Đại biểu Quốc hội lo ngại về tình trạng tội phạm chứng khoán lách luật, nhờn luật

Tại phiên thảo luận Quốc hội chiều 8/11, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa (Đoàn Nam Định) dẫn báo cáo của Chính phủ cho biết, thời gian qua lãnh đạo một số tập đoàn tư nhân đã bị khởi tố về tội thao túng thị trường chứng khoán và lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Bà Hoa đánh giá cao Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an đã phát hiện, khởi tố điều tra các vụ án này và cho rằng đây là các vụ án "gây rúng động thị trường chứng khoán Việt Nam".

Theo nữ đại biểu Quốc hội, các vụ án trên cho thấy có bốn hành vi, thủ đoạn chủ yếu thao túng chứng khoán. Thứ nhất là mua bán cổ phiếu không báo cáo, không công bố thông tin trước khi thực hiện giao dịch của cổ đông lớn, người nội bộ, người có liên quan.

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa. Ảnh: Media Quốc hội

Thứ hai là thao túng với thủ đoạn trực tiếp, mượn, thuê người mở nhiều tài khoản chứng khoán nhằm liên tục mua, bán cổ phiếu giữa các tài khoản với nhau, tạo cung - cầu giả, đẩy giá cổ phiếu, sau đó bán thu lợi bất chính.

Thứ ba là làm giả hồ sơ, tài liệu tăng vốn khống thông qua tăng cổ phiếu và làm thủ tục phát hành để trục lợi. Và cuối cùng là việc tung tin giả trên mạng xã hội, lôi kéo các nhóm tư vấn mua bán cổ phiếu để thao túng, trục lợi.

Bà Mai Thị Phương Hoa cho rằng các thủ đoạn nêu trên đã gây thiệt hại nặng cho nhiều nhà đầu tư; làm thị trường chứng khoán có những giai đoạn chao đảo, giảm điểm mạnh; ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường vốn; giảm niềm tin của nhà đầu tư vào thị trường chứng khoán và làm ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường vốn.

Theo bà Hoa, nguyên nhân là do quy định của pháp luật còn có bất cập, sơ hở để các đối tượng lách luật; sự tinh vi, liều lĩnh, bất chấp thủ đoạn của kẻ phạm tôi, sự buông lỏng quản lý của một số cơ quan có thẩm quyền.

Lấy dẫn chứng, nữ đại biểu Quốc hội cho biết, như việc nâng khống vốn điều lệ của doanh nghiệp trước khi niêm yết trên thị trường được các đối tượng thực hiện rất dễ dàng thông qua một loạt thủ thuật nhằm che mắt cơ quan chức năng. Chọn cách này, doanh nghiệp không phải nộp tiền vào tài khoản phong tỏa, không phải công khai, minh bạch như doanh nghiệp đã lên sàn.

"Có những hành vi, thủ đoạn đã xảy ra nhiều lần nhưng không bị phát hiện hoặc đã từng bị phát hiện nhưng chỉ bị xử lý hành chính. Điều này tạo nên tâm lý nhờn luật của đối tượng phạm tội", bà Hoa nêu.

Theo đại biểu này, gần đây, số lượng người bị truy cứu trách nhiệm hình sự vì tội thao túng chứng khoán tăng lên. Việc làm này của các cơ quan chức năng không những có tác dụng răn đe đối với các đối tượng có ý định thao túng thị trường chứng khoán, mà còn giúp cho nhà đầu tư rút ra các bài học cần thiết và là tín hiệu cho thấy sự nỗ lực của cơ quan điều tra và các cơ quan chức năng khác giúp làm thị trường chứng khoán phát triển lành mạnh hơn.

Nữ đại biểu Quốc hội đoàn Nam Định cũng nhất trí với quan điểm của Bộ trưởng Bộ Công an và Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao đó là không bỏ lọt tội phạm nhưng cũng không hình sự hóa quan hệ dân sự, kinh tế; xử lý nghiêm đối với hành vi cố ý và có yếu tố vụ lợi; tạo điều kiện cho người phạm tội khắc phục vi phạm.

Trước những vấn đề trên, đại biểu đề nghị sửa đổi các quy định của pháp luật có liên quan đến thị trường chứng khoán và quản lý doanh nghiệp; xử lý nghiêm những cá nhân, pháp nhân thương mại trực tiếp có liên quan; tăng cường kiểm tra, giám sát doanh nghiệp; các cơ quan tư pháp cần kịp thời thông tin tới các cơ quan có thẩm quyền về phương thức, thủ đoạn phạm tội để tăng cường tính cảnh báo, phòng ngừa.