Đảng Cộng hòa “đánh nhanh thắng nhanh”, luận tội Trump đến hồi kết?

Cuốn sách gây tranh cãi của John Bolton

Trong khi Thượng viện được cho là sẽ miễn tội ông Trump và để Tổng thống tiếp tục đương nhiệm dù chuyện gì xảy ra thì việc cho phép triệu tập thêm nhân chứng có thể gây tổn hại cho những nỗ lực tái đắc cử của Tổng thống Trump trong cuộc bỏ phiếu ngày 3/11/2020.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters

Một nhân chứng có "sức nặng" như vậy chính là cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton - người đã rời Nhà Trắng vào tháng 9/2019 sau những bất đồng sâu sắc với Tổng thống Trump về chính sách đối ngoại.

New York Times cho biết ông Bolton đã viết 1 cuốn sách nhưng chưa được xuất bản. Trong đó có nêu việc Tổng thống đã nói với cựu cố vấn an ninh quốc gia rằng ông muốn hoãn khoản viện trợ quân sự 391 triệu USD mà Quốc hội Mỹ đã thông qua dành cho Ukraine cho tới khi Kiev tiến hành điều tra cựu Phó Tổng thống Joe Biden - ứng viên sáng giá của đảng Dân chủ trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2020 và con trai ông, Hunter.

Ngày 29/1 (giờ địa phương), Nhà Trắng phản đối việc xuất bản cuốn sách này của ông Bolton. Một bức thư từ Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng gửi tới luật sư của ông Bolton khẳng định sau khi xem qua bản thảo của cuốn sách này, họ nhận thấy cuốn sách dường như "chứa đựng một lượng lớn các thông tin mật".

Một số thông tin trong cuốn sách dường như còn nằm ở cấp độ "tối mật" và có thể gây tổn hại đến an ninh quốc gia nếu được công bố, bức thư ngày 23/1 viết. Bức thư này cũng cho biết bản thảo này không được phép xuất bản nếu không loại bỏ những thông tin mật trên.

Dù vậy, luật sư của ông Bolton là Charles Cooper cho biết cả 2 người đều cho rằng không có bất kỳ thông tin nào về Ukraine trong cuốn sách này "có thể được cho là tin mật".

Đảng Dân chủ tin rằng ông Bolton - một người có quan điểm cứng rắn về chính sách đối ngoại của đảng Cộng hòa, có thể giúp họ củng cố những lý lẽ nhằm chống lại Tổng thống Trump trong phiên tòa Thượng viện.

Trong khi đó, Tổng thống Trump đã chỉ trích cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton khi cho rằng ông Bolton "không nhận được sự thông qua khi là Đại sứ tại Liên Hợp Quốc cách đây vài năm", cũng như không nhận được bất kỳ sự đồng ý nào trong các vấn đề kể từ đó. Nhà lãnh đạo Mỹ còn nói rằng ông Bolton đã "cầu xin" ông để được nhận một công việc mà không được sự thông qua của Thượng viện.

"Nếu tôi nghe ông ta, giờ chúng ta đang ở Thế chiến thứ 6 rồi", Tổng thống Trump khẳng định.

Ông Trump còn nói thêm rằng ông Bolton "đã rời đi và ngay lập tức viết một cuốn sách kinh khủng và sai sự thật".

"Tôi chưa bao giờ nói với John Bolton rằng khoản viện trợ Ukraine có liên hệ với cuộc điều tra nhằm vào đảng Dân chủ, bao gồm cả cha con ông Biden. Thực tế là, ông ấy chưa bao giờ phàn nàn về điều này vào thời điểm kết thúc nhiệm kỳ của mình", ông Trump viết trên Twitter.

Nhà lãnh đạo Mỹ cũng khẳng định: "Nếu ông John Bolton nói điều này thì đó chỉ là cách để ông ấy bán sách".

Công tố viên dẫn đầu Hạ viện tại phiên tòa Thượng viện Adam Schiff cho biết sẽ không thể có một phiên tòa công bằng nếu không có nhân chứng.

"Khi chúng ta có một nhân chứng phù hợp như ông John Bolton - người ở vị trí trung tâm trong cuộc điều tra về những hành vi sai trái của Tổng thống, người tình nguyện ra làm chứng và chúng ta từ chối ông ấy thì tôi cho rằng điều đó là đi ngược với việc sẽ có một phán xét công bằng được đưa ra", ông Schiff nhận định.

