Gỡ “nút thắt” 2 thập kỷ: Đất dịch vụ đến tay người dân Quang Minh

Hai mươi năm chờ đợi và một chính sách kéo dài

Chiều 28/11, hội trường UBND xã Quang Minh chật kín người. Phần lớn trong số họ đã không còn gắn với ruộng đồng từ lâu, nhưng câu chuyện đất đai vẫn theo họ suốt gần hai mươi năm qua như một phần ký ức chưa khép lại.

Những hồ sơ cũ được mang đến, những biên bản thu hồi đất được nhắc lại, và trên hết là sự hồi hộp hiện rõ khi từng lá phiếu bốc thăm được chuẩn bị công khai trên bàn chủ tọa.

Lãnh đạo xã Quang Minh chúc mừng các hộ dân tham gia đợt bốc thăm đất dịch vụ đầu tiên

Từ cuối những năm 1990, khi nhiều dự án phát triển kinh tế – xã hội được triển khai tại Mê Linh, hàng loạt diện tích đất nông nghiệp phải thu hồi. Người dân bàn giao đất, chấp hành chủ trương, nhưng chính sách hỗ trợ bằng đất dân cư dịch vụ – nhằm bù đắp sinh kế lâu dài – lại chưa thể thực hiện do thiếu cơ sở pháp lý, thiếu quỹ đất và cơ chế tổ chức chưa thống nhất.

Suốt nhiều năm sau đó, đất dịch vụ trở thành khái niệm quen thuộc nhưng xa vời. Các cuộc kiến nghị, tiếp xúc cử tri vẫn nhắc tới, nhưng tiến độ triển khai chậm chạp khiến không ít hộ dân hoài nghi liệu quyền lợi của mình có còn được thực hiện. Đến khi nhiều thế hệ con cháu đã trưởng thành, câu chuyện đất dịch vụ vẫn nằm trong diện “chờ giải quyết”.

Sau 2 thập kỷ chờ đợi, người dân được bốc thăm đất dịch vụ tại xã Quang Minh.

Phải đến năm 2023, khi hành lang pháp lý được hoàn thiện ở cấp Trung ương và thành phố, chính sách đất dịch vụ mới có cơ sở để triển khai đồng bộ. Huyện ủy Mê Linh cũ đã ban hành Đề án 15, UBND huyện cũ cũng đã xây dựng kế hoạch và các văn bản hướng dẫn, tạo tiền đề cho việc rà soát hồ sơ và chuẩn bị quỹ đất.

Tuy nhiên, mấu chốt của quá trình tháo gỡ chỉ thực sự rõ nét sau ngày 1/7/2025, khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp được triển khai. Toàn bộ hồ sơ, trách nhiệm và áp lực tiến độ được chuyển về UBND xã Quang Minh – cấp chính quyền trực tiếp làm việc với người dân, cũng là nơi cần thể hiện rõ nhất hiệu quả quản trị mới.

Trên cơ sở đó, Đảng ủy xã Quang Minh xác định việc giải quyết chính sách đất dịch vụ không chỉ là nhiệm vụ hành chính, mà là một nhiệm vụ chính trị quan trọng, liên quan trực tiếp tới niềm tin của Nhân dân.

Các cuộc họp Ban Thường vụ Đảng ủy, các phiên giao ban thường xuyên đều đặt nội dung này vào trọng tâm chỉ đạo, yêu cầu triển khai có lộ trình, có tiến độ và có kết quả cụ thể.

Từ định hướng của Đảng ủy đến tổ chức thực hiện của UBND xã

Ngay sau khi tiếp nhận hồ sơ từ huyện Mê Linh (cũ), UBND xã Quang Minh đã cụ thể hóa chỉ đạo của Đảng ủy bằng Kế hoạch số 75/KH-UBND, đồng thời kiện toàn hội đồng xét duyệt, tổ công tác chuyên trách để trực tiếp rà soát từng trường hợp. Quá trình triển khai được xác định theo nguyên tắc: làm chắc từng bước, công khai, minh bạch và không nóng vội, nhưng tuyệt đối không để kéo dài.

Người dân ký hồ sơ ngay sau khi bốc thăm vị trí thửa đất

Song song với công tác hồ sơ là việc chủ động xây dựng các khu đất dân cư dịch vụ tại Gia Tân, thôn Đồng, Phú Nhi và Chi Đông 4, 5, 6; tổ chức xen ghép quỹ đất, xác định giá thu tiền giao đất theo đúng quy định. Đây là khâu phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận chuyên môn, đồng thời cần sự chỉ đạo xuyên suốt để tránh phát sinh khiếu kiện, thắc mắc.

