị); áp dụng loại hợp đồng được điều chỉnh giá. Tuy nhiên trong quá trình triển khai thực hiện, dự án đã gặp khó khăn, vướng mắc trong việc điều chỉnh giá hợp đồng, dẫn đến nhà thầu dừng thi công từ tháng 12/2020 đến nay.

Nêu lý do chậm tiến độ, Bộ Y tế cho hay, đây là các dự án lớn của ngành y tế, lần đầu áp dụng hình thức EPC. Vì vậy, Bộ Y tế, chủ đầu tư và nhà thầu chưa lường hết được các khó khăn, vướng mắc khi triển khai dự án theo hình thức này.

Bên cạnh đó, năng lực của chủ đầu tư còn hạn chế; chưa hiểu rõ tầm quan trọng của pháp luật hợp đồng và chưa có kinh nghiệm quản lý hợp đồng EPC.

Từ năm 2019 đến năm 2022, dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, nhiều địa phương trong đó có thành phố Hà Nội và tỉnh Hà Nam phải thực hiện giãn cách xã hội làm ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư công.

Trong thời gian này, Bộ Y tế phải tập trung toàn bộ lực lượng cho công tác phòng chống dịch nên không thể tập trung giải quyết khó khăn, vướng mắc phát sinh của các dự án.

Ngoài ra, các vướng mắc trong việc điều chỉnh giá hợp đồng dẫn đến chủ đầu tư không thể thanh toán khối lượng hoàn thành cho nhà thầu gồm: trong quá trình thi công phải điều chỉnh thiết kế để bổ sung một số khoa phòng, thay đổi một số chức năng, kết cấu theo đề nghị của Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức cho phù hợp với yêu cầu chuyên môn.

Hợp đồng ký ban đầu chưa quy định rõ về nguyên tắc, phương pháp và phạm vi điều chỉnh giá hợp đồng nên khi điều chỉnh thiết kế thì không có đủ cơ sở để điều chỉnh giá hợp đồng.

Từ năm 2018 đến nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế và các bộ ngành liên quan đã tích cực chủ động tìm các biện pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án. Từ đầu tháng 11/2024, nhà thầu bắt đầu triển khai thi công trở lại sau khi được cấp có thẩm quyền chấp thuận phương án xử lý.