“Đánh nhanh thắng nhanh”

Những thành viên đảng Cộng hòa ủng hộ Tổng thống Trump đang tìm cách chấm dứt phiên tòa tại Thượng viện trong một vài ngày tới. Các lãnh đạo trong Đảng ngày càng tự tin rằng họ có lá phiếu trong tay để ngăn cản yêu cầu triệu tập thêm các nhân chứng mới của đảng Dân chủ, trong đó có cựu Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton - người được cho là nắm giữ các thông tin cho thấy Tổng thống Trump đã gây sức ép lên Ukraine vì mục đích chính trị cá nhân.

Phiên tòa luận tội nối lại ngày 29/1 (giờ địa phương) của Thượng viện là ngày đầu tiên trong 2 ngày các thượng nghị sĩ đặt câu hỏi cho các công tố viên của Hạ viện và các luật sư của Tổng thống Trump.

Những diễn biến hiện nay dường như đang có lợi cho Tổng thống Trump. Thượng nghị sĩ bang South Carolina Lindsey Graham nhận định ngay cả khi mọi thứ trong cuốn sách của ông Bolton là đúng thì những cáo buộc của Hạ viện vẫn chưa đủ mạnh mẽ và thuyết phục để bãi miễn Tổng thống.

Thượng nghị sĩ John Barrasso - một thành viên đảng Cộng hòa trong Thượng viện khẳng định thêm rằng: "Thậm chí mọi thứ trong cuốn sách là sự thật thì điều đó vẫn chưa đến mức phải luận tội".

Các nghị sĩ đảng Cộng hòa đều cho rằng Tổng thống Trump không làm gì sai và đảng Dân chủ đã bịa ra những cáo buộc luận tội, đồng thời khẳng định không có sự trao đổi nào giữa ông Trump với phía Ukraine.

Việc đặt câu hỏi về việc có triệu tập thêm nhân chứng hay không đã được sắp xếp và Thượng viện sẽ bỏ phiếu ngày 31/1 để khép lại giai đoạn này trong tiến trình luận tội Tổng thống Trump.

Có một vài dấu hiệu cho thấy đảng Dân chủ dường như đã thất bại trong việc thuyết phục 4 thành viên đảng Cộng hòa nhằm huy động đủ số phiếu cần thiết để triệu tập thêm các nhân chứng. Nếu không có thêm buổi nghe lời khai từ các nhân chứng bổ sung, phiên tòa luận tội Tổng thống có thể kết thúc sớm nhất là vào ngày 31/1 (giờ địa phương).

Thượng nghị sĩ Mike Braun tự tin rằng Lãnh đạo phe đa số trong Thượng viện McConnell đủ khả năng để duy trì sự đoàn kết giữa các thành viên đảng Cộng hòa để không có bất kỳ trát hầu tòa nào được gửi tới các nhân chứng cũng như yêu cầu thêm các tài liệu.

Thay vì thảo luận về khả năng cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton sẽ xuất hiện như một nhân chứng tại phiên tòa, các thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa đã bàn bạc về một cuộc bỏ phiếu ngày 31/1 đối với 2 điều khoản luận tội Tổng thống Trump.

Thượng nghị sĩ John Barrasso thuộc đảng Cộng hòa cũng nhận định có khả năng phiên tòa sẽ kết thúc ngày 31/1 mà không có thêm nhân chứng được triệu tập.

Khi được hỏi khi nào cuộc bỏ phiếu về việc triệu tập nhân chứng cũng như việc sẽ miễn tội hay luận tội Tổng thống Trump diễn ra, ông Barrasso cho biết có lẽ quá trình này sẽ rơi vào chiều hoặc tối thứ Sáu (31/1).

Các thượng nghị sĩ Cộng hòa khác cũng dự đoán kịch bản tương tự khi chia sẻ với báo giới trong giờ giải lao ngày 29/1 (giờ địa phương).

Nếu mọi thứ diễn ra đúng như vậy, Tổng thống Trump có thể sẽ được miễn tội vào ngày 31/1 tới, khép lại cuộc điều tra luận tội mà đảng Dân chủ khởi xướng trong suốt thời gian qua với những tranh cãi về việc hoãn viện trợ Ukraine và các cáo buộc Tổng thống cản trở Quốc hội.