Kết quả rà soát cho thấy, tại thôn Phú Nhi có 30 hộ dân đủ điều kiện để tổ chức bốc thăm giao đất tại khu đất dịch vụ thôn Gia Thượng – khu vực đã hoàn thành giải phóng mặt bằng. Việc lựa chọn Phú Nhi làm điểm khởi đầu cho các đợt bốc thăm tiếp theo được UBND xã lý giải là nhằm tạo tiền đề, rút kinh nghiệm cho các khu vực còn lại.

Theo Phó Chủ tịch UBND xã Quang Minh Hoàng Quốc Thịnh, việc tổ chức bốc thăm đợt 1 không mang tính đơn lẻ mà nằm trong lộ trình tổng thể đã được Đảng ủy xã định hướng.

“Xã đặt mục tiêu cố gắng mỗi tháng tổ chức bốc thăm đất dịch vụ một lần. Quan điểm xuyên suốt là làm liên tục, không ngắt quãng, cho đến khi hoàn thành giao đất cho toàn bộ 256 hộ dân đủ điều kiện theo hồ sơ bàn giao từ huyện Mê Linh (cũ)”, ông Thịnh cho biết.

Để những kết quả trên giấy nhanh chóng trở thành hiện thực ngoài thực địa, vai trò của các phòng chuyên môn được xác định là then chốt.

Ông Phùng Công Thế, Trưởng phòng Kinh tế xã Quang Minh cho hay, ngay sau mỗi đợt bốc thăm, phòng Kinh tế sẽ tập trung hoàn thiện hồ sơ, thủ tục pháp lý, phối hợp với địa chính và các đơn vị liên quan để xác định mốc giới, bàn giao đất cho người dân.

“Mục tiêu của chúng tôi là rút ngắn tối đa khoảng cách từ bốc thăm đến nhận đất ngoài thực địa, để người dân sớm ổn định cuộc sống”, ông Thế nói.

Niềm vui của người dân và thước đo của chính quyền 2 cấp

Trong buổi bốc thăm chiều 28/11, khi từng lá phiếu được mở ra trước sự chứng kiến của các hộ dân, niềm vui hiện rõ trên nhiều gương mặt. Bà Nguyễn Thị Toàn, hộ có 811m² đất nông nghiệp bị thu hồi, chia sẻ rằng gia đình bà đã chờ chính sách đất dịch vụ từ khi các con còn nhỏ.

“Có thời điểm, cả nhà tôi nghĩ chắc không còn hy vọng nữa. Hôm nay tự tay bốc thăm, biết rõ vị trí lô đất của mình, tôi thực sự thấy nhẹ lòng”, bà Toàn xúc động nói.

Cùng chung tâm trạng, bà Nguyễn Thị Thủy, hộ bị thu hồi 905 m² đất nông nghiệp, cho rằng việc được trực tiếp tham gia bốc thăm sau gần hai thập kỷ là điều rất đáng trân trọng.

“Điều quan trọng không chỉ là được bốc thăm, mà là cách chính quyền tổ chức công khai, rõ ràng, để người dân thấy mình được tôn trọng”, bà Thủy chia sẻ.

Cán bộ phòng Kinh tế xã Quang Minh bàn giao đất ngoài thực địa cho người dân ngay chiều 28/11.

Từ những câu chuyện cụ thể đó, hiệu quả của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại Quang Minh dần hiện lên rõ nét. Khi Đảng ủy giữ vai trò lãnh đạo xuyên suốt, xác định đúng trọng tâm; khi UBND xã chủ động tổ chức thực hiện, phân công rõ người, rõ việc; và khi các phòng chuyên môn vào cuộc quyết liệt, những chính sách tồn đọng lâu năm có cơ hội được tháo gỡ ngay từ cơ sở.

Con đường phía trước vẫn còn không ít việc phải làm, với hơn 250 hộ dân đủ điều kiện đang chờ đến lượt mình. Nhưng từ buổi bốc thăm đầu tiên này, có thể thấy rõ một chuyển động mới ở Quang Minh: chuyển từ chờ đợi sang hành động, từ lời hứa sang tiến độ cụ thể.

Trong bối cảnh vận hành mô hình chính quyền 2 cấp, kết quả bước đầu ở Quang Minh cho thấy một điều rõ ràng: khi vai trò lãnh đạo của Đảng ủy xã được phát huy đúng mức, khi UBND xã hành động quyết liệt và gần dân, thì ngay cả những “nút thắt” kéo dài suốt gần hai thập kỷ cũng có thể từng bước được tháo gỡ. Và chính từ những việc cụ thể như vậy, niềm tin của người dân đối với bộ máy chính quyền cơ sở được củng cố bền vững hơn.